Kozica północna
Kozica północna (dawniej po prostu kozica) (Rupicapra rupicapra) to rodzimy ssak z rodziny krętorogich. Kozice mają rogi biegnące prostopadle do głowy, haczykowato zakończone. Poroże występuje u samców i samic. Ciało jest pokryte sierścią, krótką latem, długą zimą. Ubarwienie szarobrunatne z ciemną pręgą na grzbiecie. Nogi przystosowane do poruszania się po stromych skałach, pod kopytami znajdują się elastyczne, wgłębione zgrubienia.
Zdjęcia – galeria
W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.
© Adi Ciurea – stock.adobe.com
Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.
Występowanie i środowisko PL
Obszar występowania tego gatunku to Tatry, Góry Kantabryjskie, Pireneje, Alpy, Apeniny, Karpaty Wschodnie, góry Półwyspu Bałkańskiego, Azji Mniejszej i Kaukaz. Mieszka wysoko w górach. Tylko zimą schodzi do lasów w dolinach.
Zamieszkuje wysokie partie gór. Nie lubi upału.
W Tatrach kozice można obserwować w okolicy Czerwonych Wierchów, na Kasprowym Wierchu, w Dolinie Rybiego Potoku, na zboczach Miedzianego od strony Doliny Pięciu Stawów, a także pomiędzy Świnicą a Wielkim Wołoszynem. Niestety wpływ turystyki bardzo negatywnie odbija się na tych zwierzętach.
Tryb życia i zachowanie
Latem kozica jest aktywna rano i wieczorem, zimą o różnych porach. Żyje w stadach do kilkunastu sztuk. Lubi odpoczywać w dzień na nasłonecznionych stokach. Stare samce są samotnikami. Młode samce trzymają się w stadkach. Stadu przewodzi zawsze samica. Stado trzyma się swojego terytorium.
Morfologia i anatomia
Długość ciała wynosi od 100 do 130 cm. Maksymalna wysokość w kłębie to 80-90 cm. Rogi posiadają samce i samice. Mają do 25 cm długości, są zakrzywione na końcach ku tyłowi. Za rogami kozica ma specjalne gruczoły, które wydzielają substancję wykorzystywaną do znaczenia terytorium. Samica waży 25-45 kg, samiec kozicy może ważyć od 30 do 60 kg. Waga jest uzależniona od pory roku. Największe zapasy tłuszczu kozice mają zgromadzone w swoim ciele tuż przed zimą.
Pożywienie
Latem zjada rośliny zielne, trawy, pędy drzew i krzewów, zimą zaś mech, porosty, korę drzew. Wodę pozyskuje z lizania śniegu. Latem gromadzi duży zapas tłuszczu, który zużywa zimą.
Rozmnażanie
Ruja przypada na listopad-grudzień. Ciąża trwa 153-210 dni. Samica w maju lub czerwcu rodzi zwykle jedno młode, które po urodzeniu jest w dużym stopniu samodzielne już po 2 godzinach od porodu. Laktacja trwa 3-4 miesiące. Młode pozostają przy matce do 1,5 roku. Dojrzałość płciową samice uzyskują po 3 latach życia, samce po czterech.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce gatunek ten znajduje się pod ochroną. Podgatunek - kozica tatrzańska (R. r. tatrica), który żyje w naszych Tatrach jest krytycznie zagrożony wymarciem. Ma status CR w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Podgatunek R. r. cartusiana ma status VU - jest narażony na wymarcie.
Ciekawostki
Kozica może skoczyć z wysokości 8 m, nie ponosząc przy tym żadnej szkody dla organizmu. Może też stać pochylona w dół na stromej ścianie skalnej.
Kozica tatrzańska to jeden z najrzadziej występujących ssaków w naszym kraju. Po naszej stronie Tatr żyje zaledwie około 100-200 osobników.
Kozica jest symbolem Tatrzańskiego Parku Narodowego
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Rupicapra r. asiatica - kozica anatolijska, Lydekker, 1908
- Rupicapra r. balkanica - kozica bałkańska, Bolkay, 1925 - zasiedla Bałkany
- Rupicapra r. carpatica - kozica karpacka, Coutourier, 1938 - zasiedla Karpaty (Rumunia)
- Rupicapra r. cartusiana - kozica kartuska, Coutourier, 1938
- Rupicapra r. caucasica - kozica kaukaska, Lydekker, 1910 - zasiedla Kaukaz
- Rupicapra r. rupicapra - kozica alpejska, (Linnaeus, 1758) - zasiedla Alpy
- Rupicapra r. tatrica - kozica tatrzańska, Blahout, 1971 - zasiedla Tatry
Pytania
Co to jest kozica górska?
Kozica górska to pospolite określenie w naszym kraju kozicy tatrzańskiej.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ◂ | ● | Trwa okres rui u kozicy | ||||||||||
| ▸ | Rodzą się młode kozice |
Pokrewne gatunki ssaków
- Jak zwyczajny (Bos grunniensis)
- Żubr europejski (Bison bonasus)
- Bizon amerykański (Bison bison)
- Muflon śródziemnomorski (Ovis musimon)
- Tur leśny (Bos primigenius)
- Arni azjatycki (Bubalus arnee)
- Eland zwyczajny (Tragelaphus oryx)
- Bawół afrykański (Syncerus caffer)
- Koza domowa (Capra hircus)
- Owca domowa (Ovis aries)
- Gaur indyjski (Bos gaurus)
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
© medianauka.pl, 2012-12-30, GAT-221
Data aktualizacji artykułu: 2022-04-21