Owady wykrywające pożar lasu

Jeden z rodzajów chrząszczy ma niezwykłą umiejętność, która wpływa na zwiększenie sukcesu rozrodczego. Jest to zdolność wykrywania pożarów lasu z dużej odległości.

Pewne chrząszcze z rodzaju Melanophila (polska nazwa to ciemnik) z rodziny bogatkowatych (Buprestidae) są wyposażone po bokach ciała w dwie pary receptorów wrażliwych na promieniowanie podczerwone (cieplne). Receptory te są umieszczone pod skrzydłami. Wewnątrz takiego receptora znajduje się kilkadziesiąt specjalnych aparatów, które pod wpływem podczerwieni zwiększają swoją objętość. W ten sposób powodują ucisk na nerw, generując do mózgu odpowiedni sygnał. Zatem nie są to termoreceptory, a raczej mechanoreceptory.

Ustawienie się owada tak, że wszystkie receptory reagują maksymalnie na podczerwień, daje możliwość zlokalizowania kierunku, z którego promieniowanie cieplne nadchodzi. W naturze oznacza to właśnie pożar. Owady te potrafią wykryć pożar z odległości nawet 12 km.

Gdy chrząszcze zlokalizują pożar, masowo lecą w kierunku ognia. W niewielkiej odległości od pożaru owady kopulują, a gdy pożar lasu ustaje, samice składają jaja pod spaloną korą drzew, co ciekawe, na jeszcze tlącym się drewnie. Osłabione pożarem drzewa łatwo poddają się larwom tych chrząszczy.

W Polsce występuje jeden z przedstawicieli tego rodzaju. Jest to ciemnik czarny (Melanophila acuminata).

Naukowcy już zastosowali w bionice czujniki pożarów lasów. Ich budowa przypomina mechanizmy funkcjonujące w ciele ciemnika.

Co ciekawe, owady przyciąga nie tylko palący się las. Lecą nawet do wygasającego ogniska albo miejsca, w którym znajduje się dużo palaczy papierosów.

Ostatnio opublikowane w Pytajniku

Krokodyle łzy - czy krokodyl płacze?

Czy krokodyle płaczą? Co to znaczy wylewać krokodyle łzy? Co to wszystko ma wspólnego ze szczerością?

Indyki — czego o nich nie wiecie?

Indyki są znane przede wszystkim jako ptaki hodowlane. Czy można je spotkać w naturze?

Piranie — mit czy rzeczywistość?

Piranie uchodzą za wyjątkowo krwiożercze ryby rodem z horrorów. Czy rzeczywiście piranie są na tyle niebezpieczne, by zagrozić człowiekowi?

Zobacz więcej

Przeglądaj wszystkie artykuły dotyczące ciekawostek ze świata nauki.

Zobacz też

Bogatkowate

Rodzina
Bogatkowate (Buprestidae)

Podczerwień

Podczerwień, promieniowanie podczerwone to rodzaj fal elektromagnetycznych o długości fali między światłem w zakresie widzialnym a falami radiowymi.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Marek W. Kozlowski - Owady Polski – Chrząszcze, ISBN 978-83-7073-784-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2009
Jearl Walker - Latający Cyrk Fizyki, ISBN 978-83-01-19749-0, PWN 2018