Fortepian

Fortepian to strunowy, młoteczkowy, klawiszowy instrument muzyczny. W fortepianie źródłem dźwięku jest struna, w którą uderza młoteczek pokryty filcem. Struny są rozłożone na stalowej płycie. Szerokość fortepianu jest uwarunkowana liczbą najczęściej 88 klawiszy oraz standardową szerokością klawiszy. Szerokość instrumentu waha się pomiędzy 140 a 145 cm. Ze względu na długość fortepiany dzielmy na:

Fortepian miniaturowy: 135-155 cm
Fortepian gabinetowy: 155-180 cm
Fortepian salonowy: 180-210 cm
Fortepian półkoncertowy: 210-240 cm
Fortepian koncertowy: 240-300 cm

Wielkość fortepianu wpływa bezpośrednio na jego dźwięk.

Nazwa instrumentu	Fortepian
Angielska nazwa	Grand Piano
Klasyfikacja instrumentów	Chordofon
Zakres dźwięku	A2-c5
Zakres częstotliwości	27,5Hz-4,186 kHz
Rodzina instrumentów	Cytry

W zależności od siły uderzenia w klawisz, wydobywany jest dźwięk o odpowiedniej dynamice. Ze względu na swoje brzmienie i możliwości interpretacyjne należy do instrumentów z największymi możliwościami artykulacyjnymi i dynamicznymi. Stąd tez nazwa instrumentu - to splot dwóch włoskich słów: forte (głośno) oraz piano (cicho).

Fortepian wykształcił się z klawikordu. Twórcą instrumentu, który był protoplastą współczesnego fortepianu, był Bartolomeo Cristofori.

Fortepian sprawdza się zarówno w grze solowej jak i zespołowej. Odnajduje się w każdym gatunku muzycznym począwszy od muzyki klasycznej po rozrywkę, rock i jazz. Jest wykorzystywany w małych zespołach i dużych orkiestrach symfonicznych.

Pytania

Czym się różni fortepian od pianina?

Jak odróżnić fortepian od pianina? Główne różnice pomiędzy fortepianem a pianinem to:

układ strun (w pianinie struny są ułożone pionowo, natomiast w fortepianie poziomo);
mechanizm wewnętrzny oraz sposób jego działania;
cena;
jakość brzmienia.

Ile kosztuje fortepian?

To drogi instrument. Na fortepian trzeba wydać średnio 50-200 tysięcy złotych, a cenniejsze egzemplarze mogą kosztować ponad pół miliona złotych.

Jak brzmi fortepian?

Oto przykład brzmienia fortepianu z serwisu streamingowego.

Ile waży fortepian?

Fortepiany ważą od 200 do 500 kg.

Znani pianiści

Znani muzycy, którzy wykorzystywali fortepian w swojej pracy artystycznej to (wykaz oczywiście bardzo subiektywny):

Fryderyk Chopin
Ludwig van Beethoven
Wolfgang Amadeusz Mozart
Claude Debussy
Piotr Bence
Marta Argerich
Robert Schuman
Rafał Blechacz
Krystian Zimerman
Piotr Czajkowski
Rick Wakeman
Lang Lang

Najpopularniejsze utwory na pianino

Oto wybrana i subiektywna lista utworów na fortepian, które są wyjątkowo popularne w klasyce, muzyce rozrywkowej i jazzie.

Mozart - Marsz Turecki
Beethoven - Dla Elizy, Sonata Księżycowa
Debussy - Clair de Lune
Ray Charles - Hit the Road Jack
Yes - Awaken
Chopin - Walc minutowy
Rachmaninow - II koncert fortepianowy
Joplin - Maple Leaf Rag
Liszt - Marzenie miłosne nr 3
Wakeman - Catherine of Aragon, Catherine Howard, Merlin the Magician
Piotr Czajkowski - I koncert fortepianowy
Musorgski - Obrazki z Wystawy
Gershwin - Błękitna rapsodia
Keith Jarrett - Köln Concert

Ciekawostki

Najbardziej znany konkurs pianistyczny na świecie odbywa się w Polsce. Jest to Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. To tak zwany Konkurs Chopinowski.

Inne zagadnienia z tej lekcji

Harfa