Sumokształtne

Sumokształtne (Siluriformes) to rząd ryb kostnoszkieletowych, do którego zaliczamy podrząd sumowce, sumy (Siluroidei), z 29 rodzinami i 2415 gatunkami oraz podrząd strętwy (Gymnotoidei), z 6 rodzinami i 85 gatunkami. Sumy mają ciało krępe, wydłużone, strętwy mają ciało zwężające się ku tyłowi. Sumy mają wąsy wokół pyska i kolce, nierzadko jadowite. Wytworów tych nie mają strętwy. Obie grupy ryb łączą cechy anatomicznej budowy, które nie występują u innych ryb.

Rodziny

Alfabetyczny wykaz opublikowanych rodzin.

Inne rodziny

• Ageneiosidae
• Akysidae
• Amblyciptidae
• Amphiliidae
• Apternotidae
• Aspredinidae
• Astroblepidae
• Auchenipteridae
• Cetopsidae
• Chacidae
• Cranoglaniidae
• Diplomystidae
• Gymnotidae
• Helogenidae
• Heteropneustidae
• Hypophthalmidae
• Hypopomidae
• Nematogenyidae
• Olyridae
• Rhamphichtyidae
• Schilbeidae
• Scoloplacidae
• Sisoridae
• Sternopygidae
• Trichomycteridae

Występowanie i środowisko

Ryby te zamieszkują wszystkie kontynenty świata poza Antarktydą, choć znane są skamieniałości pochodzące nawet z tego miejsca. Sumy zamieszkują przede wszystkim wody słodkie. Najwięcej gatunków występuje w Ameryce Południowej i Azji. Niektóre gatunki żyją w wodach morskich. Strętwy występują przede wszystkim w Ameryce Południowej i Środkowej.

Tryb życia i zachowanie

Sumy to ryby prowadzące zwykle samotniczy i nocny tryb życia. Przeważnie żyją tuż przy dnie. Tylko nieliczne gatunki gromadzą się w ławice.

Morfologia i anatomia

Strętwy mają system narządów, które wytwarzają energię elektryczną w postaci impulsów. Mogą też odbierać impulsy elektryczne od innych ryb.

Rozmnażanie

Wiele gatunków przejawia instynkt opieki rodzicielskiej nad ikrą i narybkiem. Sumy budują zwykle gniazdo i pilnują go.

Pożywienie

Większość sumów zjada wodne bezkręgowce denne. Są też gatunki drapieżne, polujące na inne ryby. Część gatunków żywi się zooplanktonem. Wiele gatunków jest wyłącznie roślinożernych. Zjadają glony, opadłe liście, a nawet zdrewniałe części roślin. Kilka gatunków to pasożyty skóry (zjadają łuski, śluz i mięso), inne żyją w skrzelach innych ryb, żywiąc się krwią.

Ochrona i zagrożenia

Strętwy nie są wymieniane jako gatunki zagrożone. Wiele gatunków sumów jest wpisanych do Czerwonej Księgi IUCN.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danego rzędu. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Niektóre gatunki sumów wykorzystują swoje wąsy jako imitację przynęty. Wąs falującym ruchem przypomina robaka. Gdy mała ryba podpływa do wąsa, sum pochłania ją w całości.

Jeden z sumów ogłusza ofiary impulsem elektrycznym. Wyładowanie elektryczne może przekraczać 350 V!

Sumik wandelia (Vandellia cirrhosa) potrafi wpłynąć do cewki moczowej ssaków, w tym człowieka, zakotwiczyć się tam i odżywiać się krwią. Usunięcie ryby z cewki moczowej jest niezwykle trudne i bolesne.

Kalendarz przyrody

© medianauka.pl, 2016-02-20, RZAD-90