Groszek
Groszek, lędźwian (Lathyrus) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny motylkowatych, do którego zaliczamy około 150 gatunków, z czego w Polsce około 23 wraz z obcymi i uprawianymi. Część gatunków ma znaczenie gospodarcze jako rośliny uprawne i ozdobne. Groszek uprawia się na pożywienie dla ludzi i paszę dla zwierząt.
To roślina zielna jednoroczna lub bylina, pnąca.
Występowanie
Groszek występuje w Europie, Azji, Afryce, Ameryce Północnej i Południowej.
Morfologia
Liście z przylistkami, pierzasto złożone, zakończone wąsem czepnym albo wyrostkiem. Ulistnienie skrętoległe.
Kwiaty motylkowe są zebrane w jednostronne grona.
Owoc to strąk zawierający kilka nasion.
Ciekawostki
Groszek zawiera alkaloidy, które mogą gromadzić się w organizmie, w tym latyryna. Nadmierne spożywanie nasion groszku może powodować latyryzm, poważną chorobę neurodegeneracyjną.
Gatunki
Wykaz gatunków, które zostały opisane w naszym serwisie:
- groszek bulwiasty (Lathyrus tuberosus) PL
- groszek kosmatostrąkowy (Lathyrus hirsutus) PL
- groszek liściakowaty (Lathyrus nissolia) PL
- groszek nadmorski (Lathyrus maritimus) PL
- groszek pachnący (Lathyrus odoratus) PL
- groszek siewny, lędźwian siewny (Lathyrus sativus) PL
- groszek szerokolistny (Lathyrus latifolius) PL
- groszek wielkoprzylistkowy (Lathyrus pisiformis) PL
- groszek wiosenny (Lathyrus vernus) PL
- groszek żółty (Lathyrus pratensis) PL
Inne gatunki
- Lathyrus amphicarpos
- Lathyrus angulatus
- Lathyrus annuus
- Lathyrus aphaca PL
- Lathyrus armenus
- groszek złocisty (Lathyrus aureus)
- Lathyrus bauhinii
- Lathyrus belinensis
- Lathyrus blepharicarpus
- Lathyrus boissieri
- Lathyrus brachypterus
- Lathyrus cassius
- Lathyrus chloranthus
- Lathyrus chrysanthus
- Lathyrus cicera PL
- Lathyrus cilicicus
- Lathyrus ciliolatus
- Lathyrus cirrhosus
- Lathyrus clymenum
- Lathyrus cyaneus
- Lathyrus czeczottianus
- Lathyrus digitatus
- Lathyrus elongatus
- Lathyrus filiformis
- Lathyrus gloeosperma
- Lathyrus gorgoni
- Lathyrus grandiflorus
- groszek różnolistny (Lathyrus heterophyllus) PL
- Lathyrus hierosolymitanus
- Lathyrus hirticarpus
- groszek drobnokwiatowy (Lathyrus inconspicuus) PL
- Lathyrus incurvus
- groszek nadmorski (Lathyrus japonicus) PL
- groszek wschodniokarpacki (Lathyrus laevigatus) PL
- groszek luźnokwiatowy (Lathyrus laxiflorus)
- Lathyrus layardii
- Lathyrus libani
- groszek skrzydlasty (Lathyrus linifolius) PL
- Lathyrus lycicus
- Lathyrus magellanicus
- Lathyrus marmoratus
- groszek skrzydlasty (Lathyrus montanus) PL
- Lathyrus mulkak
- Lathyrus multiceps
- Lathyrus nervosus
- groszek czerniejący (Lathyrus niger) PL
- Lathyrus nivalis
- groszek ochrowy (Lathyrus ochrous) PL
- Lathyrus ochrus
- Lathyrus pallescens
- groszek błotny (Lathyrus palustris) PL
- groszek pannoński (Lathyrus pannonicus) PL
- Lathyrus phaselitanus
- Lathyrus pseudocicera
- Lathyrus pygmaeus
- groszek różowy (Lathyrus roseus)
- Lathyrus rotundifolius
- Lathyrus satdaghensis
- Lathyrus saxatilis
- Lathyrus setifolius
- Lathyrus spathulatus
- Lathyrus sphaericus
- Lathyrus stenolobus
- Lathyrus stenophyllus
- groszek leśny (Lathyrus sylvestris) PL
- Lathyrus tauricola
- Lathyrus tingitanus
- Lathyrus trachycarpus
- Lathyrus tukhtensis
- Lathyrus undulatus
- Lathyrus variabilis
- groszek wenecki (Lathyrus venetus)
- Lathyrus vinealis
Przepisy kucharskie
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | Kwitnie groszek bulwiasty. | ||||||||||
| ● | ● | ● | Kwitnie groszek kosmatostrąkowy. | |||||||||
| ● | ● | ● | Kwitnie groszek nadmorski. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ▸ | Kwitnie groszek pachnący. | |||||||
| ● | ● | Kwitnie groszek siewny. | ||||||||||
| ● | ● | Kwitnie groszek szerokolistny. | ||||||||||
| ● | ● | Kwitnie groszek wielkoprzylistkowy. | ||||||||||
| ● | ● | Kwitnie groszek wiosenny. | ||||||||||
| ● | ● | ● | Kwitnie groszek żółty. |
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Lucjan Rutkowski - Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Beata Grabowska, Tomasz Kubala - Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
- Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich - Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
- Praca zbiorowa - Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
- Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając - Vascular plants of Poland a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski., ISBN: 83-85444-38-6, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science 1995
© medianauka.pl, , RODZAJ-63
Data aktualizacji artykułu: 2024-03-11