Foki

Foki (Phocidae) to rodzina ssaków, która liczy dziś 16 gatunków w 13 rodzajach. W Polsce żyją 3 gatunki z tej rodziny ssaków. Foki czasem dzielimy na dwie grupy: foki północne i południowe.

Wygląd

Cechy charakterystyczne rodziny to kończyny przekształcone w płetwy, w odróżnieniu od uchatek brak małżowin usznych. Podczas pływania foki posługują się przede wszystkim kończynami tylnymi, które są skierowane ku tyłowi. Większość fok ma szarą skórę, nieco jaśniejszą od strony brzusznej. Na całym ciele często różne plamy.

Gatunki

Wykaz gatunków.

Foka grenlandzka

Pagophilus groenlandicus

Foka grenlandzka (Pagophilus groenlandicus) to gatunek ssaka należący do rodziny fok. Ubarwienie szare lub żółtawe z wierzchu, szare od spodu. Na grzbiecie widoczna charakterystyczna plama w kształcie liry.

Foka obrączkowana, nerpa PL

Pusa hispida

Foka obrączkowana, zwana nerpą, to ssak z rodziny fok o ciele na grzbiecie ciemnym z plamami przypominającymi obrączki. Żyje pojedynczo. Gdy morze zamarza, dba o utrzymanie otworów oddechowych w lodzie. Jest zwierzęciem bardzo ostrożnym.

Foka pospolita, pies morski PL

Phoca vitulina

Foka pospolita, zwana psem morskim, to ssak z rodziny fok o zmiennym ubarwieniu, najczęściej żółtoszarym z szarymi lub brązowymi plamami. Nie odbywa dalekich wędrówek. Lubi wychodzić na piaszczysty lub kamienisty brzeg. Gromadzi się w stada, liczące do kil

Foka szara PL

Halichoerus grypus

Foka szara to ssak z rodziny fok występujący także w Polsce. Skóra jest szara z wierzchu, żółtawa od spodu. Żyje w stadach. Nie odbywa wędrówek, prowadzi osiadły tryb życia. Tworzy poligamiczne rodziny złożone z samca i kilku samic.

Foka wąsata, foka brodata

Erignathus barbatus

Foka wąsata jest największą foką Arktyki. Żyje w grupach w okolicach wybrzeży. Potrafi zanurkować na głębokość 70 m. Zjada bezkręgowce dna. Cechą charakterystyczną są bardzo długie wąsy zatokowe.

Foka Weddela

Leptonychotes weddellii

Foka Weddela (Leptonychotes weddellii) to gatunek ssaka z rodziny fok. Samice są nieco większe od samców. Głowa dorosłych osobników jest ciemna, ciemne są też barki. Wierzch brunatny, czasem z żółtawym odcieniem.

Kapturnik, foka kapturowa

Cystophora cristata

Kapturnik, foka kapturowa (Cystophora cristata) to gatunek foki. Ubarwienie ciała szare, białawe z ciemniejszymi, brunatnymi plamami. Cechą charakterystyczną jest worek skórny u samców, który przypomina kaptur.

Lampart morski

Hydrurga leptonyx

Lampart morski (Hydrurga leptonyx) to ssak należący do fok o wydłużonym pysku. Ubarwienie szare lub czarne z wierzchu i szare od spodu. Spotyka się też osobniki szare z czarnymi plamami.

Mniszka śródziemnomorska

Monachus monachus

Mniszka śródziemnomorska (Monachus monachus) to gatunek foki. Ubarwienie szarawe, z jaśniejszymi plamami na spodzie. Foka ta żyje na wybrzeżach Morza Śródziemnomorskiego, Czarnego i Atlantyku.

Słoń morski, mirunga

Mirounga leonina

Słoń morski, zwany także mirungą jest największą foką żyjącą dziś na świecie. Zasiedla tereny subantarktyczne. Połowy odbywają się na pełnym morzu. Wiosną samce gromadzą na brzegach haremy do 30 samic. Słoń morski nie pobiera wówczas pokarmu.

Zdjęcia - galeria

Inne gatunki

Foka pręgowana, kajgulik (Histriophoca fasciata)
Krabojad (Lobodon carcinophaga)
Mirounga angustirostris
Mniszka hawajska (Monachus schauinslandi)
Foka karaibska (Monachus tropicalis †)
Neomonachus schauinslandi
Neomonachus tropicalis
Foka Rossa (Ommatophoca rossii)
Phoca largha
Foka kaspijska (Pusa caspica)
Foka bajkalska (Pusa sibirica)

Występowanie i środowisko

Występują w morzach całego świata, niektóre z nich w wodach słodkich. Liczniejsze są w wodach chłodnych.

Tryb życia i zachowanie

Na lądzie poruszają się za pomocą skoków na brzuchu. Foki nie gromadzą się w ogromne stada. Potrafią nurkować długo (przeciętnie 20-30 minut, maksymalnie nawet ponad godzinę do dwóch) i na duże głębokości (700 m - 1200 m).

Morfologia i anatomia

Foki mają w swoim organizmie bardzo dużo krwi (aż 12% masy ciała, u człowieka jest to 7%). Pozwala to zmagazynować więcej tlenu.

Rozmnażanie

Rozmnażanie odbywa się na brzegu lub na krach lodowych. Młode często mają białe futro, które linieje przed wejściem do wody. Większość samic rodzi 1 młode. Ciąża trwa koło 1 roku. Mleko jest szczególnie bogate w tłuszcz, co umożliwia młodym szybki rozwój.

Pożywienie

Zjadają ryby, kryl, ptaki (pingwiny) i głowonogi. Zjadają też padlinę.

Ciekawostki

Mirunga może przebywać w zanurzeniu 2 godziny i zanurkować na głębokość 1200 m!

Foki nie chorują na chorobę kesonową, gdyż nurkują z małą ilością powietrza i nie oddychają pod wodą.

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●	●							Foka obrączkowana, nerpa: Trwa ruja u foki obrączkowanej (nerpy)
	●	●										Foka obrączkowana, nerpa: Rodzą się młode foki obrączkowanej (nerpy)
								●	●			Foka pospolita, pies morski: Trwa ruja u foki pospolitej w Europie.
					●	●						Foka pospolita, pies morski: Rodzą się młode foki pospolite (psy morskie).