Psiankowate
Psiankowate (Solanaceae) to rodzina roślin naczyniowych z rzędu jasnotowców. Zaliczamy do niej w Polsce 28 gatunków, w tym takie rośliny jak ziemniak, pomidor, tytoń i wiele innych. Na świecie znanych jest około 900-2900 gatunków. Psiankowate są często uprawiane jako warzywa o dużym znaczeniu gospodarczym (na przykład ziemniak, pomidor, tytoń), także jako rośliny ozdobne (petunia, miechunka).
To rośliny zielne, krzewy, półkrzewy, pnącza, a nawet małe drzewa.
Występowanie i środowisko
Najwięcej gatunków występuje w tropikach i rejonach subtropikalnych, najczęściej w Ameryce Południowej. Rośliny psiankowate wymagają stanowisk dobrze nasłonecznionych.
Morfologia i anatomia
Liście są najczęściej osadzone na ogonkach. Ulistnienie skrętoległe lub naprzeciwległe. Kwiaty zebrane w grona, wiechy lub baldachogrona, rzadko pojedyncze. Najczęściej są pięciokrotne i promieniste, kielich dzwonkowaty. Pręciki ukryte w rurce korony. Owocem jest najczęściej soczysta jagoda.
Rodzaje
Wykaz wszystkich opublikowanych rodzajów z tej rodziny:
- Lycianthes
- kolcowój (Lycium) PL
- lulek (Hyoscyamus) PL
- miechunka (Physalis) PL
- mrzechlina (Cestrum)
- psianka (Solanum) PL
- tytoń (Nicotiana) PL
Gatunki
Wykaz pozostałych gatunków, opisanych w naszym serwisie:
- bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium) PL
- lulecznica kraińska (Scopolia carniolica) PL
- nikandra miechunkowata (Nicandra physalodes) PL
- papryka roczna (Capsicum annuum) PL
- petunia ogrodowa (Petunia ×atkinsiana) PL
- pokrzyk wilcza-jagoda (Atropa bella-donna) PL
- pomidor zwyczajny, pomidor jadalny (Lycopersicon esculentum) PL
- Browallia speciosa
- brunfelsja kielichowata (Brunfelsia pauciflora)
- motylek wisetoński (Schizanthus × wisetonensis)
- witania ospała, ashwagandha (Withania somnifera)
Inne gatunki
- Acnistus arborescens
- Anthocercis intricata
- Athenaea cuspidata
- Athenaea pogogena
- Athenaea sellowiana
- Athenaea tomentosa
- Athenaea velutina
- Athenaea wettsteiniana
- Atropa acuminata
- Aureliana fasciculata
- Brachistus nelsonii
- Brachistus stramoniifolius
- Brugmansia arborea
- Brugmansia aurea
- Brugmansia insignis
- Brugmansia sanguinea
- Brugmansia suaveolens
- Brugmansia versicolor
- Brugmansia vulcanicola
- Brunfelsia australis
- Brunfelsia clandestina
- Brunfelsia dwyeri
- Brunfelsia grandiflora
- Brunfelsia imatacana
- Brunfelsia jamaicensis
- Brunfelsia macrocarpa
- Brunfelsia membranacea
- Brunfelsia plowmaniana
- Brunfelsia portoricensis
- Brunfelsia splendida
- Brunfelsia uniflora
- Capsicum caatingae
- Capsicum caballeroi
- Capsicum eshbaughii
- Capsicum eximium
- Capsicum frutescens
- Capsicum lanceolatum
- Capsicum rhomboideum
- Capsicum tovarii
- Cuatresia colombiana
- Cuatresia foreroi
- Cuatresia harlingiana
- Cuatresia plowmanii
- Cuatresia riparia
- Cuatresia trianae
- Cyphomandra diploconos
- Deprea ecuatoriana
- Discopodium penninervium
- Duboisia leichhardtii
- Duboisia myoporoides
- Duckeodendron cestroides
- Dunalia brachyacantha
- Dunalia trianaei
- Eriolarynx iochromoides
- Eriolarynx lorentzii
- Exodeconus miersii
- Fabiana squamata
- Goetzea elegans
- Grabowskia sodiroi
- Iochroma brevistamineum
- Iochroma gesnerioides
- Iochroma lehmannii
- Iochroma longipes
- Iochroma umbellatum
- Juanulloa ochracea
- Larnax andersonii
- Larnax psilophyta
- Larnax steyermarkii
- Mandragora autumnalis
- Markea epifita
- Markea fosbergii
- Markea spruceana
- Metternichia princeps
- Metternichia principis
- Nierembergia espinosae
- Salpichroa hirsuta
- Saracha nigribaccata
- Saracha punctata
- Saracha quitensis
- motylek pierzasty (Schizanthus pinnatus) PL
- Schraderanthus viscosus
- Schultesianthus coriaceus
- Schultesianthus uniflorus
- Schwenckia trujilloi
- lulecznica żółtawa (Scopolia lurida) PL
- Sessea brasiliensis
- Sessea colombiana
- Sessea corymbiflora
- Sessea crassivenosa
- Sessea elliptica
- Sessea sodiroi
- Sessea vestita
- Solandra nizandensis
- Trianaea naeka
- Trompettia cardenasiana
- Trozelia grandiflora
- Tsoala tubiflora
- Vassobia breviflora
- Vassobia dichotoma
- Withania adunensis
- Withania begoniifolia
- Withania chevalieri
- Withania riebeckii
- Witheringia coccoloboides
- Witheringia meiantha
- Witheringia mexicana
- Witheringia solanacea
- Witheringia stellata
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Kwitnie browalia. | ||
● | ● | ● | ● | ▸ | Kwitnie bieluń dziędzierzawa. | |||||||
● | ● | Kwitnie lulecznica kraińska. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Kwitnie motylek wisteoński. | |||||
● | ● | ● | ● | Kwitnie nikandra miechunkowata. | ||||||||
● | ● | ● | ● | ● | Kwitnie papryka roczna. | |||||||
● | Wysiew nasion papryki rocznej pod szkło. | |||||||||||
● | ● | ● | ● | ● | Kwitnie petunia ogrodowa. | |||||||
● | ● | ● | Kwitnie pokrzyk wilcza jagoda. | |||||||||
● | ● | ● | Kwitnie pomidor zwyczajny. | |||||||||
◂ | ▸ | Wysiew nasion pomidora na uprawę w szklarni. | ||||||||||
◂ | ▸ | Wysadzanie do gruntu siewek pomidora w uprawach szklarniowych. | ||||||||||
◂ | ▸ | Wysiew nasion pomidora na uprawę otwartą. | ||||||||||
◂ | ▸ | Wysadzanie do gruntu siewek pomidora w uprawach otwartych - po Zimnej Zośce i Ogrodnikach, gdy gleba ma temperaturę powyżej 14 °C. | ||||||||||
◂ | ● | ● | ● | ▸ | Zbiory plonów pomidora. |
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich — Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
- Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski — Botanika. Systematyka, ISBN 978-83-01-13953-7, PWN 2013
- IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Lucjan Rutkowski — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
© medianauka.pl, 2018-08-25, RODZ-1331
Data aktualizacji artykułu: 2024-01-13