Spis treści:
Sowy
Sowy (Strigiformes) to rząd ptaków, który liczy dziś 2 rodziny i ponad 200 gatunków. W Polsce żyje 13 gatunków, z czego 11 lęgowych.
Rodziny
Alfabetyczny wykaz opublikowanych rodzin.
| Nazwa rodziny | Nazwa łacińska | Liczba gatunków | Czy występuje w Polsce? | |
|---|---|---|---|---|
| Świat | Polska | |||
| płomykówki | Tytonidae | 20 | 1 | Tak |
| puszczykowate | Strigidae | 209 | 12 | Tak |
Występowanie i środowisko
Żyją na całym świecie poza Antarktydą. Najchętniej sowy przebywają w środowisku leśnym, ale można je także spotkać w tundrze, na obszarach trawiastych, pustyniach i półpustyniach, terenach rolniczych, także w pobliżu ludzi.
Tryb życia i zachowanie
Lot sów jest bezgłośny. Umożliwia im to specjalne upierzenie. Cechą charakterystyczną sów jest to, iż polują prawie wyłącznie o zmroku i w nocy (w odróżnieniu od pozostałych ptaków drapieżnych). Chociaż sowa to ptak nocny, to część gatunków jednak jest aktywna za dnia (na przykład uszatka błotna. Podczas polowania sowy kierują się także słuchem, dzięki któremu są w stanie zlokalizować nawet mysz pod śniegiem. W Polsce w większości przypadków sowy prowadzą osiadły tryb życia. Odgłosy wydawane przez sowy to pohukiwania.
Morfologia i anatomia
Sowy są przystosowane do polowania nocą i o zmroku. Rozmiary sów są zróżnicowane: od 12 cm długości do 71 cm. Samiec i samica są upierzone tak samo. Pióra są miękkie i puszyste, opatrzone rysunkiem przypominającym skrzydła ciem. Samica jest zwykle większa od samca. Ma bardo duże oczy, wraz z dziobem są otoczone szlarą. Na głowie często pęczki piór. Dziób jest krótki, zagięty w dół z woskówką u nasady. Łapy są wyposażone w silne szpony. Głowa jest bardzo duża i szeroka.
Na brzegu otworu usznego jest fałd skórny, który pełni rolę ucha zewnętrznego. Asymetrycznie zbudowane jest ucho środkowe. Najlepiej rozwinięte zmysły to słuch i wzrok. Oczy są osadzone w głowie inaczej niż u innych ptaków, bo są skierowane do przodu a nie na boki. Głowa może się mocno obracać na boki. Pole widzenia sów to nawet 270°.
Pióra sów są również wyjątkowe. Promienie chorągiewek mają nie połączone ze sobą końce, a na zewnętrznej krawędzi chorągiewek skrajnych lotek znajdują się grzebieniowate wyrostki, które niwelują zawirowania powietrza.
Rozmnażanie
Są monogamiczne. Wyprowadza jeden lęg w roku, chyba że występuje obfitość pokarmu, wówczas zdarzają się dwa lęgi. Samice składają 1-14 jaj i zaczyna je wysiadywać od pierwszego złożonego jaja. Sowy gnieżdżą się w dziuplach lub zajmują opuszczone gniazda innych ptaków. Nieliczne gatunki gnieżdżą się na ziemi i w norach. Płomykówki gnieżdżą się w różnych budynkach (np. stodoły). Samiec dostarcza pokarm. Młode po wykluciu są ślepe i pokryte białym puchem.
Pożywienie
Sowy są drapieżnikami i zjadają pokarm zwierzęcy, głównie kręgowce. Niestrawione części pokarmu sowa wydala w formie wypluwki, która zwykle zawiera dużo sierści i kości w formie zbitego walca. Analiza wypluwek daje mnóstwo informacji na temat diety tych ptaków.
Ochrona i zagrożenia
Sześć gatunków jest krytycznie zagrożonych, 9 jest zagrożonych, 14 narażonych. Wszystkie gatunki sów w Polsce są objęte ochroną ścisłą. W przypadku puchacza, chronione jest także jego miejsce rozrodu.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danego rzędu. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rzędu)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rzędu)
Struktura zagrożenia wymarciem PL
(wszystkie wymienione polskie gatunki rzędu)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Ciekawostki
Ciekawostką jest zachowanie innych ptaków, które zobaczą w dzień sowę. Są wówczas bardzo agresywne, hałasują i atakują.
Pytania
Jak nazywają się pióra wokół oczu sowy?
To szlara. Tworzą ją specjalne pióra wokół oczu i dzioba sowy.
Co symbolizuje sowa?
Sowa to symbol mądrości i inteligencji.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Pójdźka (zwyczajna): Okres występowania pójdźki w Polsce. |
| ◂ | ▸ | Pójdźka (zwyczajna): Samica pójdźki składa w tym czasie jaja. | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | Puchacz (zwyczajny): Trwa okres lęgowy puchacza. | |||||||||
| ◂ | ● | ● | Puszczyk (zwyczajny): Trwa okres lęgowy u puszczyka | |||||||||
| ● | ● | ● | Puszczyk (zwyczajny): Puszczyk tokuje | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Sóweczka (zwyczajna): Okres występowania sóweczki w Polsce. |
| ● | Sóweczka (zwyczajna): Samica sóweczki składa w tym czasie jaja. | |||||||||||
| ● | ● | Syczek (zwyczajny): Lęgi odbywa syczek. | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | Uszatka (zwyczajna): Trwa okres lęgowy uszatki (czasem drugie zniesienie występuje w czerwcu) | ||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Włochatka (zwyczajna): Okres występowania włochatki w Polsce. |
| ◂ | ● | ▸ | Włochatka (zwyczajna): Samica włochatki składa jaja. |
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2014-01-07, RZAD-13
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-09