Ptaki

Ptaki (Aves) to gromada kręgowców, która posiadła zdolność aktywnego lotu (znakomita większość gatunków). Zdolność ta uwarunkowała fizjologię i budowę ciała. To grupa zwierząt blisko spokrewniona z gadami. To najliczniejsza gromada kręgowców lądowych.

Reprezentuje je około 9700 gatunków, a w Polsce w stanie dzikim stwierdzono 463 gatunki, z czego ponad 230 lęgowych, w Europie jest ich około 570.

W niniejszym serwisie opisano wszystkie rzędy ptaków, żyjących dziś na świecie.

Atlas ptaków

W naszym atlasie ptaków można znaleźć wszystkie opisane w tym portalu gatunki. Wiele filtrów wyszukiwania pozwala zawęzić wyniki. To dobre narzędzie do oznaczania gatunków ptaków z całego świata.

Atlas ptaków

Ten atlas to zarazem klucz do oznaczania gatunków ptaków całego świata, który pozwala na ich zidentyfikowanie.

Ptaki Polski

Atlas ptaków Polski zawiera ponad 400 kart opisu gatunków i możliwość stosowania różnych filtrów wyszukiwania.

Rzędy ptaków

Nazwa rzędu	Nazwa łacińska	Czy występuje w Polsce?	Liczba rodzin	Szacunkowa liczba gatunków
pingwiny	Spheniscidae	nie	1	17
strusie	Struthionidae	nie	1	2
nandu	Rheidae	nie	1	2
kazuarowate	Casuariiformes	nie	2	4
moa	Dinornithiformes	nie	-	-
kiwi	Apterygidae	nie	1	4
kusacze	Tinamidae	nie	1	46
nury	Gaviidae	tak	1	5
perkozy	Podicipedidae	tak	1	22
rurkonose	Procellariiformes	tak	4	125
pelikanowe	Pelecaniformes	tak	5	65
bocianowe	Ciconiiformes	tak	1	19
flamingowe	Phoenicopteriformes	nie	1	5
faetony	Phaethontiformes	nie	1	3
głuptakowe	Suliformes	tak	4	44
blaszkodziobe	Anseriformes	tak	3	165
kondorowe	Cathartiformes	nie	1	7
sokołowe	Falconiformes	tak	1	64
szponiaste	Accipitriformes	tak	3	306
grzebiące	Galliformes	tak	5	284
dropie	Otidiformes	tak	1	25
kariamy	Cariamiformes	nie	1	2
żurawiowe	Gruiformes	tak	6	203
słonecznice	Eurypygiformes	nie	2	2
madagaskarniki	Mesitornithiformes	nie	1	3
siewkowe	Charadriiformes	tak	17	374
stepówki	Pteroclidiformes	nie	1	16
gołębie	Columbidae	tak	1	309
papugi	Psittacidae	nie	4	356
hoacyny	Opisthocomiformes	nie	1	1
turakowe	Musophagiformes	nie	1	23
kukułkowe	Cuculiformes	tak	1	141
sowy	Strigiformes	tak	2	229
nocolotowe	Nyctibiiformes	nie	1	7
paszczakowe	Podargiformes	nie	1	13
sownikowe	Aegotheliformes	nie	1	11
tłuszczakowe	Steatornithiformes	nie	1	1
lelkowe	Caprimulgiformes	tak	1	95
krótkonogie	Apodiformes	tak	2	465
czepigi	Coliidae	nie	1	6
trogony	Trogonidae	nie	1	43
kurole	Leptosomiformes	nie	1	1
dzioborożcowe	Bucerotiformes	tak	3	63
kraskowe	Coraciiformes	tak	6	166
dzięciołowe	Piciformes	tak	5	411
wróblowe	Passeriformes	tak	137	6200

CHARAKTERYSTYKA

Ptaki

Występowanie

Europa, Azja, Australia, Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Antarktyda, a także morza i oceany

Liczba gatunków na świecie

około 9700

Liczba gatunków w Polsce

Zaobserwowano 463, lęgowych jest ponad 230.

Największy gatunek

Struś (Struthio camelus)

Najmniejszy gatunek

Pustelnik rdzawobrzuchy (Phaethornis ruber), koliberek hawański (Mellisuga helenae)

Cechy charakterystyczne ptaków

Poniżej przedstawiono ważne cechy charakterystyczne tej gromady:

Ptaki są jajorodne. Jaja mają bogate żółtko, okryte wapienną skorupą.
Rozwój embrionalny jest przyspieszany poprzez wysiadywanie jaja.
Stałocieplność. Temperatura ciała waha się w granicach 39,5-43,4°C.
Cienka skóra, bez gruczołów, pokryta piórami.
Pierwsze para kończyn stanowi skrzydła.
Czaszka łączy się z kręgosłupem za pomocą pojedynczego kłykcia.
Mózgoczaszka jest zwartą puszką.
Część kości zawiera worki powietrzne.
W drugiej parze kończyn charakterystyczna jest kość skokowa.
Na mostku znajduje się grzebień — wyrostek kostny, do którego przyczepione są silnie rozwinięte mięśnie piersiowe.
Ptaki nie mają zębów. Posiadają dziób.
Serce dzieli się na część żylną (prawą) i tętniczą (lewą), krew utleniona nie mieszą się z krwią płynącą w żyłach.
Erytrocyty posiadają jądro, mają kształt dwuwypukłej soczewki.
Płuca są niewielkie, nie mają opłucnej, a oskrzela przechodzą w worki powietrzne, które biegną po grzbietowej stronie ciała. Oddychanie przebiega inaczej podczas spoczynku i inaczej podczas lotu.
Pęcherz moczowy nie występuje.
Jajnik prawy i prawy jajowód są zredukowane.
Zapłodnienie zachodzi w jajowodzie.
W układzie nerwowym silnie rozwinięty jest móżdżek, który stanowi ośrodek koordynacji ruchu.
Najważniejsze zmysły to wzrok, zmysł równowagi oraz słuch.
Część ptaków odbywa bardzo dalekie sezonowe wędrówki.

Budowa pióra
Tablica interaktywna

Lotki
Tablica interaktywna

Szkielet ptaka
Tablica interaktywna

Budowa neuronu
Tablica interaktywna

Pokarm

Ptaki mają duże zapotrzebowanie na pokarm. Małe ptaki, gdy temperatura otoczenia jest niska, mogą bez pokarmu zginąć nawet w kilka godzin. Proces trawienia przebiega bardzo szybko. Jagody przechodzą przez układ pokarmowy wróblowatych w ciągu 10-12 minut. Srokosz trawi mysz do 3 godzin.

Ptaki żywią się jagodami, nasionami, owocami, owadami, a także kręgowcami.

Ptaki są jednak odporne na brak wody. Część z nich nie pije wcale.

Ciekawostki o ptakach

Świat ptaków jest niezwykle zróżnicowany i fascynujący. W artykule ciekawostki o ptakach zgromadzono wiele ciekawych faktów z życia tej grupy zwierząt.

Znaczenie ptaków

Znaczenie ptaków jest nie do przecenienia. To jedni z największych tępicieli szkodników zarówno owadów, jak i gryzoni.

Drób stanowi niebagatelny element diety człowieka.

Część ptaków jest nosicielami chorób i pasożytów.

Wiele ptaków jest zagrożonych wymarciem. Większość ptaków w Polsce podlega ochronie prawnej. Dokładniejsze informacje znajdziesz przy poszczególnych opisach gatunków i rodzin ptaków.

Systematyka ptaków

Pełna systematyka ptaków wraz z gatunkami i linkami do atlasu ssaków znajdują się w osobnym artykule systematyka ptaków

Poniższa tabela zawiera systematykę ptaków.

Jednostka systematyczna	Nazwa polska	Nazwa łacińska
Gromada	ptaki	Aves
Typ	strunowce	Chordata
Podkrólestwo	tkankowce	Eumetazoa
Królestwo	zwierzęta	Animalia
Domena	eukarionty	Eucaryota