Czyż
(Carduelis spinus)

Czyż (Carduelis spinus) to nieliczny w naszym kraju gatunek lęgowy ptaka z rodziny ziarnojadów, podobny do kulczyka. Ma dość krępą budowę ciała, mocny, ostro zakończony dziób, krótki ogon. Ubarwienie żółtawe, kreskowane od spodu i na grzbiecie. U samca występuje czarna czapeczka. Na jego podbródku widnieje czarna plamka. Na pokrywach skrzydłowych znajdują się dwa żółte paski.

Nazwa gatunku

Czyż (Carduelis spinus)

Nazwy obce

angielska: Eurasian Siskin, European Siskin, Siskin
niemiecka: Erlenzeisig
czeska: Čížek lesní
francuska: Erlenzeisig
hiszpańska: Lúgano, lugano, jilguero lúgano

Pierwsze opisanie gatunku

(Linnaeus, 1758)

Obszar występowania

Europa - tak; Polska - tak;
Azja - tak;
Afryka - tak;
Ameryka Północna - nie;
Ameryka Południowa - nie;
Australia - nie;
Antarktyda - nie;
Czyż - mapa występowania na świecie

Legenda

Obszary całorocznego występowania

Obszary gniazdowania

Obszary zimowania

Wielkość

Długość: od 11 cm do 12 cm
Długość ogona: 5 cm
Rozpiętość skrzydeł: od 20 cm do 23 cm.
Ciężar: od 11 g do 18 g

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Ptaki (Aves)
Rząd: Wróblowate, wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: Ziarnojady, łuszczaki (Fringillidae)

Występowanie i środowisko

Ptak ten zamieszkuje Azję, Europę oraz niewielką część Afryki na jej północy. Preferuje lasy iglaste w okresie rozrodu. Poza tym okresem stada tych ptaków odwiedzają też tereny otwarte. Zimą przylatuje do karmników.

Tryb życia i zachowanie

To ptak wędrowny. Choć w Polsce czyże można obserwować przez cały rok, to w zimie są to osobniki z północy. Czasem tworzy duże stada, zwłaszcza podczas masowych pojawów. To dość hałaśliwy ptak.

Lot godowy jest powolny i przypomina nieco lot motyla.

Pożywienie

Czyż zjada nasiona drzew (świerk, olsza, brzoza, sosna) i innych roślin. Poluje też na bezkręgowce.

Rozmnażanie

W ciągu roku wyprowadza dwa lęgi. Gniazduje wysoko na drzewach iglastych. Samica składa 3-5 (6) jaj i sama zajmuje się wysiadywaniem przez 12-13 dni. Samiec pomaga karmić pisklęta. Po około 2 tygodniach od wyklucia młode uzyskują zdolność lotu.