Szałwia lekarska

Szałwia lekarska (Salvia officinalis)

Dzięki uprzejmości Kasi Koc. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Podgląd
Zobacz dodatkowe zdjęcia (1).

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) to gatunek leczniczej rośliny z rodziny jasnotowatych. Jest to krzew lub krzewinka.

Wybrane odmiany:

 

Występowanie i środowisko PL

Szałwia lekarska pochodzi z obszaru Morza Śródziemnego, dziś jest uprawiana na całym świecie. Lubi podłoże wilgotne, zasobne w wapń. Rośnie w naturze na łąkach, stepach, skalnych półkach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 30-50 cm.

Łodyga jest rozgałęziona, wzniesiona, 4-kanciasta lub okrągła. Od dołu drewnieje.

Liście są osadzone na długich ogonkach, mają szarozielony kolor, lancetowate lub podłużnie owalne, brzegiem karbowane, silnie aromatyczne. Blaszka liściowa z wierzchu jest pomarszczona.

Kwiaty są dzwonkowate, fioletowoniebieskie, dwuwargowe, zebrane w nibyokółki po 5-10 sztuk.

Owoc to niewielka rozłupka.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Biologia i ekologia


Kalendarz przyrody

123456789101112

Opis

         Kwitnie szałwia lekarska.
     Okres zbioru surowca zielarskiego szałwii lekarskiej.
          Wysiew nasion szałwii lekarskiej pod szkło.
           Wysadzanie siewek szałwii lekarskiej.
uprawa

Uprawa

Czynności i właściwościOpis
Odczyn glebyGleba obojętna i lekko zasadowa.
pH 6.5-8.0
Właściwości glebyGleba dobrze przepuszczalna, niezbyt wilgotna, sucha, zasobna w wapń.
Trudność uprawyUprawa i pielęgnacja łatwa.
Czas uprawyWieloletnia.
NawożenieWysokie wymagania wobec azotu (N), fosforu (P) i potasu (K).
MrozoodpornośćNa zimę roślinę warto zabezpieczyć przed mrozem.
StanowiskoPreferuje stanowisko dobrze nasłonecznione.
RozsadaTak.
Rozstawa40-60 cm.
Wysiew do gruntuTak.
Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacjiZobacz w kalendarzu.
Uprawa doniczkowaTak.
RozmnażanieSadzonki i nasiona (często nasiona nie kiełkują).
Choroby i szkodnikiMączniak rzekomy,
Zbiór i przechowywanieLiście należy zbierać zanim szałwia zakwitnie. Później można zbierać pędy z kwiatami, które następnie podlegają suszeniu.
ZimowanieNa jesień roślinę należy lekko przyciąć. Wiosną przycinamy silnie.

zioła

Zbiory i zastosowanie w zielarstwie


ZastosowanieOpis
Zastosowanie ogólneRoślina przyprawowa i lecznicza.
Zastosowanie terapeutyczne
  • menopauza
  • przeziębienie, grypa
  • kaszel
  • ból gardła
  • zapalenie żołądka (1)
  • słaba pamięć
  • nadmierna potliwość
Sposób działania,
właściwości lecznicze
Szałwia ma działanie antyseptyczne i przeciwzapalne, ziele szałwii poprawia koncentrację, pamięć, oczyszcza umysł, poprawia nastrój. Herbata jest stosowana na kaszel i choroby górnych dróg oddechowych, w tym do płukania jamy ustnej i gardła. Skuteczność na ból gardła jest wysoka. Szałwia prawdopodobnie poprawia trawienie i działa kojąco na żołądek.
Przyjmowana postać
  • tabletki i kapsułki
  • herbata, napar
  • nalewka
Przepisy zielarskie

Herbata na płukankę do gardła- jedną łyżeczkę posiekanych liści szałwii zalewamy 250 ml wrzątku, zaparzamy przez 10 minut. Na końcu herbatę przecedzamy.

PrzeciwwskazaniaPrzyjmowanie szałwii przez kobiety w ciąży nie jest wskazane. Także dłuższe korzystanie z herbat i nalewek nie jest wskazane (dłuższe niż 1-2 tygodnie).
SurowiecLiście, pędy i kwiaty.
PrzyprawaW kuchni liście dodaje się do kiełbas i serów, wieprzowiny, kaczki, wątróbki.

LEGENDA

(1) - działanie mniej znane, słabo udokumentowane naukowo, zastosowanie tradycyjne, inne.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zioła

Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.



Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

  • IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
  • Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
  • Praca zbiorowa – 500 przypraw i ziół leczniczych, 978-83-7845-996-5, SBM 2015
  • Franz-Xaver Treml – Zioła z ogrodu i balkonu - 500 ziół przyprawowych i leczniczych, ISBN 978-83-7175-702-0, Delta
  • Rebecca L. Johnson, Steven Foster, Tieraona Low Dog, David Kiefer – Przewodnik po ziołach leczniczych, ISBN 978-83-274-8955-5, wydawnictwo Olesiejuk 2019
  • Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001

© medianauka.pl, 2019-10-05, GAT-635380
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-22




Udostępnij
©® Media Nauka 2008-2023 r.