Róża dzika

Róża dzika (Rosa canina L.) to popularny gatunek krzewu z rodziny różowatych o charakterystycznych pędach wygiętych w łuk i silnych, zagiętych, haczykowatych kolcach. Inne jego nazwy to róża pospolita, róża polna, róża cierniowa, szypszyna. Bywa sadzona jako krzew ozdobny. Ma właściwości lecznicze i zastosowanie spożywcze.

Występowanie i środowisko PL

To pospolity w Polsce krzew, szczególnie na obrzeżach lasów, w pobliżu osiedli ludzkich, na zrębach, miedzach, nieużytkach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w kwietniu.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 300 cm.

Łodyga jest wygięta w łuk.

Liście są złożone z 5-7 listków. Listki są pojedynczo lub podwójnie ząbkowane.

Kwiaty są różowe lub białe, pięciopłatkowe, pojedyncze lub w baldachogronach, pachnące.

Owoc to koralowa szupinka, owalna lub kulista o połyskującej powierzchni. W owocni znajduje się sporo żółtych orzeszków (nie są to nasiona).

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Inne nazwy to: róża pospolita, róża polna, róża cierniowa, szypszyna.

Zbiory i zastosowanie

Pozyskuje się dojrzałe owoce bez szypułek, a także kwiaty. Kwiaty zbiera się podczas suszy w kwietniu.

Owoc róży dzikiej zawiera dużo witaminy C, karotenoidy, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, ksantofile, cukry, a także małe ilości witaminy B₁, B₂, E, K i PP.

Zastosowanie: owoc róży ma działanie wzmacniające, działa moczopędnie, żółciopędnie i przeciwskurczowo oraz przeciwzapalnie. Ma także działanie przeciwkrwotoczne, odtruwające, antydepresyjne i przeciwwirusowe. Wzmacnia także naczynia krwionośne.

Z płatków można zrobić konfitury, z owoców wytwarza się dżemy, soki i syropy, a także koncentraty witaminowe. Z owoców i płatków produkuje się herbatki. To także świetny surowiec na wino.

Odwar: 3 łyżki wysuszonych owoców dzikiej róży zalewamy zimną wodą (1 szklanka) i pozostawiamy na noc. Tak przygotowaną ciecz na drugi dzień podgrzewamy (gotujemy) przez kilka minut, nie dopuszczając do wrzenia. Po przecedzeniu można pić z miodem jako środek wzmacniający organizm.

Wino: Do balona o pojemności 10 l wsypujemy 5 kg owoców. Dosypujemy 2 kg cukru rozpuszczonego w 5 litrach wody. Dodajemy drożdże winne. Balon zamykamy rurką fermentacyjną. Balon umieszczamy w ciemnym pomieszczeniu na 4 tygodnie. Po tym okresie odlewamy wino i pozostawiamy do sklarowania. Można pić po kieliszku przed snem jako lek na wzmocnienie (działa pozytywnie na serce) i jako lek witaminowy.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: krzew.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: synantropijne.
Użytek: rośliny ogrodowe, roślina lecznicza.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: nanofanerofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Częstość występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=35.
Status popularności rośliny: gatunek znany, znajduje się pośród 1000 najbardziej popularnych i znanych wśród Polaków roślin.
Liście: złożone

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004