Żywokost lekarski

Okaz z Arboretum w Wojsławicach. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Żywokost lekarski (Symphytum officinale L.) to bylina z rodziny szorstkolistnych, cenna roślina miododajna, trująca ale o leczniczych właściwościach.

Występowanie i środowisko PL

Występuje w Europie i Azji. W Polsce pospolity wszędzie poza najwyższymi partiami gór. Roślina ta wymaga wilgotnego podłoża oraz żyznej gleby. Rośnie na podmokłych łąkach, w rowach, nad brzegami wód, w zaroślach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od maja do lipca.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 100 cm.

Łodyga jest wzniesiona, rozgałęziona, gruba, kanciasta.

Liście są duże, szorstkie, owłosione, dolne jajowate, z oskrzydlonym ogonkiem, liście górne mniejsze, lancetowate, siedzące.

Kwiaty są fioletowe (wyjątkowo białe), zwisające, miododajne, dzwonkowate, zebrane w sierpowatą szypułkę. Korona ma 5 płatków.

Owoc to rozpadająca się na 4 rozłupki rozłupnia.

Korzeń jest mocny, pionowy.

Ochrona i zagrożenia

Nie podlega ochronie.

Ciekawostki

To nasz najbardziej pospolity żywokost i jedyny o fioletowych kwiatach.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: nasłonecznione, półcień.
Środowsko: łąkowe.
Użytek: zioła, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 5-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Częstość występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=48.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek trujący.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	●	●						Kwitnie żywokost lekarski.

Zbiory i zastosowanie w zielarstwie

Zastosowanie	Opis
Zastosowanie ogólne	Roślina o leczniczych właściwościach.
Zastosowanie terapeutyczne	zapalenie stawów
Sposób działania, właściwości lecznicze	W Polsce istnieje całkowity zakaz stosowania żywokostu lekarskiego i preparatów tej rośliny do stosowania wewnętrznego. Niegdyś stosowany jako środek przeciwzapalny, ściągający.
Przyjmowana postać	maść
Przeciwwskazania	Liście i korzenie mają fatalny wpływ na wątrobę, są rakotwórcze.
Surowiec	Liście i korzenie.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005