Jodła pospolita
Jodła pospolita (Abies alba) to drzewo szpilkowe z rodziny sosnowatych o leczniczych właściwościach, rzadko spotykane w uprawach ozdobnych. Jodła pospolita ma na początku stożkowaty pokrój, później jest w górnej części spłaszczona i przypomina bocianie gniazdo.
Wybrane odmiany:
- 'Columnaris' - odmiana o wzniesionych gałęziach.
- 'Pyramidalis' - odmiana niska (5-7 m), wolno rosnąca, o wzniesionych gałęziach i stożkowatym pokroju.
Zdjęcia – galeria
W galerii publikujemy zdjęcia, grafiki i mapy związane z danym gatunkiem. Klikając na dowolną ikonkę podglądu grafik na końcu galerii, możesz zobaczyć prezentowane tu materiały w trybie prezentacji multimedialnej.
© cristianbalate – stock.adobe.com
Kliknijk na dowolną miniaturę grafiki aby zobaczyć materiały w trybie prezentacji multimedialnej.
Występowanie i środowisko PL
W Polsce jodła pospolita osiąga północny zasięg występowania w Europie. Występuje w centrum i na południu kraju (w lasach), najliczniej w Karpatach, Sudetach, na Roztoczu oraz w Górach Świętokrzyskich (Puszcza Jodłowa). To gatunek górski, który pojawia się rzadziej na niżu. Gatunek ten występuje w Europie Środkowej. Lubi dużą wilgotność powietrza, żyzne i wilgotne gleby.
Kwitnie w okresie od końca kwietnia do maja. Drzewo jest zimozielone. Długość życia wynosi zwykle 280 lat, najstarsze osobniki mają 700 lat.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość zwykle 50 m, najwyżej 70 m (rekord). Pierśnica wynosi nawet 1,5-2 m.
Kora jest jest szara, na początku gładka, później nieregularnie pękająca.
Igły mają 1,5-3 cm długości, są grzebieniasto usytuowane na gałązkach, są równowąskie i spłaszczone. Od spodu widoczne dwa jasne paski. Ulistnienie skrętoległe.
Kwiaty męskie pojawiają się w kątach zeszłorocznych igieł na pędach z wierzchniej strony. Kwiaty żeńskie pojawiają się wysoko w koronie i mają postać zielonych, stojących szyszek.
Szyszki o wymiarach 1-2 na 3-4 cm mają walcowaty kształt, są skierowane ku górze (stojące), złożone z łusek nasiennych i okrywających. Te drugie zakończone są wygiętym w dół języczkiem. Szyszki rozpadają się na drzewie i pozostają po nich trzpienie (jak to widać na ilustracji).
Nasiona są trójkątne, o długości do 1 cm z żywicznymi pęcherzami.
Rozmnażanie
To drzewo jednopienne i wiatropylne.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.
Ciekawostki
To najwyższe rodzime drzewo. W Polsce w Górach Świętokrzyskich rośnie drzewo o wysokości 51 m.
Zbiory i zastosowanie
Młode gałązki wraz z igłami nadają się do parzenia herbaty.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ● | Kwitnie jodła pospolita. |
Parametry
drzewo
nasłonecznione
półcień
górskie
leśne
rośliny ogrodowe
roślina lecznicza
Buławka obcięta (Clavariadelphus truncatus)
Gołąbek ametystowy (Russula amethystina)
Mleczaj jodłowy, mleczaj późnojesienny (Lactarius salmonicolor)
Wodnicha pomarańczowa (Hygrophorus pudorinus)
Siatkolist maczugowaty (Gomphus clavatus)
Pokrewne gatunki roślin
- Jodła kaukaska (Abies nordmanniana)
- Jodła koreańska (Abies koreana)
- Jodła jednobarwna, jodła kalifornijska (Abies concolor)
- Jodła nikkońska, jodła nikko (Abies homolepis)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Leokadia Witkowska-Żuk – Rośliny leśne, ISBN 978-83-7073-359-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
- Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
- Lucjan Kurowski – Drzewa i krzewy iglaste, ISBN 978-83-7763-284-0, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
- Owen Johnson, David More – Drzewa - Przewodnik Collinsa, ISBN 978-83-7073-643-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
© medianauka.pl, 2019-09-07, GAT-4544