Mącznica lekarska

Mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi) to lecznicza roślina, krzewinka z rodziny wrzosowatych o jadalnych owocach.

Występowanie i środowisko PL

Występuje na torfowiskach w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce roślina spotykana często na północy, rzadziej na południu. Preferuje półcień.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od końca maja do sierpnia.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 30-60(100) cm.

Liście są małe, skórzaste, o długości 1-3 cm, odwrotnie jajowate, całobrzegie, na krótkich ogonkach. Wierzch błyszczący. Spód nie posiada kropek. Ulistnienie skrętoległe.

Kwiaty są różowe lub białe, zebrane w zwisające grona, dzbanuszkowate.

Owoc to czerwona, błyszcząca jagoda o kwaśnym smaku. Owoce są jadalne.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: krzewinka.
Stanowisko: półcień, cień.
Środowsko: leśne.
Użytek: zioła, roślina lecznicza.
Strefy mrozoodporności: 4-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: chamefit zdrewniały.
Częstość występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
Dynamika rozprzestrzeniania się gatunku: gatunek ustepujący (traci stanowiska).
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=52.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Ochrona: Gatunek objęty ochroną ścisłą. Więcej w artykule: Rośliny chronione w Polsce.
Jadalność: Gatunek jadalny.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				◂	●	●	●					Kwitnie mącznica lekarska.
						●	●	●				Okres zbioru ziela mącznicy lekarskiej.

Uprawa

Czynności i właściwości	Opis
Odczyn gleby	Gleba leśna.
Właściwości gleby	Gleba uboga.
Trudność uprawy	Uprawa i pielęgnacja trudna i wymagająca.
Nawożenie	Nie wymaga nawożenia.
Podlewanie	Należy zapewnić stałą wilgoć.
Mrozoodporność	To roślina całkowicie odporna na mróz (nawet -45 °C).
Stanowisko	Nasłonecznione.
Wysiew do gruntu	Możliwy.
Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacji	Zobacz w kalendarzu.
Uprawa doniczkowa	Tak.
Rozmnażanie	Przez sadzonki w torfie.
Choroby i szkodniki	Rdza.

Zbiory i zastosowanie w zielarstwie

Zastosowanie	Opis
Zastosowanie ogólne	Roślina o leczniczych właściwościach.
Zastosowanie terapeutyczne	infekcja układu moczowego
Sposób działania, właściwości lecznicze	Mącznica lekarska ma zastosowanie w leczeniu zakażeń bakteryjnych nerek i układu moczowego.
Przyjmowana postać	tabletki i kapsułki herbata, napar nalewka
Przepisy zielarskie	Herbata - 1 łyżeczkę suszonych liści zalewamy 250 ml wrzątku.
Dawkowanie	Herbatę można pić 3-4 razy dziennie przez 2 tygodnie.
Przeciwwskazania	Nie powinno się stosować mącznicy dłużej niż 2 tygodnie. Nie powinna być przyjmowana przez dzieci i kobiety w ciąży, karmiące i osoby z niewydolnością nerek. Skutki uboczne mogą obejmować także wymioty, zaparcia i problemy z żołądkiem.
Surowiec	Liście.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Leokadia Witkowska-Żuk – Rośliny leśne, ISBN 978-83-7073-359-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
Franz-Xaver Treml – Zioła z ogrodu i balkonu - 500 ziół przyprawowych i leczniczych, ISBN 978-83-7175-702-0, Delta
Rebecca L. Johnson, Steven Foster, Tieraona Low Dog, David Kiefer – Przewodnik po ziołach leczniczych, ISBN 978-83-274-8955-5, wydawnictwo Olesiejuk 2019
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005