Jasnotowce

Jasnotowce (Lamiales) to rząd roślin naczyniowych nasiennych okrytozalążkowych, do którego zaliczamy od 7000 do 22000 gatunków w zależności od przyjętej klasyfikacji, która jest dyskusyjna. We florze polskiej mamy około 250 gatunków. To zazwyczaj rośliny zielne. Do jasnotowców zazwyczaj zalicza się jasnotowate, rzęślowate i werbenowate. Pozostałe rodziny czasem wyodrębnia się do osobnych rzędów.

Rodziny

Alfabetyczny wykaz opublikowanych rodzin.

Nazwa rodziny	Nazwa łacińska	Liczba gatunków		Czy występuje w Polsce?
Nazwa rodziny	Nazwa łacińska	Świat	Polska	Czy występuje w Polsce?
akantowate	Acanthaceae	2500	0	Tak
babkowate	Plantaginaceae	260	10	Tak
bignoniowate	Bignoniaceae	800	0	Tak
jasnotowate, wargowe	Lamiaceae	3500	80	Tak
kulnikowate	Globulariaceae	30	1	Tak
martyniowate	Martyniaceae	20	0	Nie
oliwkowate	Oleaceae	600	3	Tak
omżynowate	Buddlejaceae	120	1	Tak
ostrojowate	Gesneriaceae	2500	0	Nie
pływaczowate (rośliny)	Lentibulariaceae	180	7	Tak
połapkowate, sezamowate	Pedaliaceae	120	0	Nie
psiankowate	Solanaceae	2900	28	Tak
rzęślowate	Callitrichaceae	25	6	Tak
trędownikowate	Scrophulariaceae	5000	100	Tak
werbenowate	Verbenaceae	3000	4	Tak
zarazowate	Orobanchaceae	160	16	Tak

Występowanie i środowisko

Jasnotowce rosną w strefie tropikalnej, subtropikalnej i umiarkowanej wszystkich kontynentów.

Morfologia i anatomia

Owocem jest zazwyczaj rozłupnia.

Rozmnażanie

Rozmnażanie przez podział kłączy lub wysiew nasion.

Najbardziej popularne gatunki roślin

Oto wykaz dziesięciu (TOP 10) najbardziej popularnych gatunków roślin z tego rzędu. Jako kryterium popularności danej rośliny przyjęto częstość jej wyszukiwania w przeglądarce internetowej (w przypadku gdy nasz serwis posiada takie dane).

Kalendarz przyrody

Kolejne numery w tabeli oznaczają miesiące. Kolorowa kolumna oznacza bieżący miesiąc. Kropkami zaznaczono zdarzenie, które trwa przez cały okres, a trójkątami tylko początek lub koniec miesiąca. Na końcu tabeli znajduje się filtr, za pomocą można ograniczyć liczbę wyświetlanych wierszy do bieżącej daty.

Opis

●

Kwitnie Gloxinia sylvatica.

●

Kwitnie browalia.

●

Kwitnie afelandra stercząca.

●

Kwitnie babka lancetowata.

●

Kwitnie babka nadmorska.

●

Kwitnie babka pierzasta.

●

Kwitnie babka średnia.

●

▸

Kwitnie babka wyniosła.

●

Kwitnie babka zwyczajna.

●

Kwitnie barbula klandońska.

●

▸

Kwitnie bieluń dziędzierzawa.

●

Kwitnie bluszczyk kurdybanek.

◂

●

Kwitnie brzeżyca jednokwiatowa.

●

▸

Kwitnie budleja Davida.

●

Kwitnie cymbalaria murowa.

●

Kwitnie cząber ogrodowy.

◂

●

Kwitnie czyściec błotny.

◂

●

Kwitnie czyściec lekarski.

◂

●

▸

Kwitnie czyściec leśny.

●

Kwitnie czyściec roczny.

●

Kwitnie czyściec wełnisty.

●

Kwitnie czyściec wielkokwiatowy.

◂

●

Kwitnie dąbrówka kosmata.

●

Kwitnie dąbrówka rozłogowa.

●

▸

Kwitnie dziewanna austriacka.

●

Kwitnie dziewanna drobnokwiatowa.

●

▸

Kwitnie dziewanna fioletowa.

●

Kwitnie dziewanna olimpska.

◂

●

Kwitnie dziewanna pospolita.

◂

●

▸

Kwitnie dziewanna rdzawa.

●

Kwitnie dziewanna rózgowata.

●

Kwitnie dziewanna wielkokwiatowa.

●

Kwitnie forsycja pośrednia.

●

Kwitnie gajowiec żółty.

●

Kwitnie głowienka kremowa.

◂

●

▸

Kwitnie głowienka pospolita.

●

Kwitnie głowienka wielkokwiatowa.

●

Kwitnie gnidosz rozesłany.

●

▸

Kwitnie hyzop lekarski.

●

Kwitnie jakobinia kwiecista.

●

Kwitnie jakobinia różowawa.

●

▸

Kwitnie jasnota biała.

●

Kwitnie jasnota plamista.

●

Kwitnie jasnota purpurowa.

●

Kwitnie jasnota różowa.

●

Kwitnie jesion pensylwański.

◂

●

Kwitnie jesion wyniosły.

●

Kwitnie karbieniec pospolity.

●

Kwitnie karbieniec wyniosły.

●

Kwitnie kiksja zgiętoostrogowa.

●

Kwitnie klinopodium pospolite.

●

Kwitnie kocimiętka groniasta.

●

Kwitnie kocimiętka właściwa.

●

Kwitnie kolcowój chiński.

●

Kwitnie kolcowój szkarłatny.

●

Kwitnie konitrut błotny.

◂

●

▸

Kwitnie kroplik żółty.

●

Kwitnie krossandra lejkowata.

◂

●

▸

Kwitnie lawenda wąskolistna.

●

Kwitnie lebiodka pospolita (oregano).

●

Kwitnie ligustr pospolity.

●

Kwitnie lilak pospolity.

●

▸

Kwitnie lnica pospolita.

●

Kwitnie lulecznica kraińska.

●

Kwitnie lulek biały.

●

▸

Kwitnie lulek czarny.

◂

●

Kwitnie łuskiewnik różowy.

◂

●

Kwitnie macierzanka piaskowa.

●

Kwitnie tymianek.

●

Termin zbioru ziela tymianku pospolitego.

●

Wysiew nasion tymianku pod szkło.

●

Wysadzanie siewek tymianku pospolitego do gruntu lub doniczek.

●

Kwitnie macierzanka zwyczajna.

◂

▸

Wysiew nasion melisy w warunkach szklarniowych.

●

Wysadzanie rozsady melisy do ogrodu.

●

Kwitnie melisa lekarska.

●

▸

Możliwy termin zbioru melisy.

●

Kwitnie miechunka rozdęta.

●

▸

Kwitnie mierznica czarna.

●

▸

Kwitnie mięta długolistna.

●

Kwitnie mięta okrągłolistna.

●

▸

Kwitnie mięta pieprzowa.

●

▸

Kwitnie mięta polej.

●

Kwitnie mięta polna.

●

Kwitnie mięta zielona.

●

Kwitnie miodownik melisowaty.

●

Kwitnie motylek wisteoński.

●

Kwitnie namulnik brzegowy.

●

Kwitnie naparstnica purpurowa.

●

Kwitnie naparstnica wełnista.

●

Kwitnie naparstnica zwyczajna.

●

Kwitnie naparstnica żółta.

●

Kwitnie niepokalanek pospolity.

●

Kwitnie nikandra miechunkowata.

●

Kwitnie drzewo oliwne.

●

Kwitnie ożanka pierzastosieczna.

●

Kwitnie ożanka właściwa.

●

Kwitnie pachystachys żółty.

●

Kwitnie pantofelnik.

●

Kwitnie papryka roczna.

●

Wysiew nasion papryki rocznej pod szkło.

●

Kwitnie petunia ogrodowa.

●

Kwitnie pływacz zaniedbany.

●

Kwitnie pływacz zwyczajny.

●

Kwitnie pokrzyk wilcza jagoda.

●

Kwitnie pomidor zwyczajny.

◂

▸

Wysiew nasion pomidora na uprawę w szklarni.

◂

▸

Wysadzanie do gruntu siewek pomidora w uprawach szklarniowych.

◂

▸

Wysiew nasion pomidora na uprawę otwartą.

◂

▸

Wysadzanie do gruntu siewek pomidora w uprawach otwartych - po Zimnej Zośce i Ogrodnikach, gdy gleba ma temperaturę powyżej 14 °C.

◂

●

▸

Zbiory plonów pomidora.

●

Kwitnie poziewnik polny.

●

Kwitnie poziewnik szorstki.

●

Kwitnie poziewnik wąskolistny.

◂

●

Kwitnie przetacznik bluszczykowaty.

●

Kwitnie przetacznik bobowniczek.

◂

●

Kwitnie przetacznik bobownik.

◂

●

Kwitnie przetacznik długolistny.

●

Kwitnie przetacznik kłosowy.

◂

●

Kwitnie przetacznik leśny.

●

Kwitnie przetacznik macierzankowy.

●

Kwitnie przetacznik nitkowaty.

●

Kwitnie przetacznik ożankowy.

◂

●

◂

Kwitnie przetacznik perski.

●

Kwitnie przetacznik pierzastosieczny.

◂

●

▸

Kwitnie przetacznik polny.

●

Kwitnie przetacznik rolny.

●

Kwitnie przetacznik rozesłany.

●

Kwitnie psianka czarna.

●

Kwitnie psianka dzióbkowata.

●

Kwitnie psianka koralowa.

●

Kwitnie psianka słodkogórz.

●

Kwitnie pszczelnik wąskolistny.

●

Kwitnie pszeniec gajowy.

●

▸

Kwitnie pszeniec różowy.

●

Kwitnie pszeniec zwyczajny.

●

Kwitnie pysznogłówka dęta.

●

▸

Kwitnie pysznogłówka dwoista.

●

Kwitnie rozmaryn lekarski.

●

Wysiew nasion rozmarynu lekarskiego pod szkło.

◂

▸

Wysadzanie siewek rozmarynu lekarskiego do gruntu.

●

Termin zbioru rozmarynu.

●

Kwitnie rzęśl wiosenna.

●

Kwitnie serdecznik pospolity.

●

Kwitnie fiołek afrykański.

●

Kwitnie surmia zwyczajna.

●

Kwitnie szałwia błyszcząca.

●

Kwitnie szałwia lekarska.

●

Okres zbioru surowca zielarskiego szałwii lekarskiej.

◂

▸

Wysiew nasion szałwii lekarskiej pod szkło.

●

Wysadzanie siewek szałwii lekarskiej.

●

▸

Kwitnie szałwia łąkowa.

◂

●

Kwitnie szałwia okręgowa.

◂

●

Kwitnie szałwia omszona.

●

Kwitnie szałwia zielona.

●

Kwitnie szanta zwyczajna.

●

Kwitnie szelężnik mniejszy.

●

Kwitnie szelężnik włochaty.

●

Kwitnie świetlik łąkowy.

●

Kwitnie świetlik wyprężony.

●

Kwitnie świetlik zwarty.

●

Kwitnie tłustosz pospolity.

●

▸

Kwitnie trędownik bulwiasty.

●

Kwitnie trędownik wiosenny.

◂

●

Kwitnie machorka.

●

Kwitnie tytoń skrzydlaty.

◂

●

Kwitnie tytoń szlachetny.

●

Kwitnie werbena pospolita.

●

▸

Kwitnie lwia paszcza.

●

Kwitnie zaraza bluszczowa.

●

Kwitnie zaraza czerwonawa.

●

Kwitnie zaraza drobnokwiatowa.

●

Kwitnie zaraza gałęzista.

●

Kwitnie zaraza krwistoczerwona.

◂

●

Kwitnie zaraza macierzankowa.

●

▸

Kwitnie zaraza wielka.

●

Kwitnie zaraza żółta.

●

Kwitnie ziemniak.

●

▸

Czas sadzenia wczesnych ziemniaków. W południowo-zachodniej części Polsski można sadzić z początkiem marca. W pozostałych rejonach na przełomie marca i kwietnia.

●

▸

Zbiór ziemniaków wczesnych.

◂

▸

Czas sadzenia odmian późnych ziemniaków.

◂

●

Zbiór ziemniaków późnych.

●

Kwitnie żelaźniak bulwiasty.

●

Kwitnie żółwik nagi.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich — Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski — Botanika. Systematyka, ISBN 978-83-01-13953-7, PWN 2013