Agamy
Agamy (Agamidae) to rodzina gadów, która liczy dziś 325 gatunków w 40 rodzajach. W Polsce nie żyją gatunki z tej rodziny gadów.
Wygląd
Agamy mają okrągłą, szeroką głowę, wyraźną szyję, spłaszczony grzbietowo-brzusznie tułów, długi ogon. Mają okrągłe źrenice oczu. Na ciele różne wytwory skórne w postaci fałdów, grzebieni, kolców, guzków. Skóra często jest kolorowa, szczególnie u samców. Często jest wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Acanthosaura capra
Acanthosaura capra to nadrzewna agama, bardzo trudna w hodowli. Jaszczurka ta pochodząca z Azji południowo-wschodniej. Agama ta jest aktywna za dnia. Poluje z zasadzki.

Saara loricata
Saara loricata to gatunek gada z rodziny agam. Ciało o ciężkiej, przysadzistej budowie. Ubarwienie szarawe z żółtopomarańczową częścią środkową.

Pogona barbata
Agama brodata (Pogona barbata) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Po bokach głowy i na gardzieli znajdują się kolczaste łuski. W silnych emocjach samiec stroszy je przez nadymacie gardła i ukazuje wówczas groźną brodę.

Agama mwanzae
Agama mwanzae to gatunek jaszczurki z rodziny agam, bardzo podobny do agamy czerwonogłowej (Agama agama). Samiec ma wspaniałe, jaskrawe ubarwienie. Cały przód jest różowy. Reszta wraz z ogonem jest niebieska.

Intellagama lesueurii
Agama australijska to największa jaszczurka występująca w Australii. Na karku ma fałd skórny z głębokimi wcięciami i grzebień aż do ogona. Ma długi, bocznie spłaszczony ogon. Na tułowiu i ogonie znajdują się poprzeczne pręgi.

Pogona vitticeps
Agama brodata to gad z rodziny agam. Ma ciało pokryte małymi łuskami. Pod gardzielą znajduje się dużo łusek, które przypominają brodę. To jedne z chętniej hodowanych gadów w terrariach. Agamy te są łagodne i ufne.

Pogona henrylawsoni
Agama brodata karłowata to nieco mniejsza kuzynka agamy brodatej z regionu Queensland w Australii. Jaszczurka ta bardzo dobrze znosi wysokie temperatury. Tworzy grupy socjalne.

Cophotis ceylanica
Agama głucha (Cophotis ceylanica) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Ma chwytny ogon, występuje w Azji. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Porusza się powoli.

Chlamydosaurus kingii
Agama kołnierzasta to jaszczurka z rodziny agam. Na głowie znajduje się bardzo duży fałd skórny, który wygląda jak kołnierz. Kołnierz jest usztywniony przez włókna chrzęstne, które są ułożone promieniście.

Trapelus mutabilis
Agama pustynna to afrykański przedstawiciel agam, bardzo odporny na głód i wysoką temperaturę. Samce przyjmują szatę godową. Mają wówczas niebieską plamę na podgardlu i po bokach.

Agama planiceps
Agama skalna (Agama planiceps) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Samiec ma pomarańczowoczerwoną głowę i ogon. Reszta ciała jest granatowa z zielonkawym, metalicznym połyskiem.

Hydrosaurus amboinensis
Agama żaglowa to agama z Indonezji o pięknym ubarwieniu ciała i charakterystycznym żaglu na ogonie, który ułatwia zwierzęciu pływanie. To jedna z barwniejszych agam świata.

Hydrosaurus pustulatus
Agama żaglowa filipińska to agama pochodząca z Filipin z charakterystycznym żaglem na ogonie. Cechą charakterystyczną jest wysoki, dochodzący do 8 cm, żagiel na ogonie. Żagiel jest większy u samców. Żagiel ułatwia poruszanie się agamie w wodzie.

Uromastyx acanthinura
Biczogon afrykański (Uromastyx acanthinura) to groźnie wyglądająca jaszczurka z rodziny agam, z rodzaju biczogonów (Uromastyx). Ma dość masywne, krępe ciało z charakterystycznym, grubym, ogonem, który jest pokryty rogowymi kolcami.

Uromastyx thomasi
Biczogon omański (Uromastyx thomasi) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Ma maczugowatą głowę i ogon. tułów rozlany z pomarańczowymi plamami na szarawym ciele. To endemit Omanu.

Stellagama stellio
Hardun (Stellagama stellio) to pospolita jaszczurka z rodziny agam. Na głowie znajdują się nieregularne tarczki, a na głowie z tyłu, po bokach, na odnóżkach i ogonie znajdują się kolczaste łuski. Grzbiet jest szarobrązowy z żółtymi plamami.

Moloch horridus
Moloch straszliwy, moloch kolczasty, moloch (Moloch horridus) to wyjątkowa jaszczurka z rodziny agamowatych. Ma szeroki tułów. Prawie całe ciało pokryte jest dużymi kolcami, przy czym największe znajdują się nad oczami.

Draco volans
Smok latający (Draco volans) to jaszczurka z rodziny agam. Charakterystyczne dla latającego smoka są pomiędzy kończynami fałdy skórne z żebrowaniem rzekomym. Fałdy te stanowią powierzchnię nośną na potrzeby lotu ślizgowego.
Inne gatunki
- Acanthocercus adramitanus
- Acanthocercus annectens
- Acanthocercus atricollis
- Acanthocercus cyanogaster
- Acanthocercus yemensis
- Acanthosaura bintangensis
- Acanthosaura coronata
- Acanthosaura crucigera
- Acanthosaura nataliae
- Acanthosaura phuketensis
- Acanthosaura titiwangsaensis
- Agama africana
- Agama atra
- Agama bocourti
- Agama boensis
- Agama boueti
- Agama boulengeri
- Agama cornii
- Agama cristata
- Agama dodomae
- Agama dodomae
- Agama hispida
- Agama impalearis
- Agama insularis
- Agama montana
- Agama parafricana
- Agama spinosa
- Agama tassiliensis
- Agama weidholzi
- Amphibolurus muricatus
- Amphibolurus norrisi
- Aphaniotis fusca
- Aphaniotis ornata
- Bronchocela burmana
- Bronchocela jubata
- Bronchocela marmorata
- Bronchocela orlovi
- Bronchocela rayaensis
- Bronchocela shenlong
- Bronchocela smaragdina
- Bronchocela vietnamensis
- Calotes bachae
- Calotes chincollium
- Calotes ellioti
- Calotes grandisquamis
- Calotes htunwini
- Calotes irawadi
- Calotes liocephalus
- Calotes medogensis
- Calotes minor
- Calotes nemoricola
- Calotes rouxii
- Ceratophora aspera
- Chelosania brunnea
- Complicitus nigrigularis
- Cophotis dumbara
- Ctenophorus adelaidensis
- Ctenophorus butlerorum
- Ctenophorus caudicinctus
- Ctenophorus chapmani
- Ctenophorus clayi
- Ctenophorus cristatus
- Ctenophorus decresii
- Ctenophorus femoralis
- Ctenophorus fionni
- Ctenophorus fordi
- Ctenophorus gibba
- Ctenophorus graafi
- Ctenophorus infans
- Ctenophorus isolepis
- Ctenophorus isolepis
- Ctenophorus maculatus
- Ctenophorus maculosus
- Ctenophorus mckenziei
- Ctenophorus mirrityana
- Ctenophorus nguyarna
- Ctenophorus nuchalis
- Ctenophorus ornatus
- Ctenophorus parviceps
- Ctenophorus pictus
- Ctenophorus reticulatus
- Ctenophorus rubens
- Ctenophorus salinarum
- Ctenophorus scutulatus
- Ctenophorus slateri
- Ctenophorus tjantjalka
- Ctenophorus vadnappa
- Ctenophorus yinnietharra
- Diporiphora adductus
- Diporiphora albilabris
- Diporiphora ameliae
- Diporiphora amphiboluroides
- Diporiphora arnhemica
- Diporiphora australis
- Diporiphora bennettii
- Diporiphora bilineata
- Diporiphora convergens
- Diporiphora lalliae
- Diporiphora linga
- Diporiphora magna
- Diporiphora nobbi
- Diporiphora paraconvergens
- Diporiphora pindan
- Diporiphora reginae
- Diporiphora superba
- Diporiphora valens
- Diporiphora vescus
- Diporiphora winneckei
- Draco bimaculatus
- Draco blanfordii
- Draco cornutus
- Draco cyanopterus
- Draco dussumieri
- Draco formosus
- Draco guentheri
- Draco indochinensis
- Draco jareckii
- Draco maximus
- Draco mindanensis
- Draco obscurus
- Draco quadrasi
- Draco reticulatus
- Draco spilopterus
- Draco taeniopterus
- Gonocephalus abbotti
- Gonocephalus bellii
- Gonocephalus doriae
- Gonocephalus grandis
- Gonocephalus lacunosus
- Gonocephalus mjobergi
- Gonocephalus semperi
- Gonocephalus sophiae
- Harpesaurus borneensis
- Hypsicalotes kinabaluensis
- Hypsilurus auritus
- Hypsilurus binotatus
- Hypsilurus capreolatus
- Hypsilurus godeffroyi
- Hypsilurus hikidanus
- Hypsilurus longi
- Hypsilurus macrolepis
- Hypsilurus magnus
- Hypsilurus modestus
- Hypsilurus nigrigularis
- Hypsilurus ornatus
- Hypsilurus schoedei
- Hypsilurus schultzewestrumi
- Hypsilurus tenuicephalus
- Japalura chapaensis
- Japalura fasciata
- Japalura grahami
- Japalura hamptoni
- Japalura ngoclinensis
- Japalura tricarinata
- Japalura variegata
- Leiolepis guentherpetersi
- Leiolepis guttata
- Leiolepis ngovantrii
- Leiolepis ocellata
- Leiolepis rubritaeniata
- Leiolepis triploida
- Lophognathus gilberti
- Lophognathus longirostris
- Lophognathus temporalis
- Lophosaurus dilophus
- Lyriocephalus scutatus
- Malayodracon robinsonii
- Otocryptis beddomii
- Paralaudakia bochariensis
- Paralaudakia erythrogaster
- Paralaudakia lehmanni
- Paralaudakia microlepis
- Paralaudakia stoliczkana
- Phoxophrys cephalum
- Phoxophrys nigrilabris
- Phrynocephalus arabicus
- Phrynocephalus euptilopus
- Phrynocephalus golubewii
- Phrynocephalus guttatus
- Phrynocephalus helioscopus
- Phrynocephalus incertus
- Phrynocephalus luteoguttatus
- Phrynocephalus melanurus
- Phrynocephalus ornatus
- Phrynocephalus przewalskii
- Phrynocephalus reticulatus
- Phrynocephalus rossikowi
- Phrynocephalus saidalievi
- Phrynocephalus strauchi
- Phrynocephalus versicolor
- Phrynocephalus vlangalii
- Pogona microlepidota
- Pogona minor
- Pogona nullarbor
- Psammophilus blanfordanus
- Pseudocalotes brevipes
- Pseudocalotes dringi
- Pseudocalotes drogon
- Pseudocalotes flavigula
- Pseudocalotes floweri
- Pseudocalotes khaonanensis
- Pseudocalotes kingdonwardi
- Pseudocalotes larutensis
- Pseudocalotes poilani
- Pseudocalotes rhaegal
- Pseudocalotes saravacensis
- Pseudocalotes viserion
- Pseudocalotes ziegleri
- Pseudocophotis sumatrana
- Ptyctolaemus collicristatus
- Rankinia diemensis
- Salea anamallayana
- Salea horsfieldii
- Trapelus agnetae
- Trapelus boehmei
- Trapelus flavimaculatus
- Trapelus jayakari
- Trapelus lessonae
- Trapelus ruderatus
- Trapelus savignii
- Trapelus schmitzi
- Trapelus tournevillei
- Tympanocryptis centralis
- Tympanocryptis cephalus
- Tympanocryptis condaminensis
- Tympanocryptis diabolicus
- Tympanocryptis fortescuensis
- Tympanocryptis gigas
- Tympanocryptis houstoni
- Tympanocryptis intima
- Tympanocryptis lineata
- Tympanocryptis pentalineata
- Tympanocryptis pinguicolla
- Tympanocryptis pseudopsephos
- Tympanocryptis tetraporophora
- Tympanocryptis uniformis
- Tympanocryptis wilsoni
- Uromastyx aegyptia
- Uromastyx aegyptia
- Uromastyx alfredschmidti
- Uromastyx benti
- Uromastyx geyri
- Uromastyx ocellata
- Uromastyx ornata
- Uromastyx shobraki
- Uromastyx yemenensis
Występowanie i środowisko
Występują w południowo-wschodniej Europie, Afryce, Azji i w Australii. Największe zróżnicowanie występuje w Australii, Indiach, wyspach Archipelagu Malajskiego i na Nowej Gwinei.
Tryb życia i zachowanie
Agamy charakterystycznie kiwają głową. Są zwierzętami aktywnymi za dnia. U niektórych gatunków występuje zdolność do zmiany koloru skóry.
Morfologia i anatomia
Zęby zróżnicowane na siekacze, kły, i zęby trzonowe. Brak zębów podniebiennych. Dobrze rozwiniętym zmysłem, za pomocą którego przede wszystkim się orientują w terenie jest wzrok.
Nigdy nie odrzucają ogona.
Rozmnażanie
Większość agam składa jaja, pozostałe są jajożyworodne.
Pożywienie
Podstawę ich pokarmu stanowią owady i inne drobne zwierzęta. Niektóre gatunki zjadają rośliny (biczogony).
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
Ogon agamy Diporiphora superba jest 3 lub 4 razy dłuższy od reszty ciała.
© medianauka.pl, 2014-01-05, RODZ-76