Olsza czarna
© simona – stock.adobe.com
Olsza czarna, olcha czarna (Alnus glutinosa) to gatunek drzewa z rodziny brzozowatych, często pionierskiego. Wzbogaca glebę w azot dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi, zdolnymi do wiązania azotu atmosferycznego.
Wybrane odmiany:
- 'Aurea' - odmiana o złocistych liściach.
- 'Imperialis' - odmiana o rzadkiej koronie, skórzastych liściach.
- 'Laciniata' - odmiana podobna do typowej.
Występowanie i środowisko PL
Rośnie w miejscach wilgotnych w lasach, nad wodami. Gatunek ten występuje w Europie, Azji, północnej części Afryki, a także w Ameryce Północnej, gdzie go introdukowano. W Polsce występuje na terenie całego kraju.
Tryb życia i zachowanie
Kwitnie w okresie od marca do kwietnia. Drzewo to żyje około 180 lat.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 10-30(40) m.
Kora jest spękana, czarna (u starszych drzew).
Gałęzie dość cienkie, poziome.
Liście są na szczycie tępe, ogonkowe, owalne lub zaokrąglone, lekko wycięte, brzegiem delikatnie ząbkowane. Brzegi są wrębne. W kątach nerwów od spodniej części widoczne kępki włosków. Długość blaszki liściowej wynosi 10-14 cm, a szerokość 11 cm. Na jesień liście pozostają zielone.
Kwiaty żeńskie na szypułkach, czerwonawe, to pionowe kotki o długości do 2-3,5 cm. Kwiaty męskie to zwisające, zielonożółte kotki o długości do 8 cm.
Owocostan to mała, zdrewniała szyszka. Owoc to brązowy orzeszek.
Rozmnażanie
To roślina jednopienna o kwiatach męskich i żeńskich, wiatropylna.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.
Ciekawostki
Po ścięciu drewno olszy czarnej z żółtobiałego koloru staje się pomarańczowe.
Nazwa olsza jest używana od dawna na dużym obszarze słowiańskim, a nazwa olcha występuje rzadziej.
Synonimy
W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:
- Alnus alnus Britton
- Alnus vulgaris Hill
- Betula glutinosa Lam
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: drzewo.
- Stanowisko: nasłonecznione, półcień.
- Środowsko: leśne.
- Użytek: rośliny ogrodowe.
- Strefy mrozoodporności: 4-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
- Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
- Częstośc występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=28.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ● | ● | Kwitnie olsza (olcha) czarna. |
Pokrewne gatunki roślin
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Leokadia Witkowska-Żuk – Rośliny leśne, ISBN 978-83-7073-359-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
- Owen Johnson, David More – Drzewa - Przewodnik Collinsa, ISBN 978-83-7073-643-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
- Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
© medianauka.pl, 2019-09-23, GAT-4576
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-13