Groch zwyczajny, groch siewny

Zobacz dodatkowe zdjęcia (1).

Groch zwyczajny, groch siewny (Pisum sativum) to roślina jednoroczna, uprawna z rodziny motylkowatych.

Znane są u nas dwa podgatunki:

groch zwyczajny typowy – Pisum sativum subsp. sativum, uprawiany jako popularne warzywo.
groch polny, peluszka – Pisum sativum subsp. arvense (L.) Asch. Rośnie dziko, bywa chwastem.

Wybrane odmiany:

'Hejga' - to groch łuskowy o gładkich nasionach, o listkach przekształconych w czepne wąsy.
'Walor' - groch łuskowy o nasionach pomarszczonych, jego nasiona są soczyste, słodkie.
'Kadona' - j.w.
'Duet' - j.w.
'Cud Kelvedonu' - j.w.
'Krombek Blauwschokker' - groch o purpurowych strąkach, różowych kwiatach, o smacznych nasionach.
Pisum sativum var. sativum - groch śnieżny, pochodzący z Tajlandii i Birmy, podobny do groszku cukrowego, o płaskich i jadalnych strąkach.
Groszek cukrowy - powszechnie u nas uprawiany, o słodkich nasionach, jadalnych strąkach. Wymaga regularnego podlewania.

Występowanie i środowisko PL

To w Polsce gatunek obcego pochodzenia lecz zadomowiony. Występuje dziko w Palearktyce i uprawiany jest na całym świecie. Wymaga gleby lekko kwaśnej, wilgotnej i żyznej. Preferuje półcień.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od maja do lipca.

Morfologia i anatomia

Osiąga długość od 20 cm do 2 m.

Łodyga jest pnąca się, w odmianach uprawnych bywa wzniesiona.

Liście są parzyście podzielone, zakończone wąsami czepnymi.

Kwiaty są w stanie dzikim fioletowe, odmiany uprawne - białe, czerwone.

Owoc to strąk.

Nasiona zielone, bogate w składniki odżywcze, jadalne.

Rozmnażanie

Przez wysiew nasion.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

To jedna z najwcześniej uprawianych roślin. Uprawiano już ją ponad 10 tysięcy lat temu.

To właśnie na grochu badania genetyczne prowadził ich prekursor - Grzegorz Mendel, który sformułował podstawowe prawa genetyczne. To on znalazł dowód na istnienie tak zwanych czynników genetycznych (dziś wiemy, że to geny).

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: roślina zielna jednoroczna.
Stanowisko: półcień.
Użytek: rośliny uprawne, warzywa.
Strefy mrozoodporności: 3-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: terofit.
Kategoria przybysza: archeofit, efemerofit, roślina uprawiana.
Częstość występowania gatunku: rzadki (10-100 stanowisk).
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=14.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Jadalność: Gatunek jadalny.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	●	●						Kwitnie groch zwyczajny.
		◂	●									Wysiew nasion grochu do gruntu.
					◂	▸						Zbiór grochu.

Uprawa

Czynności i właściwości	Opis
Odczyn gleby	pH 6.5-7.5
Właściwości gleby	Podłoże lekkie, piaszczyste.
Trudność uprawy	Uprawa i pielęgnacja łatwa.
Zmianowanie	Nie lubi uprawy po sobie i innych roślin strączkowych.
Czas uprawy	Jeden sezon.
Nawożenie	Nie stosujemy nawozów organicznych. Nie wapniujemy gleby w roku uprawy.
Podlewanie	Podczas suszy podlewamy, a także w okresie po kwitnieniu.
Rozstawa	Nasiona siejemy co 3-5 cm na głębokość 4-5 cm w rzędach odległych od siebie na 25-40 cm.
Wysiew do gruntu	Tak.
Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacji	Zobacz w kalendarzu.
Choroby i szkodniki	Pachówka strąkóweczka, wirus żółtej mozaiki grochu, plamistość bakteryjna liści. Problemem bywają też ptaki.
Dodatkowe informacje	Groch wymaga stosowania podpórek w postaci siatki, systemu sznurków, suchej, rozgałęzionej gałęzi.

Pokrewne gatunki roślin

Przepisy kucharskie

Przepis na grochówkę - zupę grochową

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005