Kuna domowa

Kuna domowa, kamionka (Martes foina) to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych, blisko spokrewniony z kuną leśną. Futro jest brązowe, złożone z włosów ościstych i wełnistych. Jak wygląda kuna? Wierzch głowy i tułowia jest ciemny, boki jaśniejsze. Na szyi biała plama (rzadziej z żółtym nalotem), biegnąca w kierunku łap. Sylwetka kuny domowej jest szczupła, wydłużona. Kamionka ma długi i puszysty ogon (około połowy długości całego ciała).

Występowanie i środowisko PL

Kuna domowa występuje w Europie i Azji - od Portugalii po zachodnią część Chin. Nie występuje na Wyspach Brytyjskich, w Skandynawii i na północny Rosji. U nas kuna domowa jest obecna na terenie całego kraju. Pierwotnie to gatunek górski (do dziś w Azji). To gatunek synantropijny. Kamionka mieszka często w budynkach na ich strychach, lubi leżeć pod maską samochodu na ciepłym silniku. Można ją też spotkać w centrach miast. Występuje też na terenach rolniczych, na skrajach lasów, na terenach nadwodnych.

Tryb życia i zachowanie

To ssak o aktywności nocnej. Młode są aktywne także za dnia. Podczas silnych mrozów kuny nie opuszczają schronienia. Zwierzę to bardzo dobrze wspina się na drzewa, chodzi po murach i gzymsach. Dobrze pływa. Rozkopuje kretowiska, nory gryzoni, gniazda trzmieli i os. Zimą kopie w śniegu. W poszukiwaniu pokarmu kuna może dziennie pokonać 5 km, a czasem dużo więcej. Kryjówka kuny może znajdować się w różnych szczelinach, norach, dziuplach, czy ptasich gniazdach. Zimą nierzadko kryjówka znajduje się w izolacji cieplnej budynków. Legowisko może mieć wymiary około 40 cm. To samotnik, który tylko w okresie rozrodu łączy się w pary. Kuna znaczy swój areał moczem i kałem. Samiec utrzymuje dużo większe terytorium niż samica. Długość życia wynosi około 5 lat.

Morfologia i anatomia

Kuna leśna osiąga o 42 do 56 cm długości ciała i ciężar od 1 do 2,5 kg w przypadku samców i od 0,85 do 1,5 kg w przypadku samic.

Pożywienie

Najczęściej ofiarami kun padają norniki i inne gryzonie, młode zające, ptaki, płazy, gady, owady. Zjadają też ptasie jaja, owoce.

Rozmnażanie

Rozród odbywa się w lipcu. Samiec goni się z samicą, wydając przy tym głośne krzyki. Ciąża trwa 236-275 dni. Samica w marcu lub kwietniu rodzi 3-8 młodych, choć zazwyczaj jest to liczba 4-5. Młode otwierają oczy dopiero po miesiącu. Samica karmi młode mlekiem przez 45 dni. Młode stają się dojrzałe płciowo po 2 latach.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce to gatunek łowny z wyznaczonym okresem polowań.

Ciekawostki

Dawna nazwa kuny to szopówka lub białoszyjka.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Martes f. bosniaca, Brass, 1911
Martes f. bunites, (Bate, 1906)
Martes f. foina - kuna domowa, (Erxleben, 1777)
Martes f. intermedia - kuna kaszmirska, (Severtzov, 1873)
Martes f. kozlovi, (Ognev, 1931)
Martes f. mediterranea, (Barrett-Hamilton, 1898)
Martes f. milleri, Festa, 1914
Martes f. nehringi, (Satunin, 1906)
Martes f. rosanowi, V. Martino & E. Martino, 1917
Martes f. syriaca, (Nehring, 1902)
Martes f. toufoeus, (Hodgson, 1842)

Pytania

Jakie zwierzę buszuje w samochodzie?

To zwykle kuna domowa. Kuny domowe od niedawna mają w Europie zwyczaje przebywania pod maską samochodu, korzystając z ciepła silnika. Przy okazji lubią przegryzać przewody instalacji elektrycznej, gumowe elementy. Sam kilka razy znalazłem pod maską samochodu na silniku suchy chleb, kawałek mięsa, a raz nawet kompletny szkielet ryby. Jak się pozbyć kuny domowej z samochodu? Stosując środki wydzielające silny zapach drażniący kuny. Mogą to być specjalne środki w aerozolu, maści, kostki zapachowe. W ten sposób można najłatwiej odstraszyć to zwierzę.

Jak wyglądają odchody kuny domowej?

Odchody kuny domowej są wydłużone, spiralnie skręcone. Mają rozmiary 1 cm średnicy i 6-10 cm długości. Zawierając nierzadko pestki owoców.

Jakie odgłosy wydaje kuna?

Najczęściej są to hałasy związane z baraszkowaniem młodych na strychu. Podczas godów samiec i samica pokrzykują na dachach.

Jak odróżnić kunę leśną od domowej?

Kuna leśna i domowa (kamionka) są do siebie bardzo podobne. Ich odróżnienie na podstawie bardzo krótkiej obserwacji jest trudne. W obu przypadkach zmienność ubarwienia ale i wyglądu jest duża. Rozróżnienie gatunku może się odbywać po kształcie i koloru plamy na szyi (u kuny leśnej jest ciemna, u kuny domowej jest jasna), barwie nosa (ciemna u kuny leśnej, jaśniejsza u domowej).

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
						●						Kuna domowa odbywa gody.
		◂	▸									Samica kamionki wydaje na świat potomstwo.

Pokrewne gatunki ssaków

Ciekawostki

Najbardziej cuchnące ssaki świata

Ciekawostki

Ile śpią ssaki?

Ciekawostki

Najmniejszy ssak

Ciekawostki

Największy ssak

Ciekawostki

Jak dużo jedzą zwierzęta?

QUIZ

Lwy

QUIZ

Rasy kotów cz.I — quiz

QUIZ

Prawda i mity o kotach — quiz

QUIZ

Ssaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963