Spis treści:

Kretowate

Kretowate (Talpidae) to rodzina ssaków, która liczy dziś 43 gatunki . Zaliczamy do niej krety, gwiazdonosy i wychuchole. W Polsce żyje 1 gatunek z tej rodziny ssaków. To stosunkowo mało poznana rodzina ssaków.

Zwykle mają walcowaty kształt ciała bez wyraźnego odcinka szyjnego. Mają wąski pyszczek, krótkie, przystosowane do kopania kończyny, oczy zredukowane, brak małżowin usznych. Ciało zwykle pokryte jest aksamitnym futerkiem czarnym lub szarym. U gwiazdonosów ryjek zakończony jest czułkami z receptorami czuciowymi.

Występowanie i środowisko

Zwierzęta te zamieszkują Eurazję oraz Amerykę Północną. Krety i gwiazdonosy żyją pod ziemią, wychuchole zajmują środowisko ziemnowodne (strumienie i rzeczki).

Tryb życia i zachowanie

To zwierzęta prowadzące podziemny lub ziemnowodny tryb życia. Nie zapadają w sen zimowy, gromadzą zapasy pokarmu na zimę.

System nor i korytarzy służy kretom za pułapkę, w którą łapią się bezkręgowce.

Krety mają doskonały zmysł orientacji.

Wychuchole po każdym nurkowaniu czyszczą futerko, rozprowadzając jednocześnie substancję wodoodporną.

Morfologia i anatomia

Oczy są bardzo małe, nierzadko pokryte futrem lub skórą. Prawdopodobnie tylko gwiazdonosy są w stanie odróżniać cienie. Najważniejszym ze zmysłów jest węch.

Rozmnażanie

Samice kretów są płodne jedynie przez 24 do 48 godzin w okresie lęgowym. Kopulacja ma miejsce w norach samic. Tylko wówczas dwa osobniki tego samego gatunku nie są wobec siebie agresywne. Samica rodzi zwykle 3 nieowłosione młode po 4 tygodniach od zapłodnienia. Samica karmi młode mlekiem przez miesiąc. W gnieździe pozostają przez ponad miesiąc. Po pewnym czasie matka młode wypędza z systemu tuneli, chyba że młode osobniki zrobią to same wcześniej.

Wychuchole zakładają gniazda nad brzegami rzek lub w norach. Ciąża trwa 4 tygodnie. Samce walczą o samice. Młodymi opiekuje się samica. Młode wychodzą z gniazda po 7 tygodniach.

Pożywienie

Kretowate żywią się małymi bezkręgowcami, głównie dżdżownicami i larwami owadów oraz małymi skorupiakami.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Krety przeciskają dżdżownicę przez przednie łapy, wyciskając z nich piasek. W ten sposób krety chronią zęby. Krety większą liczbę żywych dżdżownic potrafią przechowywać w spiżarniach.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

kret europejski (Talpa europaea) PL
grzebacz wschodnioamerykański (Scalopus aquaticus)
kret apeniński (Talpa romana)

Inne gatunki

gwiazdonos amerykański (Condylura cristata)
desman ukraiński (Desmana moschata)
ryjokret górski (Dymecodon pilirostris)
azjokret duży (Euroscaptor grandis)
azjokret indochiński (Euroscaptor klossi)
azjokret długonosy (Euroscaptor longirostris)
azjokret himalajski (Euroscaptor micrura)
azjokret górski (Euroscaptor mizura)
azjokret drobnozębny (Euroscaptor parvidens)
azjokret bezogonowy (Euroscaptor subanura)
wychuchol pirenejski (Galemys pyrenaicus)
kretowiec polny (Mogera etigo)
kretowiec mały (Mogera imaizumii)
kretowiec chiński (Mogera insularis)
kretowiec tajwański (Mogera kanoana)
kretowiec mandżurski (Mogera robusta)
kretowiec sadoński (Mogera tokudae)
kretowiec samotny (Mogera uchidai)
kretowiec japoński (Mogera wogura)
krecik ryjówkowaty (Neurotrichus gibbsii)
kopacz szczotkoogonowy (Parascalops breweri)
kretowczyk białoogonowy (Parascaptor leucura)
kretniczek chiński (Scapanulus oweni)
kretnik szerokołapy (Scapanus latimanus)
kretnik nadbrzeżny (Scapanus orarius)
kretnik pacyficzny (Scapanus townsendii)
piżmokret krótkolicy (Scaptochirus moschatus)
ogonokret chiński (Scaptonyx fusicaudus)
kret ałtajski (Talpa altaica)
kret ślepy (Talpa caeca)
kret kaukaski (Talpa caucasica)
kret kurdyjski (Talpa davidiana)
kret czarnomorski (Talpa levantis)
kret iberyjski (Talpa occidentalis)
kret bałkański (Talpa stankovici)
sorkokret syczuański (Uropsilus andersoni)
sorkokret smukły (Uropsilus gracilis)
sorkokret wścibski (Uropsilus investigator)
sorkokret ryjówkonogi (Uropsilus soricipes)

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
		◂	▸									Krety wysuwają się ze swoich zimowych legowisk i tworzą nowe kopce.
		◂	●									Trwa ruja u kreta europejskiego.
				●								Samica kreta rodzi 3-7 młodych

Ciekawostki

Ile śpią ssaki?

Ciekawostki

Najmniejszy ssak

Ciekawostki

Największy ssak

Ciekawostki

Jak dużo jedzą zwierzęta?

QUIZ

Ssaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz — Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
pod red. Kazimierza Kowalskiego — Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
Praca zbiorowa — Encyklopedia zwierząt Ssaki, ISBN 83-85-85152-05-9, Elipsa 1991
Alfred Brehm — Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963