Podstawowe własności

Nazwa minerału: Piryt
Klasa: siarczki
Wzór chemiczny: FeS₂
Twardość: 6-6.5
Gęstość: 5.00-5.20 g/cm³
Rysa: zielonoczarna
Połysk: metaliczny
Łupliwość: brak
Przełam: muszlowy, gruzłowaty
Barwy:

żółta

Podatność: kruchy
Kryształy: regularne
Występowanie:

Europa
Azja
Afryka
Ameryka Północna
Ameryka Południowa

Kraje występowania: RPA, Hiszpania, Włochy, Grecja, Meksyk, USA

Oto nasz atlas minerałów i skał online, zawierające wiele innych minerałów, skał, kamieni szlachetnych, ozdobnych i meteorytów.

Piryt

Piryt (iskrzyk) jest to pospolity minerał zaliczany do siarczków. Tworzy kryształy w kształcie sześcianów, ośmiościanów, dwunastościanów pięciokątnych, a także igiełkowe. Tworzy także skupienia nerkowate, kuliste, promieniste, dyskoidalne (tak zwane słońca pirytowe lub dolary pirytowe).

Piryt © jonnysek - stock.adobe.com

Właściwości

Właściwości pirytu zostały wyszczególnione w tablicy. Poza nimi warto jeszcze wymienić następujące własności:

ściany sześcianów są często prążkowane;
piryt pochłania tlen z powietrza i wydziela w procesie utleniania ciepło; z tego powodu sztolnie pirytonośne są niebezpieczne, a złoża węgla z pirytem mogą ulec samozapłonowi.

Występowanie

Piryt występuje bardzo pospolicie w skałach magmowych, metamorficznych, osadowych i bardzo wielu innych.

Piryt można znaleźć na całym świecie, szczególnie znane są następujące kraje wydobycia: RPA, Hiszpania, Włochy, Grecja, Meksyk, USA.

W Polsce piryt można znaleźć na przykład w Turowie, w Rudkach koło Kielc.

Zastosowanie

Piryt znajduje następujące zastosowanie:

dawnej stanowił surowiec przy produkcji kwasu siarkowego,
produkcja proszków do polerowania,
minerał ten może stać się kruszcem złota lub miedzi, bo czasem zawiera duże ilości tych metali w postaci domieszek,
jubilerstwo i kolekcjonerstwo,
wyrób czerwonych farb mineralnych.

Ciekawostki

Z uwagi na zawartość siarki piryt nie stanowi ważnej rudy żelaza.

W wyniku utleniania piryt może zamienić się w goethyt.

Piryt z uwagi na swą barwę czasem bywa nazywany "złotem głupców".

Inna nazwa tego minerału to iskrzyk. Pocierany o krzemień wydziela iskry. Kamień ten był nawet dawniej używany w broni palnej.

Pytania

Jak odróżnić piryt od złota?

Złoto jest kowalne, plastyczne, nigdy kruche, miększe.

Siarka

Siarka (S) to pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16, należący do grupy tlenowców. To niemetal, tworzący żółte kryształy. Występuje w kilku odmianach alotropowych. Siarka wchodzi w skład wielu związków chemicznych.

Żelazo

Żelazo (Fe) to pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 26. To ciężki metal niezbędny do życia. Wchodzi w skład enzymów, hemoglobiny, odpowiedzialnej za przenoszenie tlenu w organizmie.