Poziomka pospolita
© Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Poziomka pospolita, czerwona jagoda, poziomka jadalna (Fragaria vesca L.) to wieloletnia roślina zielna, drobna, przyziemna, także roślina uprawna w ogrodach w wielu odmianach. Ma smaczne owoce.
Wybrane odmiany
- 'Alexandra' - stale owocująca, cenna odmiana o dużych, smacznych owocach.
- 'Rugia' - pospolita w Polsce odmiana, obficie owocująca. Owoce mają żółtawy wierzchołek. W smaku podobna do leśnych poziomek.
- F. v. var. semperflorens - poziomka stale owocująca, bez rozłogów, rozmnażana z nasion.
Występowanie i środowisko PL
Występuje w Europie, Azji, Afryce, Australii i Ameryce Północnej. W Polsce jest to roślina pospolita na terenie całego kraju. Lubi stanowiska półcieniste, rośnie także na stanowiskach nasłonecznionych, na glebie o odczynie kwaśnym lub obojętnym. Rośnie na polanach, porębach, leśnych przydrożach.
Tryb życia i zachowanie
Kwitnie w okresie od maja do lipca, czasem także we wrześniu.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość do 30 cm.
Posiada bezlistne rozłogi w węzłach ukorzeniające się.
Łodyga wzniesiona na wysokość do 5-30 cm, owłosiona.
Liście odziomkowe tworzą różyczkę, są długoogonkowe, owłosione, złożone, listki jajowate, boczne siedzące, górny ogonkowy, piłkowane.
Kwiaty są pięciokrotne, białe, obupłciowe, płatki okrągłe, występują liczne słupki i pręciki.
Owoc mięsisty, czerwony, pozorny, wydający zapach, z licznymi niełupkami. Owoc jest jadalny.
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
Owoce poziomki są źródłem pokarmu między innymi dla lisów, borsuków, gryzoni, saren i jeleni. Inne nazwy to: czerwona jagoda, poziomka jadalna.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: bylina.
- Stanowisko: półcień, cień.
- Środowsko: leśne, synantropijne.
- Użytek: rośliny uprawne, roślina lecznicza, owoce.
- Strefy mrozoodporności: 4-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
- Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
- Częstośc występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=14.
- Liście: złożone
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | ● | Kwitnie poziomka pospolita. | ||||||||
● | ● | Zbiór liści poziomki pospolitej. | ||||||||||
● | ● | ● | ▸ | Termin zbioru owoców poziomki. |
Uprawa
Czynności i właściwości | Opis |
---|---|
Właściwości gleby | Podłoże próchnicze, żyzne, przepuszczalne, średnio wilgotne. |
Trudność uprawy | Uprawa i pielęgnacja łatwa. |
Czas uprawy | Wieloletnia. |
Podlewanie | Regularne. |
Stanowisko | Nasłonecznione lub półcieniste. |
Wysiew do gruntu | Tak. |
Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacji | Zobacz w kalendarzu. |
Uprawa doniczkowa | Tak. |
Rozmnażanie | W sierpniu poprzez rozłogi. Odmiany stale owocujące przez wysiew nasion na wiosnę. |
Dodatkowe informacje | Podłoże ściółkujemy. |
Zbiory i zastosowanie w zielarstwie
Zastosowanie | Opis |
---|---|
Zastosowanie ogólne | Roślina przyprawowa i lecznicza. |
Zastosowanie terapeutyczne |
|
Sposób działania, właściwości lecznicze | Właściwości lecznicze mają liście roślin rosnących dziko. Zawierają one garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne i sole mineralne. Działanie naparu z liści jest moczopędne, usuwa z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii rozpuszczalnych w wodzie. Neutralizuje toksyny w organizmie, działa pozytywnie na błony śluzowe, wzmacnia też naczynia krwionośne. Owoce wydają cudowny aromat, są też źródłem wielu witamin, w tym C (60 mg w 100 g). |
Przyjmowana postać |
|
Przepisy zielarskie | Odwar z liści poziomki: 1 łyżeczkę wysuszonych i rozdrobnionych liści poziomki zalewamy gorącą wodą (filiżanka) i gotujemy 5 minut pod przykryciem. Odstawiamy na bok i po 15 minutach przecedzamy. Pijemy 2-3 razy dziennie po pół filiżanki. |
Surowiec | Owoce, liście. |
Przyprawa | Owoc deserowy. |
Pokrewne gatunki roślin
- truskawka (Fragaria ×ananassa)
- poziomka chilijska (Fragaria chiloensis)
- poziomka twardawa (Fragaria viridis)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Leokadia Witkowska-Żuk – Rośliny leśne, ISBN 978-83-7073-359-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
- Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
- Mateusz Emanuel Senderski – Zioła w leczeniu dolegliwości i chorób układu moczowo-płciowego, ISBN 978-83-924849-6-7, Mateusz Senserski 2014
- Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
- Franz-Xaver Treml – Zioła z ogrodu i balkonu - 500 ziół przyprawowych i leczniczych, ISBN 978-83-7175-702-0, Delta
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
© medianauka.pl, 2017-07-05, GAT-4457
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-29