Lipa szerokolistna, lipa wielkolistna

Lipa szerokolistna, lipa wielkolistna (Tilia platyphyllos) to gatunek drzewa liściastego z rodziny lipowatych, ceniony w pszczelarstwie. Ma dużą, szerokostożkową lub kopulastą koronę. Średnica pnia może mieć średnicę nawet 150 cm. To także roślina lecznicza. Bywa sadzona także jako drzewo ozdobne.

Wybrane odmiany ozdobne:

'Henryk' - odmiana polska o pokroju płaczącym, szczepiona na pniu, do 4m wysokości.
'Laciniata' - odmiana o stożkowatym pokroju, powcinanych i poskręcanych liściach o długości nawet 12 cm.
'Tortuosa' - odmiana o stożkowatym pokroju spiralnie poskręcanym pędach i liściach.

Występowanie i środowisko PL

Lipa szerokolistna występuje w Europie i Azji. Jest światło- i ciepłolubna. Wymaga gleby żyznej. Spotykana zwykle pojedynczo w lasach. U nas to rzadkie drzewo w naturalnym środowisku. Występuje w Małopolsce, Lubelszczyźnie, w Górach Świętokrzyskich, na Dolnym Śląsku, w Wielkopolsce, na Pomorzu Zachodnim, Podkarpaciu, w Karpatach i Sudetach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od czerwca do lipca, najwcześniej ze wszystkich lip. Drzewo to żyje 300-400 lat. Jest mrozoodporne. Nie znosi warunków miejskich i suchego podłoża.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 40 m.

Liście są zielone, lekko asymetryczne, miękkie, owłosione od spodu, długoogonkowe, blaszki okrągłe, nasada sercowata, brzegiem piłkowane. Ulistnienie skrętoległe.

Kwiaty są obupłciowe, żółto-białe, zebrane najczęściej po 3, rzadziej 4-6. Pręciki są dłuższe od płatków.

Owoc to kulisty, żeberkowany, owłosiony, orzeszek. Orzeszki są zebrane w owocostan z brązową podsadką, która pomaga unosić się na wietrze, wpadając w ruch śmigłowy.

Kora ma kolor szarawy, pęka podłużnie.

Ochrona i zagrożenia L.

Ciekawostki

Wraz z lipą drobnolistną tworzy mieszańca - lipę holenderską.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: drzewo.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: leśne.
Użytek: rośliny ogrodowe, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 5-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Częstość występowania gatunku: dość częsty (więcej niż 100 stanowisk).
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=82.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Symbioza z grzybami (mikoryza):
- Trufla biała, trufla piemoncka (Tuber magnatum)

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
					●	●						Kwitnie lipa szerokolistna.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005