Cis pospolity

Cis pospolity (Taxus baccata L.) to gatunek zimozielonego drzewa lub krzewu z rodziny cisowatych. Znanych jest około 150 różnych odmian, z czego w Polsce uprawianych jest około 30. Oto wybrane:

• 'Aurea Decora' - krzew (4 m) o szerokim pokroju o żółtozielonych igłach;
• 'David' - krzew, odmiana o kolumnowym pokroju i żółtozielonych igłach, mrozoodporna;
• 'Dovastoniana' - krzew lub drzewko o szerokim pokroju (2 m wysokości i 8m szerokości), o ciemnozielonych igłach;
• 'Elegantissima' - szeroko rozgałęziony krzew (3 m) o zielonożółtych liściach, bielejące;
• 'Fastigiata' - szybko rosnący krzew o kolumnowym pokroju i zwartej sylwetce;
• 'Fastigiata Aurea' - krzew kolumnowy (3 m), igły z żółtym brzegiem;
• 'Fastigiata Robusta' - kolumnowy krzew (6 m) o długich (4 cm) i zielonych igłach;
• 'Nissen's Corona' - szeroki, niski krzew (120 cm);
• 'Overeynderi' - krzew szybko rosnący, gęsty, osiąga 5 m wysokości, o ciemnozielonych igłach;
• 'Repandens' - krzew o pokładających się gałęziach, niski (60 cm);
• 'Semperaurea' - niski krzew (1 m), wolno rosnący, igły złoto-żółte.

To jedyny przedstawiciel rodziny cisowatych w Polsce. Można go formować i przycinać.

Zdjęcia – galeria

W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Okaz z cisa z Łubnian koło Opola, GPS N 50°47′00″ , E 18°00′01″, szacowany wiek na 570 lat XV.w. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Występowanie i środowisko PL

Występuje w lasach Europy, Azji i północno-zachodniej części Afryki. U nas rzadki gatunek w naturze, lecz często sadzony. Nie występuje na Mazowszu, Lubelszczyźnie i Podlasiu. Cis wymaga gleby wapiennej, głębokiej i wilgotnej.

Cis pospolity nie znosi suszy i dużych mrozów. Jest odporny na zanieczyszczenie powietrza. Cis pospolity może dożyć nawet 1500 lat. Kwitnie w okresie od marca do kwietnia.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 10-15 m, najwięcej 27 m.

Kora jest czerwonobrązowa, łuszcząca się płatami, zielona na młodych pędach.

Igły są dość krótkie, mają 1-3 cm długości. Są ciemnozielone z wierzchu, lekko błyszczące i jasnozielone od spodu. Igły układają się skrętolegle. Są miękkie i nie kłują. Są dość trwałe (7-8 lat).

Kwiaty męskie znajdują się w kątach igieł, są żółte i kuliste. Kwiat żeńskie, niepozorne, są zielone.

Owoc to czerwona, słodka i lepka osnówka, zjadana przez niektóre ptaki.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną w Polsce. To gatunek ginący w Europie. Już Władysław Jagiełło zakazał wycinki cisa w lasach.

Ciekawostki

To roślina trująca (poza osnówką owocu).

Drewno tego drzewa jest bardzo cenne.

Najwięcej, bo aż kilka tysięcy drzew, rośnie w Borach Tucholskich - stanowią rezerwat "Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego" w Wierzchlesie.

To roślina o leczniczych właściwościach. Z igieł cisu wytwarza się półprodukt, który służy do produkcji leku na nowotwory.

Parametry

Kolor kwiatów

Pokrewne gatunki roślin

• Cis japoński (Taxus cuspidata)
• Cis pośredni (Taxus ×media)

© medianauka.pl, 2017-09-16, GAT-4800