Barwinek pospolity

Barwinek pospolity (Vinca minor L.) to krzewinka z rodziny toinowatych, zimozielona o pędach czołgających się i i kwiatonośnych, często uprawiana jako roślina ozdobna doniczkowa, a także w ogrodach, dziczejący.

W uprawach spotykane są między innymi następujące odmiany:

'Alba' - odmiana o małych liściach i białych kwiatach.
'Argenteovariegata' - odmiana o biało obrzeżonych liściach, także z białymi plamkami.
'Auremarginata' - odmiana z liśćmi obrzeżonymi na żółto (patrz galeria).
'Aureovariegata Alba' - odmiana z liśćmi obrzeżonymi na żółto, młode liście są całe żółte, kwiaty są białe.
'Bowles' - odmiana o wyprostowanym pokroju.
'Gertrude Jekyll' - odmiana o ciemnozielonych liściach i białych kwiatach.
'Grüner Teppich' - zdjęcie w galerii.
'Illumination' - odmiana o złocistym odcieniu liści i zielonych brzegach oraz fioletowych kwiatach.
'Multiplex' - odmiana o różowo-fioletowych kwiatach.
'Ralph Shugert' - odmiana zaprezentowana w naszej galerii.
'Variegata' - odmiana o żółto obrzeżonych liściach i żółtych plamach.

Zdjęcia – galeria

W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Odmiana 'Parvin'. Okaz z Arboretum w Wojsławicach. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.

Występowanie i środowisko PL

Występuje w Europie poza daleką północą. Został introdukowany w Ameryce Północnej. W Polsce występuje na nizinach, poza Mazurami. Preferuje półcień, glebę o odczynie obojętnym, z węglanem wapnia. Rośnie w lasach, zwykle w grądach, czasem w buczynach.

Kwitnie od marca do maja, zdarza się że jesienią zakwita ponownie.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 15-20 cm.

Pędy płonne czołgające się mają długość do 60-100 cm, w węzłach się zakorzeniają, kwiatonośne są wzniesione na wysokość do 20 cm.

Liście są naprzeciwległe, ogonkowe, eliptyczne, o długości do 4 cm, całobrzegie, zaostrzone, mają skórzastą strukturę, błyszczą się.

Kwiaty są obupłciowe, niebieskie, mają po 5 płatków, osadzone pojedynczo na dość długich szypułkach, płatki są ukośnie ścięte, u nasady zrastające się w lejek. Pręciki zrastają się z rurką korony.

Owoc to dwa mieszki, w naszych warunkach rzadko zawiązujące się.

Rozmnażanie

Nasiona mogą być rozsiewane przez mrówki. Najłatwiej go rozmnożyć przez podział pędów płonnych.

Ochrona i zagrożenia

Z uwagi na wartość dekoracyjną, barwinek pospolity był powszechnie niszczony. Dziś roślina ta znajduje się pod ochroną.

Ciekawostki

To gatunek wskaźnikowy starych lasów.

Wywaru z barwinka używano niegdyś do farbowania pisanek wielkanocnych.

Zbiory i zastosowanie

Barwinek pospolity od wieków był stosowany przy chorobach krwi i układu krwionośnego. Był stosowany do płukania jamy ustnej, przemywania krwawiących ran.