Zbrojnikowate, zbrojniki, kiryśniki

Zbrojnikowate, zbrojniki, kiryśniki (Loricariidae) to rodzina ryb kostnoszkieletowych z rzędu sumokształtnych. Zaliczamy do niej około 600 gatunków zgromadzonych w 80 rodzajach. W Polsce nie mamy przedstawicieli tej rodziny.

Mocno wydłużone ciało tych ryb pokryte jest kostnymi płytkami. Otwór gębowy wyposażony w zęby w położeniu dolnym, tworzący przyssawkę. Wokół niej 3 pary wąsów. Brzuch jest nagi. Samce często mają szczecinki na głowie. Płetwy grzbietowa, piersiowe i brzuszne mają mocne kolce.

Występowanie i środowisko

Ryby te są obecne w wodach stojących, rzekach i strumieniach górskich Ameryki Środkowej i Południowej.

Morfologia i anatomia

Jelito jest przystosowane do oddychania powietrzem atmosferycznym. Ryby te osiągają rozmiary od 5 cm do 60 cm. Oczy mają przesłonę migawkową.

Rozmnażanie

Samica składa ikrę w wodzie zwykle pod jakąś osłoną lub dołkach.

Pożywienie

Zwykle są to glonojady. Zjadają także padlinę, skorupiaki i owady.

Ochrona i zagrożenia

Ryby te nie są zagrożone wymarciem.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

zbrojnik lamparci (Pterygoplichthys gibbiceps) PL
Otocinclus huaorani
Otocinclus macrospilus
Rineloricaria lanceolata
hypowąsacz zebrowaty (Hypancistrus zebra)
szydlik iglasty (Farlowella acus)
tarczobok żaglopłetwy (Acanthicus adonis)
zbrojnik czarnopasy (Panaque nigrolineatus)
zbrojnik niebieski (Ancistrus dolichopterus)

Inne gatunki

wąsacz niebieski (Ancistrus aff.alichopterus)
Ancistrus bolivianus
Ancistrus caucanus
Ancistrus greeni
Ancistrus heterorhynchus
Ancistrus jelskii
Ancistrus lineolatus
Ancistrus malacops
Ancistrus marcapatae
Ancistrus megalostomus
Ancistrus montanus
Ancistrus occloi
Ancistrus piriformis
Ancistrus sericeus
wąsacz (Ancistrus sp.)
Ancistrus spinosus
Ancistrus tamboensis
Ancistrus tolima
Ancistrus variolus
Ancistrus vericaucanus
Apistoloricaria condei
Aposturisoma myriodon
Chaetostoma aburrensis
Chaetostoma aequinoctiale
Chaetostoma alternifasciatum
Chaetostoma anale
Chaetostoma branickii
Chaetostoma breve
Chaetostoma brevilabiatum
Chaetostoma changae
Chaetostoma daidalmatos
Chaetostoma dermorhynchum
Chaetostoma lepturum
Chaetostoma leucomelas
Chaetostoma lineopunctatum
Chaetostoma loborhynchos
Chaetostoma marginatum
Chaetostoma marmorescens
Chaetostoma mollinasum
Chaetostoma niveum
Chaetostoma palmeri
Chaetostoma patiae
Chaetostoma paucispinis
Chaetostoma stroumpoulos
Chaetostoma taczanowskii
Chaetostoma thomsoni
Chaetostoma vagum
Chaetostoma wucheri
Cochliodon cochlidon
Cochliodon sp.
Cordylancistrus daguae
Cordylancistrus platycephalus
Cordylancistrus platyrhynchus
Corymbophanes kaiei
Crossoloricaria bahuaja
Crossoloricaria rhami
Crossoloricaria venezuelae
Dasyloricaria filamentosa
Dasyloricaria seminuda
Dolichancistrus atratoensis
Dolichancistrus pediculatus
Epactionotus gracilis
Etsaputu relictum
Eurycheilichthys limulus
Farlowella altocorpus
Farlowella gracilis
Farlowella yarigui
Glyptoperichthys gibbiceps
Harttia longipinna
Hemipsilichthys papillatus
Hypoptopoma bilobatum
Hypoptopoma sp.
Hypostomus annectens
Hypostomus bolivianus
Hypostomus ericius
Hypostomus fonchii
Hypostomus hemiurus
Hypostomus holostictus
Hypostomus levis
Hypostomus luteus
Hypostomus macrops
Hypostomus myersi
Hypostomus niceforoi
Hypostomus oculeus
tarczobok cętkowany (Hypostomus punctatus)
tarczobok (Hypostomus sp.)
Hypostomus unae
Hypostomus varimaculosus
Hypostomus wilsoni
Lamontichthys stibaros
Lasiancistrus schomburgkii
Leporacanthicus galaxias
Leptoancistrus cordobensis
Lipopterichthys carrioni
Lithoxus bovallii
zbrojnik ekwadorski (Loricaria simillima)
Loricariichthys cashibo
Loricariichthys chanjoo
Loricariichthys edentatus
Loricariichthys hauxwelli
Loricariichthys ucayalensis
otocinklus przyujściowy (Otocinclus cf. affinis)
Otocinclus cocama
otocinkus plamisty (Otocinkus flexilis)
Otothyris rostrata
Oxyropsis wrightiana
Panaqolus albivermis
Panaqolus albomaculatus
Panaqolus changae
Panaqolus dentex
Panaqolus gnomus
Panaqolus nocturnus
zbrojnik niebieskooki (Panaqua suttoni)
Panaque cochliodon
Panaque suttonorum
parawąsacz spłaszczony (Parancistrus aurantiacus)
parawąsacz (Parancistrus sp.)
Parotocinclus haroldoi
Parotocinclus longirostris
otocinklus czerwonawopłetwy (Parotocinclus maculicauda)
Peckoltia furcata
Peckoltia pankimpuju
pekolcja pasiasta (Peckoltia pulcher)
pekolcja (Peckoltia sp.)
pekolcja prążkowana (Peckoltia vittata)
nibytarczobok plamisty (Pseudacanthicus cf. leopardus)
nibytarczobok (Pseudacanthicus sp.)
nibytarczobok ciernisty (Pseudacanthicus spinosus)
Pseudohemiodon apithanos
Pseudohemiodon lamina
Pseudotocinclus tietensis
Pterygoplichthys scrophus
Pterygoplichthys undecimalis
Rhadinoloricaria macromystax
Rineloricaria beni
zbrojnik drobnołuski (Rineloricaria cf. microlepidogaster)
Rineloricaria jubata
Rineloricaria lima
Rineloricaria morrowi
Rineloricaria sneiderni
zbrojnik (Rineloricaria sp.)
Rineloricaria thrissoceps
Rineloricaria wolfei
Spatuloricaria atratoensis
Spatuloricaria caquetae
Spatuloricaria curvispina
Spatuloricaria euacanthagenys
Spatuloricaria evansii
Spatuloricaria gymnogaster
Spatuloricaria puganensis
Squaliforma tenuicauda
Squaliforma virescens
sturisoma złocista (Sturisoma aureum)
Sturisoma caquetae
Sturisoma guentheri
Sturisoma nigrirostrum
Sturisoma tenuirostre
Sturisomatichthys aureus
Sturisomatichthys frenatus
Sturisomatichthys leightoni
Sturisomatichthys tamanae

Elektryczne ryby

Wiele ryb potrafi wytwarzać prąd elektryczny. Czy prąd taki może być niebezpieczny dla człowieka? Czy można w jakiś sposób wykorzystać tę energię elektryczną?

Latające ryby

Czy i jak daleko latają latające ryby? Po co to robią? Czy oddychają w powietrzu?

Jadowite ryby

Czy istnieją ryby, które są jadowite na tyle, aby zagrozić zdrowiu i życiu człowieka? Czy w Polsce żyją jadowite gatunki ryb?

Najszybsza ryba świata

Z jaką maksymalną prędkością może płynąć ryba? Jak gatunek jest rekordzistą na świecie? Czy w Polsce można spotkać takich rekordzistów?