Świetlik świętojański

Świetlik świętojański (Lampyris noctiluca) to jeden z przedstawicieli rodziny świetlikowatych, jedynej rodziny owadów, która ma zdolność do bioluminescencji w ciemności. Potocznie owada tego nazywa się robaczkiem świętojańskim. Organy świecące znajdują się od spodniej strony odwłoka.

U świetlików narząd świecący wywodzi się od ciała tłuszczowatego. Zbudowany jest ze specjalnych komórek - fotocytów, znajdujących się pod warstwą przeźroczystego pancerza. Aparat zawiera też komórki, w których są kryształki kwasu moczowego, odbijające światło. Reakcja, w wyniku której emitowane jest światło, jest wynikiem komórkowego cyklu oddechowego, w którym energia gromadzi się w postaci wiązań ATP. Na jeden kwant światła przypada 6 wiązań ATP. To bardzo oszczędny proces.

© Eric Isselée - Fotolia.com

Nazwa gatunku

Świetlik świętojański

Nazwa łacińska

Lampyris noctiluca

Synonimy

Robaczek świętojański

Nazwy obce

angielska: Common glow-worm
niemiecka: Großer Leuchtkäfer
czeska: Světluška větší
francuska: Lampyre, ver luisant

Pierwsze opisanie gatunku

(Linnaeus, 1767)

Obszar występowania

Europa - tak; Polska - tak;

Wielkość

Długość: 17 mm

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Stawonogi (Arthropoda)
Gromada: Owady (Insecta)
Rząd: Chrząszcze (Coleoptera)
Rodzina: Świetlikowate (Lampyridae)

Występowanie i środowisko

Chrząszcz ten jest obecny w Europie i Azji. Owad ten występuje na terenie całego kraju, jego liczebność jest jednak bardzo różna na różnych obszarach Polski. Preferuje środowisko leśne i obrzeża lasów, podmokłe łąki.

Tryb życia i zachowanie

Zdolność do bioluminescencji nocnej mają tylko samice. Owad ten świeci w lipcu, a nie jak się powszechnie sądzi w czerwcu.

Pożywienie

Dorosłe osobniki nie pobierają pokarmu w ogóle. Larwy są drapieżnikami ślimaków.

Rozmnażanie

Brak danych.

Ochrona i zagrożenia

Nie jest to owad zagrożony wymarciem.

Ciekawostki

Świeci tylko samica świetlika, która nie posiada zdolność lotu. Okres godów przypada na lipiec. Zatem świetliki, które latają nocą i świecą w czerwcu to zupełnie inny gatunek, a mianowicie iskrzyk (Phausis splendidula).

Zdjęcia - galeria

© medianauka.pl, 2015-07-02, GAT-875