Leszczyna pospolita, orzech laskowy
© Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Leszczyna pospolita, orzech laskowy (Corylus avellana L.) to wysoki krzew liściasty z rodziny leszczynowatych (niektóre źródła wskazują na rodzinę brzozowatych), uprawiany dla owoców. W Polsce liczy 20 odmian.
- 'Cosford' - odmiana często uprawiana w Polsce, wcześnie i obficie owocująca.
- 'Hellesche Reisen' - jedna z najcenniejszych odmian, o dużych owocach.
- 'Warszawski Czerwony' - odmiana o purpurowych liściach.
Występowanie i środowisko PL
Gatunek ten jest spotykany w lasach liściastych, na miedzach i polach, skarpach, w dolinach rzek w Europie i Azji. Jest też uprawiany w ogrodach jako krzew owocowy (dla orzechów laskowych). Krzew ten preferuje żyzne i przepuszczalne podłoże. Toleruje cień. Występuje na terenie całego kraju.
Tryb życia i zachowanie
Owoce (orzechy) dojrzewają w okresie od końca sierpnia do września. Kwiaty pojawiają się już w marcu. Leszczyna pospolita jest odporna na mróz i na suszę.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość nawet 6-8 m.
Łodyga to gałęzie o gładkiej korze, tworzą gęstą koronę. Kora jest popielata, z poziomym kreskowaniem, czasem łuszczy się jak papier.
Liście są pojedyncze, odwrotnie jajowate, zaostrzone, sercowate u nasady, podwójnie piłkowane lub ząbkowane, o długości do 12 cm. Ulistnienie skrętolistne.
Kwiaty męskie to zwisające bazie, żeńskie są małe i schowane w pączkach. Wiosną (już na początku marca) widać tylko czerwone znamiona słupków.
Owoce to orzechy laskowe, okryte zieloną okrywą owocową.
Rozmnażanie
Leszczyna pospolita jest rozdzielnopłciowa. Kwiaty męskie i żeńskie występują osobno na jednym krzewie. To roślina wiatropylna.
Ochrona i zagrożenia
Nie wymaga ochrony.
Ciekawostki
To jedno z najwcześniej kwitnących naszych roślin drzewiastych (marzec).
Orzechy laskowe zawierają aż 62% tłuszczu.
Ponad 70% produkcji orzecha laskowego pochodzi z Turcji.
Zbiory i zastosowanie
Leszczyna jest uprawiana dla orzechów laskowych, które są wykorzystywane w przemyśle spożywczym do różnych celów.
Pielęgnacja
To krzew mało wymagający w uprawie.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: krzew.
- Stanowisko: półcień, cień.
- Środowsko: leśne, synantropijne.
- Użytek: rośliny uprawne, rośliny ogrodowe, owoce.
- Strefy mrozoodporności: 4-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit, nanofanerofit.
- Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
- Częstośc występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=22.
- Liście: pojedyncze, odwrotnie jajowate, zaostrzone, sercowate u nasady, podwójnie piłkowane lub ząbkowane, skrętolistne.
- Symbioza z grzybami (mikoryza):
- Trufla czarnozarodnikowa, trufla perygordska (Tuber melanosporum)
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ▸ | Kwitnie leszczyna pospolita. | ||||||||||
◂ | ● | Dojrzewają orzechy laskowe. |
Uprawa
Czynności i właściwości | Opis |
---|---|
Odczyn gleby | Odczyn od lekko kwaśnego do lekko zasadowego. |
Właściwości gleby | Gleba żyzna, przepuszczalna, wilgotna. |
Trudność uprawy | Uprawa i pielęgnacja łatwa. |
Czas uprawy | Wieloletnia. |
Stanowisko | Nasłonecznione lub półcieniste, a nawet cień. |
Pokrewne gatunki roślin
- leszczyna turecka, leszczyna drzewiasta (Corylus colurna)
- leszczyna Lamberta, leszczyna południowa (Corylus maxima)
Przepisy kucharskie
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
© medianauka.pl, 2017-05-09, GAT-4388
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-13