Dąb bezszypułkowy

Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea) to drzewo liściaste z rodziny bukowatych podobne do dębu szypułkowego. Drzewo to jest rzadko sadzone w ogrodach jako roślina ozdobna. Sadzone są zwykle odmiany ozdobne. Oto wybrane z nich:

'Insecata' - odmiana zaprezentowana w naszej galerii, wolno rosnąca z bardzo długimi i bardzo wąskimi liśćmi.
'Purpurea' - odmiana z liśćmi w kolorze purpury, które jesienią stają się zielone. Dorasta do 12 m wysokości.
'Mespilifolia' - odmiana o wąskich i długich oraz ciemnych liściach.

Występowanie i środowisko PL

To drzewo europejskie. Nie występuje u nas tylko na północnym wschodzie i w górach. Pionowy zasięg występowania w Polsce to 750 m n.p.m. Rośnie w lasach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od kwietnia do maja, ale dwa tygodnie później niż dąb szypułkowy. To drzewo ciepłolubne i światłolubne, ma mniejsze wymagania glebowe niż dąb szypułkowy. To drzewo odporne na mróz.

Morfologia i anatomia

Osiąga zwykle wysokość 35 m, maksymalnie 40 m.

Pień jest gruby i prosty, konary grube.

Liście są odwrotnie jajowate, klapowane, długoogonkowe (w odróżnieniu od dębu szypułkowego) zwykle klinowate u nasady, ciemnozielone, od dołu nieco jaśniejsze. Klapy są największe w okolicy środka liścia. Nerw główny i ogonek są żółtawe. Część liści pozostaje na zimę na drzewie.

Kwiaty męskie to długie, żółtawe kotki, żeńskie są siedzące, niepozorne.

Owoce to żołędzie, siedzące bezpośrednio na pędach, zielone z początku, później brązowe, tępo zakończone, gładkie, z miseczką sięgającą do 1/4 długości owocu. Są skupione na ogół po 4-5 sztuk.

Kora jest szarobrązowa z bruzdami.

Rozmnażanie

Dęby bezszypułkowe kwitną dopiero po 30-60 latach życia, w zależności od miejsca, w jakim rosną.

Ochrona i zagrożenia

To pospolite u nas drzewo i nie wymaga ochrony.

Ciekawostki

Dąb ten dożywa 300-400 lat.

Pytania

Czym się różni dąb szypułkowy od dębu bezszypułkowego?

Poniżej przedstawiono porównanie - dąb szypułkowy a bezszypułkowy:

Dąb szypułkowy kwitnie dwa tygodnie później.

W przypadku dębu szypułkowego żołędzie są osadzone na kilkucentymetrowych i zwisających szypułkach. Jeśli żołędzie są osadzone na pędach, to prawdopodobnie jest dąb bezszypułkowy.

Powyższe dotyczy także kwiatów żeńskich.

Liście dębu szypułkowego mają krótsze ogonki.

Niestety oba gatunki krzyżują się, często utrudniając identyfikację.

Zbiory i zastosowanie

Kora zawiera garbniki, wykorzystywane w ziołolecznictwie oraz przy obróbkach zwierzęcych skór.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: drzewo.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: leśne.
Użytek: rośliny ogrodowe, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 5-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Częstość występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=24.
Status popularności rośliny: gatunek powszechnie znany, roślina bardzo popularna, znajduje się pośród 100 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●								Kwitnie dąb bezszypułkowy.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005