Bąkowate

Bąkowate, ślepaki (Tabanidae) to rodzina owadów, która liczy dziś około 3500 gatunków. W Polsce stwierdzono występowanie 52 gatunków z tej rodziny muchówek. Potoczna nazwa tych owadów to muchy końskie.

Wygląd

To bardzo duże lub średniej wielkości muchówki. Ich ciało jest krępe, odwłok mocno zbudowany, szeroki. Kolor ciała to brąz, żółty lub szary. Często występuje delikatny rysunek na ciele. Głowa również jest dość duża, większą jej część zajmują oczy złożone, często kolorowe, z falistymi liniami, plamami. Oczy samców stykają się ze sobą, u samic nie. Skrzydła również są szerokie, zwykle przeźroczyste, lub z przepaskami. Aparat gębowy ma kształt ryjka z aparatem tnącym.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Bąk brązowy PL

Tabanus sudeticus

Bąk brązowy (Tabanus sudeticus) to największy przedstawiciel bąkowatych i zarazem krajowych muchówek. Określa się go czasem mianem końskiej muchy. Samica żywi się krwią bydła i koni.

Bąk bydlęcy PL

Tabanus bovinus

Bąk bydlęcy (Tabanus bovinus) to muchówka z rodziny bąkowatych. Ubarwienie brunatne. Na tułowiu znajdują się żółte włoski, a na odwłoku jasne plamy w kształcie trójkątów. Oczy są zielone.

Jusznica deszczowa PL

Haematopota pluvialis

Jusznica deszczowa (Haematopota pluvialis) to najbardziej pospolity w kraju przedstawiciel rodziny bąkowatych, nazywany często muchą końską. Marmurkowe skrzydła w spoczynku ułożone dachówkowato na odwłoku.

Ślepak czarnożółty PL

Chrysops relictus

Ślepak czarnożółty (Chrysops relictus) to jeden z naszych ślepaków. Ma piękne, zielone, mieniące się wieloma barwami oczy. Jego ukąszenia są bardzo bolesne. Czułki są dość długie i grube, przypominają różki. Przedplecze jest czarne, po bokach żółtawe.

Nazwa rodziny

Bąkowate (Tabanidae)

Występowanie

Liczba gatunków na świecie

3500

Liczba gatunków w Polsce

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Owady (Insecta)
Rząd: Muchówki, dwuskrzydłe (Diptera)
Rodzina: Bąkowate (Tabanidae)

Długość ciała

Długość: 6-25 mm.

Największy gatunek w Polsce

Bąk brązowy (Tabanus sudeticus)

Inne gatunki

Adersia oestroides
Caenopangonia annulicornis
Caenopangonia brevirostris
Chrysops celatus
Chrysops cincticornis
Chrysops excitans
Chrysops laniger
Chrysops niger
Dasybasis pruinivitta
Diachlorus bicinctus
Dichelacera regina
Goniops chrysocoma
Haematopota americana
Haematopota nobilis
Hybomitra criddlei
Hybomitra illota
Mycteromyia comica
Pangonius pirytosus
Scaptia lata
Scaptia patula
Stonemyia tranquila
Tabanus atratus
Tabanus bromius
Tabanus marginalis
Tabanus similis

Występowanie i środowisko

Owady te są obecne na terenie całego kraju. Bardzo lubią sąsiedztwo wody i terenów podmokłych.

Tryb życia i zachowanie

To owady aktywne za dnia. Ich lot jest niezwykle sprawny. Zimuje postać larwalna.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

Samice składają jaja na roślinach w złożach. Larwy przechodzą rozwój w glebie lub w wodzie. Rozwój może trwać nawet dwa lata.

Pożywienie

Samice tych muchówek są krwiopijne, a ich ugryzienia są bolesne. Muchówki te wybierają za swoich żywicieli głównie bydło i konie. Samce i samice żywią się nektarem i pyłkiem kwiatowym. Larwy polują na larwy innych muchówek, dżdżownice i mięczaki. Czasem ich pokarmem jest martwa materia pochodzenia roślinnego.

Ochrona i zagrożenia

Wiele gatunków to owady bardzo pospolite.

Ciekawostki

Określenie "mucha końska" nie oznacza konkretnego gatunku. Choć zwykle odnosi się do owadów z rodziny bąkowatych (bąka brązowego, jusznicy deszczowej) , to mianem tym określa się gatunki także innych rodzin (np. gzowatych). Ponadto określeniem "bąk" oznacza się potocznie trzmiele, a więc owady nie mające wiele wspólnego z muchówkami, a tym samych rodziną bąkowatych.