Trędownikowate

Trędownikowate (Scrophulariaceae) to rośliny z rzędu jasnotowców. Czasem rodzinę tę wydziela się do odrębnego rzędu trędownikowców. Do rodziny zaliczamy około 5000 gatunków, z czego około 100 występuje w Polsce.

To w znakomitej większości rośliny zielne, rzadziej pnącza i krzewy. Wiele gatunków to pasożyty innych roślin.

Występowanie i środowisko

Przedstawiciele trędownikowatych są obecni na wszystkich kontynentach, jednakże najwięcej gatunków żyje w strefie umiarkowanej.

Morfologia i anatomia

Ulistnienie skrętoległe lub naprzeciwległe, czasem okółkowe. Kwiaty grzbieciste, często duże i efektowne.

Rodzaje

Wykaz wszystkich opublikowanych rodzajów z tej rodziny:

dziewanna (Verbascum) PL
naparstnica (Digitalis) PL
przetacznik (Veronica) PL
pszeniec (Melampyrum) PL
świetlik (Euphrasia) PL

Gatunki

Wykaz pozostałych gatunków, opisanych w naszym serwisie:

gnidosz rozesłany (Pedicularis sylvatica) PL
konitrut błotny (Gratiola officinalis) PL
lnica pospolita (Linaria vulgaris) PL
łuskiewnik różowy (Lathraea squamaria) PL
namulnik brzegowy (Limosella aquatica) PL
szelężnik mniejszy (Rhinanthus minor) PL
trędownik bulwiasty (Scrophularia nodosa) PL
trędownik wiosenny (Scrophularia vernalis) PL
cymbalaria murowa, cymbalaria bluszczykowata (Cymbalaria muralis) PL - obcy
kiksja zgiętoostrogowa (Kickxia spuria) PL - obcy
kroplik żółty (Mimulus guttatus) PL - obcy
szelężnik włochaty (Rhinanthus alectorolophus) PL - obcy
pantofelnik mieszańcowy (Calceolaria ×hybrida)
żółwik nagi, żółwik gładki (Chelone glabra)
wyżlin większy, lwia paszcza (Antirrhinum majus) PL - ogród

Inne gatunki

Androya decaryi
wyżlin polny (Antirrhinum orontium)
Bontia daphnoides
Buddleja alternifolia
Buddleja americana
Buddleja asiatica
Buddleja auriculata
Buddleja bhutanica
Buddleja cardenasii
Buddleja cordata
Buddleja coriacea
Buddleja crotonoides
Buddleja domingensis
Buddleja formosana
Buddleja fragifera
Buddleja ibarrensis
Buddleja incana
Buddleja jamesonii
Buddleja lanata
Buddleja lojensis
Buddleja madagascariensis
Buddleja megalocephala
Buddleja nitida
Buddleja officinalis
Buddleja parviflora
Buddleja pichinchensis
Buddleja saligna
Buddleja salviifolia
Buddleja sessiliflora
Buddleja skutchii
chenorinum małe, lnica mała (Chaenorhinum minus)
kollinsja dwubarwna (Collinsia heterophylla)
Cromidon pusillum
Curanga amara
Diclis tenuissima
Eremogeton grandiflorus
Eremophila bignoniiflora
Eremophila dalyana
Eremophila interstans
Eremophila linearis
Eremophila longifolia
Eremophila micrantha
Eremophila miniata
Eremophila mitchellii
Eremophila oldfieldii
Eremophila oppositifolia
Eremophila pterocarpa
Eremophila santalina
Eremophila youngii
Hebe barkeri
Hebenstretia oatesii
Isoplexis chalcantha
Isoplexis isabelliana
Isoplexis sceptrum
Jamesbrittenia carvalhoi
kiksja oszczepowata (Kickxia elatine)
Limosella acaulis
Limosella africana
Limosella inflata
Limosella macrantha
Limosella tenella
Limosella vesiculosa
lnica polna (Linaria arvensis)
lnica aleppska (Linaria chalepensis)
lnica janowcolistna (Linaria genistifolia)
lnica dwudzielna (Linaria incarnata)
lnica wonna (Linaria loeselii)
lnica purpurowa (Linaria purpurea)
lnica kreskowana (Linaria repens)
lnica skalna (Linaria saxatilis)
lindernia mułowa (Lindernia pyxidaria)
kroplik piżmowy (Mimulus moschatus)
Myoporum insulare
Myoporum montanum
Myoporum platycarpum
Myoporum rapense
Myoporum rimatarense
Myoporum stellatum
Myoporum stokesii
Nemesia karasbergensis
Nemesia lanceolata
Nemesia violiflora
zagorzałek żółty (Odontites lutea)
zagorzałek zwyczajny (Odontites verna)
gnidosz okazały (Pedicularis exaltata)
gnidosz błotny (Pedicularis palustris)
gnidosz królewski (Pedicularis spectrum-carolinum)
penstemon brodaty (Penstemon barbatus)
Rhabdotosperma densifolia
Rhabdotosperma ledermannii
szelężnik Borbasa (Rhinanthus borbasii)
Scrophularia capillaris
Scrophularia cooperi
Scrophularia eriocalyx
Scrophularia herminii
Scrophularia olgae
trędownik omszony (Scrophularia scopolii)
Scrophularia sublyrata
Scrophularia subsessilis
Scrophularia tenuipes
trędownik oskrzydlony (Scrophularia umbrosa)
Selago anatrichota
Selago lepida
Selago nachtigalii
Selago thyrsoidea

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

Kwitnie cymbalaria murowa.

●

Kwitnie gnidosz rozesłany.

●

Kwitnie kiksja zgiętoostrogowa.

●

Kwitnie konitrut błotny.

◂

●

▸

Kwitnie kroplik żółty.

●

▸

Kwitnie lnica pospolita.

◂

●

Kwitnie łuskiewnik różowy.

●

Kwitnie namulnik brzegowy.

●

Kwitnie pantofelnik.

●

Kwitnie szelężnik mniejszy.

●

Kwitnie szelężnik włochaty.

●

▸

Kwitnie trędownik bulwiasty.

●

Kwitnie trędownik wiosenny.

●

▸

Kwitnie lwia paszcza.

●

Kwitnie żółwik nagi.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich — Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski — Botanika. Systematyka, ISBN 978-83-01-13953-7, PWN 2013
IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org