Kopciuszek
(Phoenicurus ochruros)

Kopciuszek (Phoenicurus ochruros) to mały ptak z rodziny drozdowatych, mniejszy od wróbla domowego. Występuje tu wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec jest czarny z białym lusterkiem na skrzydle, białymi pokrywami podogonowymi, ceglastym ogonem. Samica jest ubarwiona na brązowo z ceglastym ogonem.

© medianauka.pl

Nazwa gatunku

Kopciuszek (Phoenicurus ochruros)

Nazwy obce

angielska: Black Redstart
niemiecka: Hausrotschwanz
czeska: Rehek domácí
francuska: Rougequeue noir
hiszpańska: Colirrojo tizón

Pierwsze opisanie gatunku

(Gmelin, 1774)

Obszar występowania

Europa - tak; Polska - tak;
Azja - tak;
Afryka - tak;
Ameryka Północna - nie;
Ameryka Południowa - nie;
Australia - nie;
Antarktyda - nie;

Legenda

Obszary całorocznego występowania
Obszary gniazdowania
Obszary zimowania

Wielkość

Długość: 15 cm
Ciężar: do 17 g

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Ptaki (Aves)
Rząd: Wróblowate, wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: Drozdowate (Turdidae)

Głos

Jaja

Średnie wymiary: 19,3 mm × 14,2 mm

Występowanie i środowisko

Europa, Azja. Zimuje w Afryce i na południu Azji. Zamieszkuje tereny w bliskości człowieka. W Polsce nieliczny. Pierwotnym jego środowiskiem są góry poza granicą lasu, nizinne formacje skalne, kamieniołomy, tereny piaszczyste. Kopciuszki są też obecne blisko ludzkich osiedli. Tworzy więc dwie odmienne populacje.

Tryb życia i zachowanie

Jest ptakiem wędrownym. Przylatuje do Polski w marcu i kwietniu, odlatuje we wrześniu i październiku. Odnotowano próby zimowania kopciuszków w miastach.

Kopciuszek ma zwyczaj dygania i kiwania ogonem.

Pożywienie

Wydaje charakterystyczny głos. Nagranie zawiera odgłosy wydawane przez samca kopciuszka.

Rozmnażanie

Gniazduje pod dachem, w szczelinach. Gniazdo zbudowane z traw, chwastów, korzonków, wyścielane pierzem i sierścią. Samica składa 2 razy w roku po 5-6 jaj, które wysiaduje 12-14 dni. Okres lęgowy trwa od kwietnia do lipca. Młode opuszczają gniazdo po 12-16 dniach.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce jest to gatunek objęty ochroną gatunkową.

Ciekawostki

To najliczniejsze ptaki szwajcarskich Alp.

Jeszcze w XIX wieku kopciuszek był obecny wyłącznie w górach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej.

Zdjęcia i grafiki - galeria

© medianauka.pl, 2013-06-10, GAT-587