Agamy

Agamy (Agamidae) to rodzina gadów, która liczy dziś 325 gatunków w 40 rodzajach. W Polsce nie żyją gatunki z tej rodziny gadów.

Wygląd

Agamy mają okrągłą, szeroką głowę, wyraźną szyję, spłaszczony grzbietowo-brzusznie tułów, długi ogon. Mają okrągłe źrenice oczu. Na ciele różne wytwory skórne w postaci fałdów, grzebieni, kolców, guzków. Skóra często jest kolorowa, szczególnie u samców. Często jest wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Acanthosaura capra

Acanthosaura capra

Acanthosaura capra to nadrzewna agama, bardzo trudna w hodowli. Jaszczurka ta pochodząca z Azji południowo-wschodniej. Agama ta jest aktywna za dnia. Poluje z zasadzki.

Saara loricata

Saara loricata

Saara loricata to gatunek gada z rodziny agam. Ciało o ciężkiej, przysadzistej budowie. Ubarwienie szarawe z żółtopomarańczową częścią środkową.

Pogona barbata

Pogona barbata

Agama brodata (Pogona barbata) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Po bokach głowy i na gardzieli znajdują się kolczaste łuski. W silnych emocjach samiec stroszy je przez nadymacie gardła i ukazuje wówczas groźną brodę.

Agama mwanzae

Agama mwanzae

Agama mwanzae to gatunek jaszczurki z rodziny agam, bardzo podobny do agamy czerwonogłowej (Agama agama). Samiec ma wspaniałe, jaskrawe ubarwienie. Cały przód jest różowy. Reszta wraz z ogonem jest niebieska.

Agama australijska, agama wodna

Intellagama lesueurii

Agama australijska to największa jaszczurka występująca w Australii. Na karku ma fałd skórny z głębokimi wcięciami i grzebień aż do ogona. Ma długi, bocznie spłaszczony ogon. Na tułowiu i ogonie znajdują się poprzeczne pręgi.

Agama brodata

Pogona vitticeps

Agama brodata to gad z rodziny agam. Ma ciało pokryte małymi łuskami. Pod gardzielą znajduje się dużo łusek, które przypominają brodę. To jedne z chętniej hodowanych gadów w terrariach. Agamy te są łagodne i ufne.

Agama brodata karłowata

Pogona henrylawsoni

Agama brodata karłowata to nieco mniejsza kuzynka agamy brodatej z regionu Queensland w Australii. Jaszczurka ta bardzo dobrze znosi wysokie temperatury. Tworzy grupy socjalne.

Agama głucha

Cophotis ceylanica

Agama głucha (Cophotis ceylanica) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Ma chwytny ogon, występuje w Azji. Prowadzi nadrzewny tryb życia. Porusza się powoli.

Agama kołnierzasta

Chlamydosaurus kingii

Agama kołnierzasta to jaszczurka z rodziny agam. Na głowie znajduje się bardzo duży fałd skórny, który wygląda jak kołnierz. Kołnierz jest usztywniony przez włókna chrzęstne, które są ułożone promieniście.

Agama pustynna

Trapelus mutabilis

Agama pustynna to afrykański przedstawiciel agam, bardzo odporny na głód i wysoką temperaturę. Samce przyjmują szatę godową. Mają wówczas niebieską plamę na podgardlu i po bokach.

♂

Agama skalna

Agama planiceps

Agama skalna (Agama planiceps) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Samiec ma pomarańczowoczerwoną głowę i ogon. Reszta ciała jest granatowa z zielonkawym, metalicznym połyskiem.

Agama żaglowa

Hydrosaurus amboinensis

Agama żaglowa to agama z Indonezji o pięknym ubarwieniu ciała i charakterystycznym żaglu na ogonie, który ułatwia zwierzęciu pływanie. To jedna z barwniejszych agam świata.

Agama żaglowa filipińska

Hydrosaurus pustulatus

Agama żaglowa filipińska to agama pochodząca z Filipin z charakterystycznym żaglem na ogonie. Cechą charakterystyczną jest wysoki, dochodzący do 8 cm, żagiel na ogonie. Żagiel jest większy u samców. Żagiel ułatwia poruszanie się agamie w wodzie.

Biczogon afrykański

Uromastyx acanthinura

Biczogon afrykański (Uromastyx acanthinura) to groźnie wyglądająca jaszczurka z rodziny agam, z rodzaju biczogonów (Uromastyx). Ma dość masywne, krępe ciało z charakterystycznym, grubym, ogonem, który jest pokryty rogowymi kolcami.

Biczogon omański

Uromastyx thomasi

Biczogon omański (Uromastyx thomasi) to gatunek jaszczurki z rodziny agam. Ma maczugowatą głowę i ogon. tułów rozlany z pomarańczowymi plamami na szarawym ciele. To endemit Omanu.

Hardun

Stellagama stellio

Hardun (Stellagama stellio) to pospolita jaszczurka z rodziny agam. Na głowie znajdują się nieregularne tarczki, a na głowie z tyłu, po bokach, na odnóżkach i ogonie znajdują się kolczaste łuski. Grzbiet jest szarobrązowy z żółtymi plamami.

Moloch straszliwy

Moloch horridus

Moloch straszliwy, moloch kolczasty, moloch (Moloch horridus) to wyjątkowa jaszczurka z rodziny agamowatych. Ma szeroki tułów. Prawie całe ciało pokryte jest dużymi kolcami, przy czym największe znajdują się nad oczami.

Smok latający

Draco volans

Smok latający (Draco volans) to jaszczurka z rodziny agam. Charakterystyczne dla latającego smoka są pomiędzy kończynami fałdy skórne z żebrowaniem rzekomym. Fałdy te stanowią powierzchnię nośną na potrzeby lotu ślizgowego.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Acanthocercus adramitanus
Acanthocercus annectens
Acanthocercus atricollis
Acanthocercus cyanogaster
Acanthocercus yemensis
Acanthosaura bintangensis
Acanthosaura coronata
Acanthosaura crucigera
Acanthosaura nataliae
Acanthosaura phuketensis
Acanthosaura titiwangsaensis
Agama africana
Agama atra
Agama bocourti
Agama boensis
Agama boueti
Agama boulengeri
Agama cornii
Agama cristata
Agama dodomae
Agama dodomae
Agama hispida
Agama impalearis
Agama insularis
Agama montana
Agama parafricana
Agama spinosa
Agama tassiliensis
Agama weidholzi
Amphibolurus muricatus
Amphibolurus norrisi
Aphaniotis fusca
Aphaniotis ornata
Bronchocela burmana
Bronchocela jubata
Bronchocela marmorata
Bronchocela orlovi
Bronchocela rayaensis
Bronchocela shenlong
Bronchocela smaragdina
Bronchocela vietnamensis
Calotes bachae
Calotes chincollium
Calotes ellioti
Calotes grandisquamis
Calotes htunwini
Calotes irawadi
Calotes liocephalus
Calotes medogensis
Calotes minor
Calotes nemoricola
Calotes rouxii
Ceratophora aspera
Chelosania brunnea
Complicitus nigrigularis
Cophotis dumbara
Ctenophorus adelaidensis
Ctenophorus butlerorum
Ctenophorus caudicinctus
Ctenophorus chapmani
Ctenophorus clayi
Ctenophorus cristatus
Ctenophorus decresii
Ctenophorus femoralis
Ctenophorus fionni
Ctenophorus fordi
Ctenophorus gibba
Ctenophorus graafi
Ctenophorus infans
Ctenophorus isolepis
Ctenophorus isolepis
Ctenophorus maculatus
Ctenophorus maculosus
Ctenophorus mckenziei
Ctenophorus mirrityana
Ctenophorus nguyarna
Ctenophorus nuchalis
Ctenophorus ornatus
Ctenophorus parviceps
Ctenophorus pictus
Ctenophorus reticulatus
Ctenophorus rubens
Ctenophorus salinarum
Ctenophorus scutulatus
Ctenophorus slateri
Ctenophorus tjantjalka
Ctenophorus vadnappa
Ctenophorus yinnietharra
Diporiphora adductus
Diporiphora albilabris
Diporiphora ameliae
Diporiphora amphiboluroides
Diporiphora arnhemica
Diporiphora australis
Diporiphora bennettii
Diporiphora bilineata
Diporiphora convergens
Diporiphora lalliae
Diporiphora linga
Diporiphora magna
Diporiphora nobbi
Diporiphora paraconvergens
Diporiphora pindan
Diporiphora reginae
Diporiphora superba
Diporiphora valens
Diporiphora vescus
Diporiphora winneckei
Draco bimaculatus
Draco blanfordii
Draco cornutus
Draco cyanopterus
Draco dussumieri
Draco formosus
Draco guentheri
Draco indochinensis
Draco jareckii
Draco maximus
Draco mindanensis
Draco obscurus
Draco quadrasi
Draco reticulatus
Draco spilopterus
Draco taeniopterus
Gonocephalus abbotti
Gonocephalus bellii
Gonocephalus doriae
Gonocephalus grandis
Gonocephalus lacunosus
Gonocephalus mjobergi
Gonocephalus semperi
Gonocephalus sophiae
Harpesaurus borneensis
Hypsicalotes kinabaluensis
Hypsilurus auritus
Hypsilurus binotatus
Hypsilurus capreolatus
Hypsilurus godeffroyi
Hypsilurus hikidanus
Hypsilurus longi
Hypsilurus macrolepis
Hypsilurus magnus
Hypsilurus modestus
Hypsilurus nigrigularis
Hypsilurus ornatus
Hypsilurus schoedei
Hypsilurus schultzewestrumi
Hypsilurus tenuicephalus
Japalura chapaensis
Japalura fasciata
Japalura grahami
Japalura hamptoni
Japalura ngoclinensis
Japalura tricarinata
Japalura variegata
Leiolepis guentherpetersi
Leiolepis guttata
Leiolepis ngovantrii
Leiolepis ocellata
Leiolepis rubritaeniata
Leiolepis triploida
Lophognathus gilberti
Lophognathus longirostris
Lophognathus temporalis
Lophosaurus dilophus
Lyriocephalus scutatus
Malayodracon robinsonii
Otocryptis beddomii
Paralaudakia bochariensis
Paralaudakia erythrogaster
Paralaudakia lehmanni
Paralaudakia microlepis
Paralaudakia stoliczkana
Phoxophrys cephalum
Phoxophrys nigrilabris
Phrynocephalus arabicus
Phrynocephalus euptilopus
Phrynocephalus golubewii
Phrynocephalus guttatus
Phrynocephalus helioscopus
Phrynocephalus incertus
Phrynocephalus luteoguttatus
Phrynocephalus melanurus
Phrynocephalus ornatus
Phrynocephalus przewalskii
Phrynocephalus reticulatus
Phrynocephalus rossikowi
Phrynocephalus saidalievi
Phrynocephalus strauchi
Phrynocephalus versicolor
Phrynocephalus vlangalii
Pogona microlepidota
Pogona minor
Pogona nullarbor
Psammophilus blanfordanus
Pseudocalotes brevipes
Pseudocalotes dringi
Pseudocalotes drogon
Pseudocalotes flavigula
Pseudocalotes floweri
Pseudocalotes khaonanensis
Pseudocalotes kingdonwardi
Pseudocalotes larutensis
Pseudocalotes poilani
Pseudocalotes rhaegal
Pseudocalotes saravacensis
Pseudocalotes viserion
Pseudocalotes ziegleri
Pseudocophotis sumatrana
Ptyctolaemus collicristatus
Rankinia diemensis
Salea anamallayana
Salea horsfieldii
Trapelus agnetae
Trapelus boehmei
Trapelus flavimaculatus
Trapelus jayakari
Trapelus lessonae
Trapelus ruderatus
Trapelus savignii
Trapelus schmitzi
Trapelus tournevillei
Tympanocryptis centralis
Tympanocryptis cephalus
Tympanocryptis condaminensis
Tympanocryptis diabolicus
Tympanocryptis fortescuensis
Tympanocryptis gigas
Tympanocryptis houstoni
Tympanocryptis intima
Tympanocryptis lineata
Tympanocryptis pentalineata
Tympanocryptis pinguicolla
Tympanocryptis pseudopsephos
Tympanocryptis tetraporophora
Tympanocryptis uniformis
Tympanocryptis wilsoni
Uromastyx aegyptia
Uromastyx aegyptia
Uromastyx alfredschmidti
Uromastyx benti
Uromastyx geyri
Uromastyx ocellata
Uromastyx ornata
Uromastyx shobraki
Uromastyx yemenensis

Występowanie i środowisko

Występują w południowo-wschodniej Europie, Afryce, Azji i w Australii. Największe zróżnicowanie występuje w Australii, Indiach, wyspach Archipelagu Malajskiego i na Nowej Gwinei.

Tryb życia i zachowanie

Agamy charakterystycznie kiwają głową. Są zwierzętami aktywnymi za dnia. U niektórych gatunków występuje zdolność do zmiany koloru skóry.

Morfologia i anatomia

Zęby zróżnicowane na siekacze, kły, i zęby trzonowe. Brak zębów podniebiennych. Dobrze rozwiniętym zmysłem, za pomocą którego przede wszystkim się orientują w terenie jest wzrok.

Nigdy nie odrzucają ogona.

Rozmnażanie

Większość agam składa jaja, pozostałe są jajożyworodne.

Pożywienie

Podstawę ich pokarmu stanowią owady i inne drobne zwierzęta. Niektóre gatunki zjadają rośliny (biczogony).

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Ogon agamy Diporiphora superba jest 3 lub 4 razy dłuższy od reszty ciała.