Bąkowate
Bąkowate, ślepaki (Tabanidae) to rodzina owadów, która liczy dziś około 3500 gatunków. W Polsce stwierdzono występowanie 52 gatunków z tej rodziny muchówek. Potoczna nazwa tych owadów to muchy końskie.
Wygląd
To bardzo duże lub średniej wielkości muchówki. Ich ciało jest krępe, odwłok mocno zbudowany, szeroki. Kolor ciała to brąz, żółty lub szary. Często występuje delikatny rysunek na ciele. Głowa również jest dość duża, większą jej część zajmują oczy złożone, często kolorowe, z falistymi liniami, plamami. Oczy samców stykają się ze sobą, u samic nie. Skrzydła również są szerokie, zwykle przeźroczyste, lub z przepaskami. Aparat gębowy ma kształt ryjka z aparatem tnącym.
Gatunki
To atlas z wykazem gatunków, przynależących do danej rodziny. Aby wyświetlić tylko polskie gatunki, użyj filtra Ukryj obce gatunki, który znajdziesz w panelu bocznym. Możesz także użyć innych ciekawych filtrów, dzięki którym wyświetlisz gatunki z określonego kontynentu, o określonym statusie zagrożenia wyginięciem lub w oparciu jeszcze o inne kryteria. Nasz atlas zawiera karty opisów gatunków wraz ze zdjęciami. Kliknij na nazwę gatunkową lub miniaturę zdjęcia, aby się dowiedzieć czegoś więcej na temat danego gatunku.

Tabanus sudeticus
Bąk brązowy (Tabanus sudeticus) to największy przedstawiciel bąkowatych i zarazem krajowych muchówek. Określa się go czasem mianem końskiej muchy. Samica żywi się krwią bydła i koni.

Tabanus bovinus
Bąk bydlęcy (Tabanus bovinus) to muchówka z rodziny bąkowatych. Ubarwienie brunatne. Na tułowiu znajdują się żółte włoski, a na odwłoku jasne plamy w kształcie trójkątów. Oczy są zielone.

Haematopota pluvialis
Jusznica deszczowa (Haematopota pluvialis) to najbardziej pospolity w kraju przedstawiciel rodziny bąkowatych, nazywany często muchą końską. Marmurkowe skrzydła w spoczynku ułożone dachówkowato na odwłoku.

Chrysops relictus
Ślepak czarnożółty (Chrysops relictus) to jeden z naszych ślepaków. Ma piękne, zielone, mieniące się wieloma barwami oczy. Jego ukąszenia są bardzo bolesne. Czułki są dość długie i grube, przypominają różki. Przedplecze jest czarne, po bokach żółtawe.
Zdjęcia - galeria
Galeria ta zawiera zdjęcia gatunków opisywanych w tym artykule. Więcej zdjęć można zwykle znaleźć w artykułach, opisujących poszczególne rodzaje i gatunki.




Inne gatunki
- Adersia oestroides
- Caenopangonia annulicornis
- Caenopangonia brevirostris
- Chrysops celatus
- Chrysops cincticornis
- Chrysops excitans
- Chrysops laniger
- Chrysops niger
- Dasybasis pruinivitta
- Diachlorus bicinctus
- Dichelacera regina
- Goniops chrysocoma
- Haematopota americana
- Haematopota nobilis
- Hybomitra criddlei
- Hybomitra illota
- Mycteromyia comica
- Pangonius pirytosus
- Scaptia lata
- Scaptia patula
- Stonemyia tranquila
- Tabanus atratus
- Tabanus bromius
- Tabanus marginalis
- Tabanus similis
Występowanie i środowisko
Owady te są obecne na terenie całego kraju. Bardzo lubią sąsiedztwo wody i terenów podmokłych.
Tryb życia i zachowanie
To owady aktywne za dnia. Ich lot jest niezwykle sprawny. Zimuje postać larwalna.
Morfologia i anatomia
Brak danych.
Rozmnażanie
Samice składają jaja na roślinach w złożach. Larwy przechodzą rozwój w glebie lub w wodzie. Rozwój może trwać nawet dwa lata.
Pożywienie
Samice tych muchówek są krwiopijne, a ich ugryzienia są bolesne. Muchówki te wybierają za swoich żywicieli głównie bydło i konie. Samce i samice żywią się nektarem i pyłkiem kwiatowym. Larwy polują na larwy innych muchówek, dżdżownice i mięczaki. Czasem ich pokarmem jest martwa materia pochodzenia roślinnego.
Ochrona i zagrożenia
Wiele gatunków to owady bardzo pospolite.
Ciekawostki
Określenie "mucha końska" nie oznacza konkretnego gatunku. Choć zwykle odnosi się do owadów z rodziny bąkowatych (bąka brązowego, jusznicy deszczowej) , to mianem tym określa się gatunki także innych rodzin (np. gzowatych). Ponadto określeniem "bąk" oznacza się potocznie trzmiele, a więc owady nie mające wiele wspólnego z muchówkami, a tym samych rodziną bąkowatych.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | ● | ● | Bąk brązowy: Okres lotu bąka brązowego. | |||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | Jusznica deszczowa: Okres lotu jusznicy deszczowej. | ||||||
● | ● | ● | ● | ● | Ślepak czarnożółty: Okres lotu ślepaka czarnożółtego. |
Największa mucha świata

Czy muchy mogą osiągać duże rozmiary? Który gatunek jest największy na świecie, a który w Polsce?
Czy w Polsce można jeszcze odkryć nowe gatunki zwierząt?

Można się spotkać z przekonaniem, że w świecie zwierząt w Polsce wszystko już zostało zbadane. Czy rzeczywiście?
Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym, szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.
© medianauka.pl, 2015-08-04, RODZ-338