Pływakowate

Pływakowate (Dytiscidae) to rodzina owadów, która liczy dziś ponad 3000 gatunków. W Polsce żyje 112 gatunków z tej rodziny owadów.

Wygląd

Są to chrząszcze o owalnej i opływowej sylwetce ciała, są spłaszczone grzbietowo-brzusznie. Druga i trzecia para odnóży zawiera mnóstwo szczecinek, dzięki którym zwiększa się opór wody podczas poruszania odnóżami (działają wówczas jak wiosła). Czułki są długie i nitkowate. Kolor ciała może być brunatny, czarny albo zielonkawy. Na pokrywach skrzydłowych nierzadko występują plamy, czasem obrzeża są innego koloru. Larwy mają wydłużone ciało, duże żuwaczki i są wyposażone w odnóża. W odwłoku znajdują się rurki oddechowe. Samice mają rowki na pokrywach skrzydłowych, które u samców są zwykle gładkie.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Pływak żółtobrzeżek PL

Dytiscus marginalis

Pływak żółtobrzeżek (Dytiscus marginalis) to najbardziej pospolity gatunek pływakowatych w Polsce. Ma charakterystyczne żółte brzegi pokryw skrzydłowych i przedplecza. Pokrywy skrzydłowe, głowa i przedplecze są zielonkawe.

Toniak żeberkowany PL

Acilius sulcatus

Toniak żeberkowany (Acilius sulcatus) to chrząszcz z rodziny pływakowatych. Ciało spłaszczone grzbietowo-brzusznie, szerokie. Ubarwienie żółto-brązowe, pokrywy samicy żeberkowane, samca gładkie.

Topień PL

Cybister lateralimarginalis

Topień (Cybister lateralimarginalis) to chrząszcz z rodziny pływakowatych. Ubarwienie brązowe z jasną obwódką na przedpleczu i pokrywach skrzydłowych.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Colymbetes fuscus
Colymbetes paykulli
Pływak lapoński (Dytiscus laponicus)
Pływak szerokobrzeżek (Dytiscus latissimus)
Ilybius fenestratus
Platambus maculatus

Występowanie i środowisko

Chrząszcze te występują głównie w klimacie umiarkowanym. Owady te żyją w środowisku wodnym, ale oddychają powietrzem atmosferycznym. Zamieszkują nie tylko różne zbiorniki wody słodkiej, ale także lekko zasolone.

Tryb życia i zachowanie

Na ogół chrząszcze te spędzają czas w wodzie, choć w celu znalezienia innych siedlisk czasem wychodzą na ląd. Dorosłe owady potrafią też latać. Loty odbywają się zwykle nocą. Larwa prowadzi samotniczy tryb życia.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

Rozwój trwa od kilku miesięcy (u małych form) do nawet kilku lat. Gody mają miejsce latem lub jesienią, a samice potrafią przetrzymać przez zimę zapłodnione jaja. Wiosną samica na roślinach wodnych składa zapłodnione jaja. Larwa w ostatnim stadium zagrzebuje się w wilgotnej glebie w pobliżu zbiornika wody i dokonuje przeobrażenia zupełnego.

Pożywienie

To drapieżniki, zarówno owady dorosłe jak i larwy. Ich ofiarami padają bezkręgowce, małe ryby, larwy płazów. Ofiarę oblewają wydzieliną trawienną, zawierającą trypsynę, po czym zjadają już nadtrawiony pokarm. Larwy bywają kanibalami.

Ochrona i zagrożenia

Pływak szerokobrzeżek znajduje się na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych w Polsce.

Ciekawostki

Mimo, że chrząszcze te żyją w wodnym środowisku, to oddychają powietrzem atmosferycznym. Pomaga im w tym budowa odwłoka u larw, który zawiera specjalne rurki, służące do oddychania. Dorosłe osobniki potrafią pod pokrywami skrzydłowymi przechowywać zapas powietrza.

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

Czy w Polsce można jeszcze odkryć nowe gatunki zwierząt?

Czasem można się spotkać z przekonaniem u ludzi, że w świecie zwierząt w Polsce wszystko już zostało zbadane i powiedziane. Jak bardzo poznaliśmy rodzime gatunki zwierząt? Czy można w Polsce jeszcze coś odkryć?