Fiołek trójbarwny

Fiołek trójbarwny, bratek trójbarwny (Viola tricolor) to gatunek pospolitej rośliny jednorocznej lub dwuletniej z rodziny fiołkowatych. To przodek fiołka ogrodowego. Fiołek ten jest wskaźnikiem gleby kwaśnej. To jednocześnie pospolity ogrodowy chwast.

Występowanie i środowisko PL

Fiołek trójbarwny występuje w Europie i Azji. Jest obecny także w Ameryce Północnej. W Polsce jest pospolity na terenie całego kraju. Rośnie na łąkach, polach, w ogrodach, przy drogach. Lubi gleby kwaśne, suche, piaszczyste, ubogie.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od kwietnia do września.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 10-40 cm.

Łodyga jest podnosząca się, rozgałęziona.

Liście są lancetowate lub eliptyczne w górnej części, sercowate w dolnej części łodygi. U nasady ogonka znajdują się dość dużych rozmiarów przylistki z bocznymi łatkami, pierzasto wcinane.

Kwiaty osiągają średnicę 24 mm. Najczęściej dwa górne płatki są fioletowe, reszta żółta. Czasem fioletowe są także boczne płatki, a bardzo rzadko wszystkie płatki są fioletowe. Ostroga jest zielono-fioletowa

Owoc to torebka.

Nasiona drobne, żółtawe, z elajosomem.

Rozmnażanie

W rozsiewaniu nasion biorą udział mrówki.

Ochrona i zagrożenia

Nie wymaga ochrony.

Zbiory i zastosowanie

Surowiec zielarski stanowi ziele. Bywał stosowany w stanach zapalnych nerek i dróg moczowych, w tym przy kamicy moczowej w postaci naparów i odwarów. Odwary były stosowane w kuracjach uszczelniania naczyń krwionośnych. Ma także zastosowanie w schorzeniach skóry, w tym przy trądziku.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: roślina zielna jednoroczna, roślina zielna dwuletnia.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: łąkowe, synantropijne.
Użytek: zioła, chwasty, roślina lecznicza, skalniak.
Strefy mrozoodporności: 4-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit, terofit.
Częstość występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=26.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●	●	●	●	●				Kwitnie fiołek trójbarwny.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Rośliny na skalniak
Zobacz atlas roślin do alpinarum.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005