Purchawkowate
Purchawkowate (Lycoperdaceae) to rodzina grzybów z rzędu purchawkowatych. To tej rodziny należy rodzaj purchawka (Lycoperdon), kurzawka (Bovista) i czasznica (Calvatia). Grzyby te zaliczamy do podstawczaków. Do rodzaju purchawek w Europie zaliczamy kilkanaście gatunków.
Wygląd
Owocniki purchawek mają kulisty lub gruszkowaty kształt. Owocniki wypełnione są tak zwaną glebą, która z wiekiem wysycha i staje się pylista. Gleba zawiera zarodniki.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów. Kliknij na nazwę gatunkową, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.
Inne gatunki
- kurzawka czerniejąca (Bovista nigriscens)
- Bovista paludosa
- kurzawka ołowiana (Bovista plumbea)
- Bovista polymorpha
- Bovista pusilla
- Bovistella radicata
- Calvatia cyathiformis
- czasznica oczkowata (Calvatia utriformis)
- przewrotka łysa (Disciseda candida)
- purchawka cuchnąca (Lycoperdon foetidum)
- Lycoperdon lividum
- purchawka miękka (Lycoperdon molle)
- purchawka spłaszczona (Vascellum pratense)
Występowanie i środowisko

© kichigin19 - stock.adobe.com
Tryb życia i zachowanie
To głównie saprofity.
Rozmnażanie
Gdy purchawki dojrzewają, na ich szczycie pojawia się otwór, przez który uchodzą zarodniki, tworząc charakterystyczną chmurę, dym. Uwolnienie zarodników często jest bardzo efektowne w momencie, gdy nadepniemy na owocnik. Dzieci skrzętnie wykorzystują to zjawisko, gdy napotkają dojrzałe purchawki w lesie.
Ochrona i zagrożenia
Purchawki nie mają większego znaczenia dla człowieka.

Pytania
Czy purchawki są jadalne?
Większość krajowych purchawek to grzyby jadalne. Purchawki są jednak jadalne tylko wówczas, gdy ich wnętrze jest białe. Owocnik kroi się na plastry i smaży jak kotlety. Mało tego, to jedne z największych grzybów jadalnych. Na przykład purchawica olbrzymia może ważyć nawet 20 kg!
W rzeczywistości to rzadko zbierane przez grzybiarzy grzyby. Niestety purchawki można pomylić z młodymi owocnikami śmiertelnie trojącymi muchomorami i silnie trującymi tęgoskórami.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | ● | ● | Czasznica workowata: Okres występowania owocników czasznicy workowatej. | |||||||
● | ● | ● | Purchawica olbrzymia: Okres występowania owocników purchawicy olbrzymiej. | |||||||||
● | ● | ● | Purchawka brunatna: Okres występowania owocników purchawki brunatnej. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | Purchawka chropowata: Okres występowania owocników purchawki chropowatej. | |||||||
● | ● | ● | ● | Purchawka gruszkowata: Okres występowania owocników purchawki gruszkowatej. | ||||||||
● | ● | ● | ● | ● | Purchawka jeżowata: Okres występowania owocników purchawki jeżowatej. |








© medianauka.pl, 2021-02-12, RODZ-1577
Data aktualizacji artykułu: 2021-03-06