Przytulia wonna, marzanka wonna
Okaz z zielnika autorstwa Katarzyny Koc © Strona zielnika autorstwa Katarzyny Koc, zdjęcie: medianauka.pl
Przytulia wonna, marzanka wonna (Galium odoratum (L.)Scop.) to wieloletnia lecznicza roślina zielna z rodziny marzanowatych. Gatunkiem podobnym występującym na tym samym siedlisku jest przytulia turyńska.
Występowanie i środowisko PL
Rośnie w całej Europie, wschodniej części Azji, krajach Afryki północno-zachodniej. Gatunek introdukowany w Ameryce Północnej. Występuje w lasach bukowych i innych, głównie liściastych, na glebach żyznych i wilgotnych, próchniczych. Roślina tworzy często łany. Stanowisko cieniste lub półcieniste.
Tryb życia i zachowanie
Kwitnie w okresie od kwietnia do czerwca.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość do 30 cm.
Kłącze jest pełzające, łodyga czterokątna
Liście są zebrane w okółki, lancetowate, szorstkie
Kwiaty są zebrane w baldachogrona, drobne, koloru białego, pręciki przyrośnięte do korony.
Owoc to rozłupka o średnicy 2-3 mm z haczykowatymi szczecinkami.
Ochrona i zagrożenia
Roślina znajduje się pod ochroną.
Ciekawostki
Po osuszeniu liście wydają zapach kumaryny.
Zbiory i zastosowanie
Surowiec stanowi młode ziele, podczas okresu kwitnienia (maj - czerwiec ).
Ziele to zawiera kumarynę i olejki eteryczne.
Napar z ziela działa uspokajająco i pobudzająco na trawienie.
Jest to produkt do przygotowywania napojów orzeźwiających.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: bylina.
- Stanowisko: półcień, cień.
- Środowsko: leśne.
- Użytek: zioła, roślina lecznicza.
- Strefy mrozoodporności: 5-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: geofit, hemikryptofit.
- Częstośc występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=44.
- Liście: okółki, lancetowate
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ● | ▸ | Kwitnie marzanka wonnna. |
Pokrewne gatunki roślin
- przytulia czepna (Galium aparine)
- przytulia właściwa (Galium verum)
- przytulia pospolita, przytulia zwyczajna (Galium mollugo)
- przytulia biała (Galium album)
- przytulia błotna (Galium palustre)
- przytulia północna (Galium boreale)
- przytulia hercyńska, przytulia skalna (Galium saxatile)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
© medianauka.pl, 2017-06-12, GAT-4426