Pytajnik
Otaczający nas świat jest zadziwiający, pełen fascynujących zjawisk, przystosowań, zachowań, stworzeń. Natura ludzka jest taka, że szybko przyzwyczajamy się do otoczenia, szybko się nudzimy i często nie zauważamy prawdziwych cudów wokół siebie. Ograniczenia naszego organizmu nie pozwalają na doznawanie w zupełności tego, jak dziwny jest nasz świat. Aby go próbować zrozumieć, trzeba dużego wysiłku. Pierwszym krokiem do zachwytu nad naturą otaczających nas rzeczy i pustki jest stawianie pytań. Pytajnik to takie nasze miejsce w serwisie, w którym stawiamy pytania i staramy się na nie rzeczowo odpowiadać.

Skoro Słońce jest żółte a kosmos czarny, to dlaczego niebo jest niebieskie za dnia? Czy to kwestia zanieczyszczenia powietrza?

Zatrucie grzybami może bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia. Jak postępować w takim przypadku? Jak udzielić choremu pomocy?

Czy huby to wyodrębniony takson z królestwa grzybów? Czy to grzyby jadalne, czy też trujące? Do czego wykorzystuje się huby?

Jaki ptak znosi największe jaja na świecie, a jaki najmniejsze? Ile jaj kurzych mieści się w takim jaju. Czy takie jajo jest jadalne?

Czy przy grzybobraniu należy się kierować jakimiś zasadami? Czy wykręcać grzyby, czy też ścinać je nożykiem? Używać kosza czy reklamówki? Oto garść porad dla grzybiarzy.

W jaki sposób powstaje perła? Czy jest to wytwór sztuczny, czy naturalny? Czy w Polsce można znaleźć perłę?

Wśród ptaków mamy także takie, które opanowały środowisko wodne. Który z gatunków najszybciej pływa?

Wśród ptaków mamy także takie, które opanowały środowisko wodne. Który z gatunków najgłębiej nurkuje?

Wszystkie ptaki znoszą jaja i wysiadują je, aby zachować ciągłość gatunku. Które ptaki znoszą ich najwięcej? Czy są to nasze zwykłe kury domowe, czy też inne ptaki?

Czy ptaków jest więcej niż ludzi na świecie? Ile jest gatunków ptaków na świecie a ile w Polsce? Które gatunki są najliczniejsze, a które rzadkie?

Bieguny to rejony o ekstremalnych warunkach pogodowych. Jak daleko w tych warunkach ptaki mogą się rozmnażać i wysiadywać jaja?

Mnożą się, są zbudowane z białek, mają własny kod genetyczny, wywołują groźne choroby, często niebezpieczne dla życia. Czym są wirusy i czy to w ogóle istoty żywe?

W jak ekstremalnych warunkach może żyć organizm zwierzęcia? Czy jakiekolwiek zwierzę może przeżyć w ekstremalnie niskich lub wysokich temperaturach? Odpowiedź może zaskoczyć.

Czy śmierć jest nieodzownym elementem każdego organizmu, podobnie jak jego narodziny? Czy istnieją na Ziemi organizmy, które nie umierają i mogą żyć wiecznie?

To klasyczne pytanie: czy aby mniej zmoknąć trzeba biec, czy spokojnie iść? Jak to jest na prawdę?

Dlaczego Beduini na pustyni noszą czarne szaty? Czy kolor czarny nie absorbuje silniej światła słonecznego?

Czy krokodyl i aligator to synonimy? Czy łatwo je odróżnić od siebie? Jakie cechy charakteryzują te zwierzęta?

Czy krokodyle płaczą? Co to znaczy wylewać krokodyle łzy? Co to wszystko ma wspólnego ze szczerością?

Czy krokodyle żyją tylko w Nilu i prowadzą tylko wodny tryb życia? Czy można spotkać krokodyla w Polsce?

Patrząc w niebo w dowolnym kierunku można napotkać gwiazdę. To dlaczego niebo jest ciemne?

Jakie gatunki motyli są uznawane za największe na świecie? Czy motyl taki żyje w Polsce? To motyle dzienne czy ćmy? Poznaj największe motyle świata.

Mówiąc o motylach mamy na myśli przede wszystkim postać imago. Przeglądając atlasy motyli, często w ogóle pomija się gąsienice. Dlaczego? Czyżby były nudne?

Wiadomo powszechnie, że radioaktywne pierwiastki emitują szkodliwe promieniowanie jonizujące, które jest bardzo szkodliwe dla człowieka. Gdzie więc można się spotkać z takim promieniowaniem?

Dlaczego dwa różne pierwiastki w tablicy Mendelejewa zwykle tak bardzo różnią się od siebie i dlaczego metale ziem rzadkich są wyjątkiem?

Co motyl ma wspólnego z efektem motyla? Czy rzeczywiście drobna zmiana w układzie może wywołać katastrofalne skutki? Co ma wspólnego efekt motyla z teorią chaosu?

Nasza Galaktyka, czyli Droga Mleczna obraca się wokół własnej osi. Jak długo trwa taki pełny obrót?

Mówimy, że przy przekroczeniu bariery dźwięku słyszy się charakterystyczny huk, a nawet kilka następujących po sobie. Skąd bierze się ten huk i dlaczego akurat w chwili przekroczenia prędkości dźwięku?

Gdy winda zerwie się nagle i zacznie spadać razem z nami będziemy podczas spadania w stanie nieważkości? Czy aby zminimalizować obrażenia należy podskoczyć tuż przed uderzeniem o podłoże?

Ryby nie zamykają oczu. Czy zatem zapadają w sen? Jeśli tak, to jak ryby śpią? Kiedy i skąd wiadomo, że zapadły w sen?

Czasem można się spotkać z przekonaniem u ludzi, że w świecie zwierząt w Polsce wszystko już zostało zbadane i powiedziane. Jak bardzo poznaliśmy rodzime gatunki zwierząt? Czy można w Polsce jeszcze coś odkryć?

W prasie można czasem przeczytać, że niektóre osoby mogą ulec poparzeniu, szczególnie te z tatuażem. Czy to prawda i na czym polega niebezpieczeństwo?

Czy zauważalnie wyższa temperatura w szklarni lub w zamkniętym samochodzie wystawionym na słońce wynika z właściwości szyb, czy przyczyna takiego stanu rzeczy jest inna?

Rośliny aby żyć potrzebują pobierać wodę i związki organiczne z podłoża, do czego służą im korzenie. Dzięki liściom rośliny, wykorzystując światło i dwutlenek węgla w procesie fotosyntezy, produkją związki pokarmowe. Czy istnieją rośliny, które nie mają tych organów?

Czy można dziś wskazać miejsce w przestrzeni, w którym wszystko się zaczęło, w którym powstał nasz Wszechświat? Jeżeli nie, to dlaczego, a jeśli tak, to jak go znaleźć?

Czasem można usłyszeć, że Mur chiński to jedyna budowla na świecie widoczna z kosmosu gołym okiem. Mur wprawdzie jest długi, ale przecież dość wąski. Czy zatem prawdą jest, że budowlę tę można zobaczyć z pokładu wahadłowca z orbity okołoziemskiej?

Nasz układ jest duży, a do najbliżej gwiazdy jest bardzo daleko. Czy mogą się w naszym Układzie pojawić obiekty spoza niego? Czy są metody, które pozwalają w ogóle to stwierdzić?

Czy to prawda, że kanapka zrzucona ze stołu spada zawsze masłem w dół? Jeżeli tak, to dlaczego? Czy ma tu zastosowanie prawo Mutphy'ego?

Czy nasza galaktyka, czyli Droga Mleczna może zderzyć się z inną galaktyką, skoro wszystkie obiekty w kosmosie oddalają się od siebie zgodnie z prawem Houbble'a? Czy zderzenie takie byłoby katastrofalne w skutkach?

Coraz częściej można usłyszeć jak to nowe i małe głośniki generują mocne basy i jak fantastycznie brzmią. Czy jest możliwe wygenerowanie świetnych basów z małych głośników?

Skąd się bierze szum radia? Czy w ten sposób radio odbiera jakieś sygnały? Czy mogą one pochodzić z kosmosu? Czy radio szumi mimo braku anteny?

Piorun i woda to dla człowieka pewna śmierć? Czy ryby również są narażone na śmierć podczas burzy? Dlaczego nie widuje się martwych ryb po burzy?

Chyba każdemu zdarzyło się śpiewać pod prysznicem? Czyż nie brzmimy wówczas znacznie lepiej? A może nam się tylko tak wydaje?

Do czego służą rękawice bokserskie? Czy chronią one wystarczająco przed urazami głowy? Czy dochodzi mimo ich używania do wypadków?

Skąd wiadomo ile jest galaktyk we Wszechświecie? Czy ktoś to policzył? Jeżeli tak, to w jaki sposób i ile ich jest?

Dlaczego czasem samoloty pozostawiają za sobą białe linie na niebie? Dlaczego ślady te rozszerzają się i zapętlają?

Jeżeli wykonasz zdjęcie nieba nocnego z długim czasem naświetlania, to okaże się, że wszystkie gwiazdy wydają się krążyć wokół jednej gwiazdy - Gwiazdy Polarnej. Dlaczego tak się dzieje?

W stadach duże ptaki na długich dystansach tworzą w locie szyk klucza w kształcie litery V. Dlaczego tak się dzieje?

Fotony są składnikiem światła. Wiemy że poruszają się ze stałą prędkością światła, która jest uniwersalną stałą fizyczną. Czy istnieje możliwość spowolnienia fotonów?

Z prawa Hubble'a wynika, że wszystkie galaktyki oddalają się od nas i to tym szybciej, im dalej się od nas znajdują. Czy to oznacza, że znajdujemy się w centrum Wszechświata?

Czy jadąc autostradą pasem wewnętrznym na zakrętach zaoszczędzimy drogi? W teorii powinniśmy przebywać krótszą drogę w tym samym czasie, a więc powinniśmy dotrzeć szybciej do celu. Sprawdźmy to.

Jaka jest temperatura próżni, skoro nie ma w niej cząstek? Czy istnieje w naturze zero absolutne? Czy istnieje idealna próżnia?

Suchy piasek jest sypki, piasek w zbiorniku wody również nie nadaje się do budowy jakichkolwiek konstrukcji. Dlaczego więc lekko wilgotny piasek nadaje się do budowy zamków z piasku? Co spaja te czasem wyrafinowane budowle?

Skoro kometa porusza się w próżni i nie napotyka żadnego oporu, dlaczego więc ciągnie się za sobą obłok pyłu w postaci warkocza? Co hamuje cząsteczki pyłu w kosmosie?

Gdy obserwuje się baletnicę podczas tańca, to wydaje się, że podczas skoku zdaje się ona zawisać na chwilę w powietrzu lub przebywać w podskoku nienaturalnie długo? Jak to się dzieje?

Czy z satelity krążącego po orbicie geostacjonarnej dałoby się spuścić linę i transportować nią w kosmos przedmioty czy ludzi? Czy można w ten sposób zbudować windę kosmiczną?

Na łące można znaleźć wiele trujących roślin. Czy zwierzęta, które je zjadły mogą się zatruć? Czy mleko od krów, które jedzą takie rośliny jest bezpieczne? Okazuje się, że nie zawsze.

Krojenie plasterków kiełbasy, salami lub innej wędliny jest dość częstą praktyką. Ma ona na celu ukrojenie zwyczajnie większych plastrów. Jak to możliwe i jak wielkie mogą być plastry? Z pomocą przychodzi twierdzenie Pitagorasa.

Co sprawia, że widujemy w sprzedaży garnki o podstawie koła, a nie na przykład kwadratu? Może to zwykłe przyzwyczajenie i wygoda? Okazuje się, że powodów jest kilka.

Czy odległość do horyzontu można zmierzyć? Jaka odległość dzieli obserwatora od horyzontu i od czego zależy ta odległość? Czy ma ona związek z krzywizną Ziemi?

Kiedy uderzenie pioruna jest groźne? Czy jest śmiertelne? Jak chronić się przed skutkami burzy z piorunami w terenie i jak zmniejszyć zagrożenie, gdy nie mamy schronienia?

Śnieg tym lepiej skrzypi, im niższa jest temperatura otoczenia. Podczas siarczystych mrozów chodzenie po śniegu zawsze wiąże się z charakterystycznym dźwiękiem wydawanym przez śnieg. Dlaczego tak się dzieje?

Istnieje pewien rodzaj mrówek, który posługuje się specyficznym sposobem orientowania się w przestrzeni. Czy ma to coś wspólnego z wektorami? Otóż okazuje się, że tak!

W okolicach bieguna i koła podbiegunowego, a czasem i na naszej szerokości geograficznej można obserwować cudowne zjawisko, jakim jest zorza polarna. Zorza osiąga czasem ogromne rozmiary. Jak powstaje zorza?

W tablicy Mendelejewa można znaleźć 118 pierwiastków, z czego w naturze na naszej planecie można znaleźć 90 z nich. Reszta powstała w laboratoriach człowieka. Czy w Kosmosie jest podobnie?

Czy liczb ujemnych używano tak samo wcześnie jak liczb dodatnich? Nie! To zaskakujące, że liczby ujemne znamy od całkiem niedawna (szczególnie w Europie), a pełne zasady arytmetyki opracowano dopiero na początku XIX wieku.

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

Czy białko ma więcej białka w jajku niż żółtko? Sprawdzimy to, licząc zawartość białka w jajku oraz w 100 gramach białka i żółtka.

Każdy wie o jadowitych wężach, skorpionach, pająkach, żabach, rybach, owadach. A co z ssakami? Czy ssaki bywają jadowite i czy ich jad jest niebezpieczny dla człowieka?

Galaktyki, w tym Droga Mleczna, obracają się woków własnej osi, którą jest prosta przechodząca przez środek galaktyki i prostopadła do jej powierzchni. Czy okres obrotu jest dowolny?

Czy wszystkie pająki mają tyle samo oczu i ile ich mają? Czy wszystkie ich oczy są takie same? Jak widzi pająk?

Zdrowy rozsądek podpowiada nam, że liczb całkowitych jest około dwa razy więcej niż liczb naturalnych. Jest jednak zupełnie inaczej.

Nauka stwierdza wysoką przeżywalność kotów podczas upadków z dużych wysokości i rzeczywiście koty instynktownie podczas upadku obracają się w powietrzu tak, aby spaść na cztery łapy.

Dlaczego dzięcioł nie dostaje wstrząsu mózgu podczas uderzeń w konar drzewa? Jak to się dzieje?