Olsza czarna

Olsza czarna, olcha czarna (Alnus glutinosa) to gatunek drzewa z rodziny brzozowatych, często pionierskiego. Wzbogaca glebę w azot dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi, zdolnymi do wiązania azotu atmosferycznego.

Wybrane odmiany:

'Aurea' - odmiana o złocistych liściach.
'Imperialis' - odmiana o rzadkiej koronie, skórzastych liściach.
'Laciniata' - odmiana podobna do typowej.

Występowanie i środowisko PL

Rośnie w miejscach wilgotnych w lasach, nad wodami. Gatunek ten występuje w Europie, Azji, północnej części Afryki, a także w Ameryce Północnej, gdzie go introdukowano. W Polsce występuje na terenie całego kraju.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od marca do kwietnia. Drzewo to żyje około 180 lat.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 10-30(40) m.

Kora jest spękana, czarna (u starszych drzew).

Gałęzie dość cienkie, poziome.

Liście są na szczycie tępe, ogonkowe, owalne lub zaokrąglone, lekko wycięte, brzegiem delikatnie ząbkowane. Brzegi są wrębne. W kątach nerwów od spodniej części widoczne kępki włosków. Długość blaszki liściowej wynosi 10-14 cm, a szerokość 11 cm. Na jesień liście pozostają zielone.

Kwiaty żeńskie na szypułkach, czerwonawe, to pionowe kotki o długości do 2-3,5 cm. Kwiaty męskie to zwisające, zielonożółte kotki o długości do 8 cm.

Owocostan to mała, zdrewniała szyszka. Owoc to brązowy orzeszek.

Rozmnażanie

To roślina jednopienna o kwiatach męskich i żeńskich, wiatropylna.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Ciekawostki

Po ścięciu drewno olszy czarnej z żółtobiałego koloru staje się pomarańczowe.

Nazwa olsza jest używana od dawna na dużym obszarze słowiańskim, a nazwa olcha występuje rzadziej.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Alnus alnus Britton
Alnus vulgaris Hill
Betula glutinosa Lam

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: drzewo.
Stanowisko: nasłonecznione, półcień.
Środowsko: leśne.
Użytek: rośliny ogrodowe.
Strefy mrozoodporności: 4-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Częstość występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=28.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
	◂	●	●									Kwitnie olsza (olcha) czarna.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Owen Johnson, David More – Drzewa - Przewodnik Collinsa, ISBN 978-83-7073-643-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
Leokadia Witkowska-Żuk – Rośliny leśne, ISBN 978-83-7073-359-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005