Warany

Warany (Varanidae) to rodzina gadów, która liczy dziś 34 gatunki w 1 rodzaju.

Wygląd

Ich cechą charakterystyczną jest język, zbudowany z dwóch części: mięsistej pochwy, stanowiącej dla wysuwanej, rozdwojonej części języka, która stanowi narząd dotyku. Szyja jest długa, ogon bocznie spłaszczony, nie może być odrzucony przez zwierzę. Palce kończyn zaopatrzone w pazury. Na głowie występują liczne tarczki, na całym ciele - łuski, pod którymi nie ma zwykle płytek kostnych. Pośród waranów są największe dziś żyjące jaszczurki.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Waran białogardły

Varanus albigularis

Waran białogardły (Varanus albigularis) to gatunek jaszczurki z rodziny waranów. Występuje w Afryce na południe od równika na obszarach sawannowych.

Waran czarny, waran szorstkoszyi

Varanus rudicollis

Waran czarny, waran szorstkoszyi (Varanus rudicollis) to gatunek jaszczurki z rodziny waranów o ciemnoszarym lub czarnym ubarwieniu z jasnymi plamkami na ciele. Osobniki dorosłe są czarne. Gatunek pochodzi z Indonezji.

Waran kolczastoogonowy

Varanus acanthurus

Waran kolczastoogonowy (Varanus acanthurus) to gatunek jaszczurki z rodziny waranów. Głowa jest wydłużona, pysk zaostrzony. Ogon jest w przekroju okrągły, pokryty kolczastymi łuskami. Ubarwienie dość zmienne.

Waran Mertensa

Varanus mertensi

Waran Mertensa to gatunek gada z rodziny waranowatych, prowadzącego wodny tryb życia. Ma bardzo długi ogon, mocno spłaszczony. Nozdrza znajdują się na czubku nosa.

Waran nilowy

Varanus niloticus

Waran nilowy (Varanus niloticus) to gatunek gada z rodziny waranów o szarozielonym ubarwieniu ciała z niewyraźnym plamkowaniem. Ciało jest mocno wydłużone. Kończyny zakończone są ostrymi pazurami.

Waran papuaski

Varanus salvadorii

Waran papuaski to bardzo duża jaszczurka z charakterystycznymi żółtymi plamami na ciele, , które układają się w poprzeczne rzędy. Ma bardzo długi ogon, stanowiący połowę długości ciała.

Waran stepowy (pustynny)

Varanus exanthematicus

Waran stepowy zwany pustynnym, to waran o ciemnooliwkowym ubawieniu z małymi, jasnymi, żółtymi plamkami. Ogon jest pokryty ciemnymi i żółtymi pręgami.

Waran szmaragdowy, waran szmaragdowozielony

Varanus prasinus

Waran szmaragdowy, waran szmaragdowozielony (Varanus prasinus) to gatunek gada z rodziny waranów. Ma wydłużoną sylwetkę ciała, bardzo długi ogon. Ubarwienie zielone z poprzecznymi, czarnymi pasami.

Waran timorski

Varanus timorensis

Waran timorski to piękna jaszczurka pochodząca z Indonezji o wydłużonym kształcie ciała. Ma dość długą szyję i stosunkowo małą głowę. Żyje na kilku wyspach na południowej części Indonezji.

Waran z Komodo, smok z Komodo

Varanus komodoensis

Waran z komodo to największa jaszczurka świata. Występuje bardzo rzadko. Głowa jest duża, pysk wydłużony, szyja gruba, ma długi ogon. Kopie nory w ziemi, w których spędza noce.

Inne gatunki

Varanus baritji
Varanus beccarii
Varanus bengalensis
Varanus boehmei
Varanus bogerti
Varanus brevicauda
Varanus bushi
Varanus caudolineatus
Varanus cumingi
Varanus doreanus
Varanus eremius
Varanus finschi
Varanus flavescens
Varanus giganteus
Varanus gilleni
Varanus glauerti
Varanus glebopalma
Varanus gouldii
Varanus hamersleyensis
Varanus indicus
Varanus jobiensis
Varanus juxtindicus
Varanus keithhornei
Varanus kingorum
Varanus kordensis
Varanus mabitang
Varanus macraei
Varanus marmoratus
Varanus mitchelli
Varanus nuchalis
Waran Gray'a (Varanus olivaceus)
Varanus panoptes
Varanus pilbarensis
Varanus primordius
Varanus reisingeri
Varanus rosenbergi
Varanus salvator
Varanus scalaris
Varanus semiremex
Varanus sparnus
Varanus spenceri
Varanus spinulosus
Varanus storri
Varanus telenesetes
Varanus tristis
Varanus varius
Varanus yemenensis

Występowanie i środowisko

Są to gady Starego Świata i niektórych wysp. Największa różnorodność waranów występuje w Australii (25 gatunków). Preferują suche obszary.

Tryb życia i zachowanie

Są zwykle bardzo ruchliwe. Prowadzą naziemny tryb życia. Bardzo dobrze wspinają się na drzewa.

Morfologia i anatomia

Waran z Komodo jest jadowity. Warany posługują się zwykle zmysłem chemicznym. Dobrze rozwinięty jest także węch i słuch.

Rozmnażanie

Wszystkie warany są jajorodne. Samice składają od 7 do 37 jaj w ziemi, dziuplach, kopcach termitów. Samce toczą walki o samice.

Pożywienie

Żywią się kręgowcami i bezkręgowcami. Zjadają jaja, padlinę. Niektóre gatunki napadają na duże ssaki (nawet bawół indyjski, który waży 500 kg), atakują też ludzi. Większość jest owadożerna. Niektóre warany żywią się owocami.