Głuszcowate

Głuszcowate (Tetraonidae) to rodzina ptaków z rzędu grzebiących (kuraków). Rodzina ta liczy dziś 7 rodzajów i 18 gatunków. W Polsce żyją 4 gatunki z tej rodziny ptaków.

Wygląd

Są to średnie i duże kuraki o ciężarze do 5 kg. Na nogach w okresie zimowym mają mocno upierzone nogi, co ułatwia poruszanie się po śniegu, czasem palce zaopatrzone są w igły, co z kolei umożliwia siadanie na oblodzonych gałęziach. Występuje zwykle dymorfizm płciowy. Samce są bardziej jaskrawe, samice mają barwy ochronne. Większość gatunków dobrze przystosowanych do zimowych warunków.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Cieciornik

Bonasa umbellus

Cieciornik (Bonasa umbellus) to gatunek ptaka z rodziny głuszcowatych. Upierzenie beżowe, brązowawe. Ogon samca jest podobny po rozłożeniu do ogona głuszca.

Cietrzew PL Lęgowy Bardzo nieliczny  ! 

Lyrurus tetrix

Cietrzew to piękny ptak z rodziny głuszcowatych, nieliczny w Polsce, odbywający charakterystyczne toki. Nad oczami naga skóra tworzy czerwone, jaskrawe róże. Samica jest mniejsza i brunatna z wierzchu z czerwonawymi pręgami.

Głuszec PL Lęgowy Skrajnie nieliczny  ! 

Tetrao urogallus

Głuszec to piękny ptak z rodziny głuszcowatych, niegdyś liczny w całym kraju, dziś rzadko spotykany. Samiec ma czarne ubarwienie z brązowymi pręgami, grzbiet brunatny, ogon czarny z białymi plamami, pierś połyskiem, czerwone obrzeże oczu.

Jarząbek PL Lęgowy Średnio liczny  ! 

Bonasa bonasia

To miejscami dość liczny w Polsce ptak z rodziny głuszcowatych, niegdyś cenny ptak łowny. Występuje w górach i na nizinach mazurskich oraz na północnym wschodzie kraju.

Pardwa górska

Lagopus muta

Piękny ptak, nieco większy od kuropatwy, o zmiennym w zależności od pory roku upierzeniu, występujący wysoko w górach (Alpy i Pireneje) oraz w obszarze okołobiegunowym na północy.

♂

Pardwa mszarna PL - obserwacje dawne

Lagopus lagopus

Pardwa mszarna to ptak z rodziny głuszcowatych. W szacie zimowej ma białe upierzenie. W upierzeniu wiosennym samce mają głowę, szyję i wierzch brązowy, w letnim upierzenie jest jasnobrązowe, prążkowane poza białym skrzydłem.

Preriokur bażanci

Tympanuchus phasianellus

Preriokur bażanci (Tympanuchus phasianellus) to ptak z rodziny głuszcowatych. Upierzenie samca brązowe, biało lub kremowo upstrzone. Ogon w pasy. Spód białawy. Gardło ma żółtawą barwę. Nad okiem pomarańczowa brew.

Inne gatunki

• Jarząbek chiński (Bonasa sewerzowi)
• Preriokur wyżynny (Centrocerus minimus)
• Preriokur ostrosterny (Centrocerus urophasianus)
• Borowiak kanadyjski (Dendragapus canadensis)
• Borowiak złotobrewy (Dendragapus obscurus)
• Borowiak syberyjski (Falcipennis falcipennis)
• Pardwa białosterna (Lagopus leucurus)
• Cietrzew kaukaski (Tetrao mlokosiewiczi)
• Głuszec czarnodzioby (Tetrao parvirostris)
• Preriokur dwuczuby (Tympanuchus cupido)
• Preriokur mały (Tympanuchus pallidicinctus)

Występowanie i środowisko

Występują na półkuli północnej w strefie umiarkowanej i subarktycznej. Żyją w lasach, tundrze, na stepach.

Tryb życia i zachowanie

Prowadzą osiadły tryb życia. Nocują zagrzebane w śniegu.

Rozmnażanie

Są monogamiczne i poligamiczne. Poligamiczne gatunki znane są z intensywnych toków. W zniesieniu 5-12 jaj, które wysiaduje samica przez 21-28 dni. Jaja są składane w zagłębieniu w ziemi.

Pożywienie

Podstawę ich pokarmu stanowią rośliny (liście, igły, pąki, gałązki, kwiaty, owoce, nasiona), ale zjadają także owady i inne bezkręgowce. Pisklęta żywią się bezkręgowcami.

Ochrona i zagrożenia

Zagrożonym gatunkiem jest preriokur.

Ciekawostki

Głuszcowate stanowią poważną część biomasy kręgowców lasów iglastych tundry arktycznej. Stanowią często podstawę diety rysi, kun, lisów i ptaków drapieżnych.

Zdjęcia - galeria

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

Liczebność

Status