Świetlikowate

Świetlikowate (Lampyridae) to jedyna rodzina owadów w Polsce, która ma zdolność do emitowania światła. Rodzina ta liczy dziś ponad 2000 gatunków. W Polsce żyją 3 gatunki z tej rodziny owadów. W potocznym języku używa się czasem nazwy "robaczki świętojańskie".

Wygląd

Ich ciało jest nieco wydłużone, silnie spłaszczone grzbietowo-brzusznie, wyraźnie segmentowane. Głowa jest bardzo mała, czasem zakryta przedpleczem. Samce różnią się wyglądem od samic. Samce mają duże skrzydła oraz pokrywy pokryte szczecinkami. Samice nie mają skrzydeł, a pokrywy są zredukowane. Ciało zwykle brunatne, żółtawe. Owady te mają kroczne odnóża i nitkowate czułki.

Gatunki

To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Świeciuch PL

Phosphaenus hemipterus

Świeciuch (Phosphaenus hemipterus) to gatunek owada z rodziny świetlikowatych. Samiec i samica mają zredukowane skrzydła. Chrząszcze te świecą bardzo słabym światłem.

Świetlik świętojański PL

Lampyris noctiluca

Tylko samica tego gatunku ma zdolność do świecenia. Spektakl świecenia w nocy ma miejsce w lipcu. Samice nie latają. Prezentują więc swoje światełka siedząc spokojnie na liściach.

Zdjęcia - galeria

Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.

Inne gatunki

• iskrzyk (Phausis splendidula)

Występowanie i środowisko

To owady głównie tropikalnych rejonów świata. Są obecne na terenie całego kraju w lasach lub na ich obrzeżach. Ich liczebność jest jednak różna w różnych rejonach kraju, bywają bardzo rzadkie.

Tryb życia i zachowanie

Dorosłe osobniki żyją tylko kilka dni. Niektóre gatunki świecą, czasem obie, czasem tylko przedstawiciele tylko jednej z płci. W cieplejszych rejonach świata świetlikowate mają zdolność świecenia światłem przerywanym. Za dnia chrząszcze te siadają na liściach drzew. W Polsce zdolność do świecenia w locie mają tylko iskrzyki.

Morfologia i anatomia

U świetlików narząd świecący wywodzi się od ciała tłuszczowatego. Zbudowany jest ze specjalnych komórek - fotocytów, znajdujących się pod warstwą przeźroczystego pancerza. Aparat zawiera też komórki, w których są kryształki kwasu moczowego, odbijające światło. Reakcja, w wyniku której emitowane jest światło, jest wynikiem komórkowego cyklu oddechowego, w którym energia gromadzi się w postaci wiązań ATP. Na jeden kwant światła przypada 6 wiązań ATP. To bardzo oszczędny proces.

Rozmnażanie

Samica zapłodnione jaja składa na powierzchni gleby. Jaja iskrzyków czasem delikatnie świecą.

Pożywienie

Larwy polują na bezkręgowce, zwykle ślimaki, które są najpierw kąsane aż do unieruchomienia i wówczas spożywane. Dorosłe osobniki nie jedzą.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Najmocniejsze światło emituje w naszym kraju iskrzyk.

Największy chrząszcz na świecie

Jaki chrząszcz jest uznawany za największego na świecie? Gdzie żyje i czy odbiega znacznie rozmiarami od krajowych gatunków?

Czy w Polsce można jeszcze odkryć nowe gatunki zwierząt?

Można się spotkać z przekonaniem, że w świecie zwierząt w Polsce wszystko już zostało zbadane. Czy rzeczywiście?

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

© medianauka.pl, 2015-07-02, RODZ-313