Modliszki

Modliszki (Mantodea) to rząd owadów uskrzydlonych, który liczy dziś około 2500 gatunków. W Polsce żyje 1 gatunek z tej rodziny owadów, w Europie znamy ich około 30. Jest blisko spokrewniony z karaczanami. Najstarsze znane szczątki pochodzą z okresu kredy sprzed 120 mln lat.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Modliszka zwyczajna

Mantis religiosa

Modliszka zwyczajna (Mantis religiosa) to nasza jedyna w kraju modliszka i jednocześnie największy gatunek europejski z tego rzędu owadów. Ciało ma zielone lub brązowawe, świetnie się maskuje w swoim otoczeniu.

Inne gatunki

• Bolbe pygmea
• Creobroter apicalis
• Gongylus gongyloides
• Hierodula unimaculata
• Ischnomantis gigas
• Miomantis binotata
• Paratoxodera cornicollis

Występowanie i środowisko

Modliszki żyją głównie w rejonach tropikalnych i subtropikalnych. W Polsce są to zbiorowiska krzewów, suche trawy.

Tryb życia i zachowanie

Modliszka czatuje nieruchomo czekając, aż ofiara się zbliży. Wówczas modliszka rzuca się z przednimi odnóżami na zdobycz i natychmiast ją pożera. Po posiłku owady te czyszczą aparat gębowy i odnóża. Modliszki są aktywne za dnia. To trudne w zaobserwowaniu owady, gdyż upodabniają się do otoczenia i zwykle pozostają nieruchome.

Morfologia i anatomia

To owady, które często upodobniają się do otoczenia. Czasem przypominają liście, czasem gałązki. Kolor ciała zielony lub brązowy. Spotykane są też osobniki wielobarwne. Ich ciało jest wydłużone i spłaszczone. Posiadają dwie pary skrzydeł, czasem mocno zredukowanych. Głowa jest mała, ma trójkątny kształt i jest bardzo ruchliwa. Oczy są duże i mają złożoną budowę. Czułki krótkie. Aparat gębowy jest typu gryzącego. Przednie kończyny są chwytne, wyposażone w kolce. Samce są znacznie mniejsze od samic. Na odwłoku znajdują się dwa krótkie wyrostki (cerci). Larwy są zielone. Samice nie są wyposażone w pokładełka.

Rozmnażanie

Po dwóch tygodniach od ostatniego linienia samce przystępują do rozrodu. Samce czasem padają ofiarą samic jeszcze przed kopulacją. Czasem podczas kopulacji samica odgryza samcowi głowę i przedtułów, co tylko potęguje akt kopulacji. Czasem jednak samcowi udaje się uciec. Już kilka dni po kopulacji samica składa jaja do piankowatej substancji. Każde jajo znajduje się w osobnej komorze. Powstaje w ten sposób kokon, którego kształt i budowa są różne dla różnych gatunków. W kokonie modliszki zwyczajnej znajduje się około 200 jaj. Samica zakłada kilka kokonów. Rozwój zarodków zależy od temperatury otoczenia i trwa od jednego do siedmiu miesięcy. Dalej rozwój odbywa się z przeobrażeniem niezupełnym i trwa również kilka miesięcy.

Pożywienie

To drapieżniki. Polują na owady, głównie muchówki, błonkówki i szarańczaki, ale także drobne kręgowce (większe gatunki). Larwy również są drapieżnikami i niemal od razu atakują drobne owady.

Ochrona i zagrożenia

W Polsce modliszki są prawnie chronione. Występują u nas głównie na południu kraju, jedynie na wybranych stanowiskach.

Ciekawostki

Modliszki słyną ze zwyczaju pożerania swojego partnera samca podczas kopulacji. Samica odgryza mu głowę i zjada ją. Akt ten nie przerywa kopulacji.

Modliszka jest w swym ataku tak szybka, że potrafi złapać swoimi przednimi odnóżami muchę w locie!

Modliszki pożerają swoje ofiary żywcem, zaczynając od głowy. To okrutni drapieżcy.

Zdjęcia - galeria

© Media Nauka, 2014-11-13, ART-RZAD66