Szafran wiosenny, krokus

Szafran wiosenny, krokus (Crocus vernus (L.)Hill) to gatunek wieloletniej rośliny cebulowej z rodziny kosaćcowatych - znany powszechnie zwiastun wiosny.

Występowanie i środowisko PL

Rośnie na łąkach i polanach w strefie regla dolnego na pogórzu. Na halach spotykany bardzo rzadko. W Polsce naturalnie występuje w Karpatach (Tatry, Gorce, Babia Góra, Pilsk, Wielka Racza, Leskowiec) oraz w Brzesku i Bochni. Pionowy zasięg występowania to 1300 m n.p.m. To także roślina uprawiana w naszych ogrodach jako roślina ozdobna.

Kwitnie w okresie od marca do kwietnia. Pojawia się często masowo na pokrytych jeszcze śniegiem polanach i pastwiskach górskich.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 15-20 cm.

Liście w liczbie od 2 do 4 mają od 4 do 8 mm szerokości, są lancetowate, rozwijające się dopiero po kwitnieniu.

Kwiaty są fioletowe, rzadziej białe, wsparte na podsadce przypominającej papier. Kwiat ma 6 płatków. Słupek pomarańczowy, pylniki żółte w liczbie trzech. Gardziel kwiatu jest owłosiona.

Owoc to torebka zawierająca wiele nasion.

Bulwa tworzy cebulę pokrytą łuskami. Z bulwy wyrasta tylko jeden kwiat.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten znajduje się pod ścisłą ochroną. Populacji krokusa szkodzi zaniechanie wypasu owiec. W celu ochrony tej rośliny wprowadzono w niektórych rejonach występowania tego gatunku tak zwany wypas kulturowy.