Drapieżne
Drapieżne, mięsożerne (Carnivora) to rząd ssaków, który liczy dziś 250 gatunków w 7 rodzinach. W Polsce mamy 18 przedstawicieli tego rzędu (15 dzikich i nie licząc gatunków obcych). Szczątki kopalne znane od paleocenu. Ssaki drapieżne są blisko spokrewnione z płetwonogimi. Do tej grupy ssaków należą najgroźniejsze zwierzęta świata. Do tego rzędu bywają zaliczane płetwonogie.
W Polsce żyją przedstawiciele pięciu rodzin ssaków drapieżnych: kotowate, łasicowate, niedźwiedzie i psowate. W naszym kraju znajdziemy także największego i najmniejszego ssaka drapieżnego na świecie.
Atlas
Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych, opisujących rodziny z wybranego rzędu. Ciemniejsze kafelki oznaczają ważniejsze, bardziej znane rodziny.
Występowanie i środowisko
Występują na całym świecie poza Antarktydą. W Australii występują tylko zdziczałe psy dingo. Ssaki drapieżne prowadzą naziemny, nadrzewny lub ziemno-wodny tryb życia.
Tryb życia i zachowanie
Ssaki drapieżne linieją dwa razy w roku. Niektóre gatunki zapadają w płytki sen zimowy. Większość gatunków ma swoje łowieckie terytoria. Zwykle zwierzęta te są samotnikami lub żyją w grupach rodzinnych.
Polują w różny sposób: ścigają ofiarę (psy, gepard), skradają się (kotowate), wyczekują w zasadzce.
To na ogół bardzo zwinne zwierzęta (koty) i bardzo silne, przystosowane do zabijania. Pośród tej grupy znajdziemy najszybszego ssaka na ziemi - geparda.
Morfologia i anatomia
Są bardo różnorodne pod względem wyglądu, rozmiarów i wagi. Palce zakończone zwykle pazurami, czasem chowanymi. Występuje zwykle ogon o różnej długości. Czasem ubarwienie sierści zależne jest od pory roku. Tułów zwykle zgrabny i gibki.
Mają zwykle wydłużoną czaszkę o silnie zaznaczonych grzebieniach oraz łukach jarzmowych. Mózg duży, pofałdowany, dobrze rozwinięty. W uzębieniu występują małe siekacze, duże kły, zęby policzkowe z ostrymi guzkami, które łączą się w grzbiety. W kośćcu nie występuje obojczyk. Najlepiej rozwinięty jest węch, ale drapieżne też świetnie widzą i słyszą.
Rozmnażanie
Rozmnażają się raz w roku. Psy są monogamiczne, pozostałe zwierzęta tego rzędu poligamiczne. Samica po ciąży trwającej do 113 dni rodzi 1-13 młodych, które są ślepe i niedołężne.
Pożywienie
Wszystkie drapieżne odżywiają się kręgowcami, czyli świeżym mięsem upolowanych ssaków i ptaków, rzadziej płazów i gadów oraz owadów. Niektóre zjadają także padlinę. Dietę nierzadko uzupełniają pokarmem roślinnym.
Ochrona i zagrożenia
Wiele gatunków ssaków drapieżnych jest zagrożonych wymarciem.
Ciekawostki
Niektóre psowate i kotowate są najlepszymi towarzyszami człowieka, a nawet wykonują czasem pracę na jego rzecz (ochrona zdrowia, policja, wojsko).
Ssaki mięsożerne stanowią zaledwie 11% wszystkich ssaków. Część naukowców zalicza do tego rzędu także płetwonogie. My zachowaliśmy starą klasyfikację.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ▸ | ◂ | ● | Borsuk, jaźwiec: Trwa sen zimowy borsuka | |||||||
| ◂ | ▸ | Borsuk, jaźwiec: Rodzą się młode borsuki | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Borsuk, jaźwiec: Trwa okres aktywności życiowej borsuka | |||
| ◂ | ▸ | Gronostaj: Trwa ruja u gronostaja | ||||||||||
| ◂ | ▸ | Gronostaj: Rodzą się młode gronostaje | ||||||||||
| ● | Kuna domowa, kamionka: Kuna domowa odbywa gody. | |||||||||||
| ◂ | ▸ | Kuna domowa, kamionka: Samica kamionki wydaje na świat potomstwo. | ||||||||||
| ● | ● | Kuna leśna, tumak: Trwa okres godowy u kuny leśnej | ||||||||||
| ◂ | ▸ | Kuna leśna, tumak: Rodzą się młode kuny leśnej | ||||||||||
| ◂ | ● | ▸ | Lis: Pojawia się ruja i lisa. | |||||||||
| ◂ | ▸ | Lis: Rodzą się młode lisy. | ||||||||||
| ● | ● | ▸ | Łasica: Trwa okres rui u łasicy, aczkolwiek zdarza się także w innych okresach. | |||||||||
| ◂ | ▸ | Łasica: Zwykle o tej porze łasica rodzi młode (nie jest to reguła) | ||||||||||
| ● | ● | ● | ▸ | ● | Niedźwiedź brunatny: Trwa okres zimowego snu u niedźwiedzia brunatnego. | |||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | Niedźwiedź brunatny: Trwa ruja u niedźwiedzia brunatnego. Lipiec i sierpień to okres dodatkowej rui, która wystepuje tylko czasem. | |||||||
| ● | ● | Niedźwiedź brunatny: Podczas snu zimowego samicy rodzą się młode niedźwiadki brunatne. | ||||||||||
| ● | ● | Perewiaska marmurkowa: Na świat przychodzą młode perewiaski marmurkowej. | ||||||||||
| ● | ● | Ryś: Trwa okres rui u rysia | ||||||||||
| ◂ | ● | ▸ | Ryś: Rodzą się młode rysie | |||||||||
| ◂ | ● | ▸ | Tchórz, tchórz zwyczajny: Rodzą się młode tchórze | |||||||||
| ● | ● | ▸ | ◂ | Wilk: Trwa ruja u wilka w obszarze euroazjatyckim. | ||||||||
| ● | Wilk: Rodzą się w Polsce młode wilki. | |||||||||||
| ● | Wilk: Wilki zaczynają skupiać się w stada. Młodym wilkom wyrasta właściwe uzębienie. | |||||||||||
| ● | ● | Wydra: Trwa okres godowy u wydry | ||||||||||
| ● | ● | Wydra: Na ogół w tym czasie przychodzą na świat młode wydry | ||||||||||
| ◂ | ▸ | Żbik: Trwa ruja u żbika | ||||||||||
| ◂ | ▸ | Żbik: Rodzą się młode żbiki |
© medianauka.pl, 2014-01-09, RZAD-7