Petrele, petrelowate, burzykowate

Petrele, zwane też petrelowatymi lub burzykowatymi (Procellariidae), to rodzina ptaków z rzędu rurkonosych. Rodzina ta liczy dziś 14 rodzajów i 79 gatunków.

Wygląd

Zwykle mają ubarwienie brązowe lub czarne lub szare, rzadziej białe. Spośród wszystkich gatunków tej rodziny można wymienić cztery charakterystyczne grupy: fulmary, burzyki, petrele i petrelki.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Fulmarus glacialis

Fulmar to rzadko obserwowany w Polsce ptak morski. To ptak z rodziny petreli, o popielatym upierzeniu z wierzchu i białym na reszcie ciała. Końce lotek czarne. Dziób jest żółty. Nozdrza rurkowate.

Macronectes giganteus

Petrelec olbrzymi, petrel olbrzymi (Macronectes giganteus) to największy gatunek z rodziny petrelowatych. Ptak morski. Występuje w dwóch formach upierzenia: jasnej i ciemnej. Posiada potężny dziób.

Inne gatunki

• tajfunnik cienkodzioby (Bulweria bulwerii)
• tajfunnik grubodzioby (Bulweria fallax)
• Petrel żółtodzioby (Calonectris diomedea)
• burzyk zielonoprzylądkowy (Calonectris edwardsii)
• burzyk kreskowany (Calonectris leucomelas)
• warcabnik (Daption capense)
• Fulmar południowy (Fulmarus glacialoides)
• Petrel niebieski (Halobaena caerulea)
• petrelec wielki (Macronectes halli)
• petrelek cienkodzioby (Pachyptila belcheri)
• petrelek grubodzioby (Pachyptila crassirostris)
• petrelek antarktyczny (Pachyptila desolata)
• petrelek subantarktyczny (Pachyptila salvini)
• petrelek krótkodzioby (Pachyptila turtur)
• petrelek szerokodzioby (Pachyptila vittata)
• Petrel śnieżny (Pagodroma nivea)
• burzyk białobrody (Procellaria aequinoctialis)
• burzyk bury (Procellaria cinerea)
• burzyk czarny (Procellaria parkinsoni)
• burzyk ciemny (Procellaria westlandica)
• Petrel melanezyjski (Pseudobulweria becki)
• Petrel fidżijski (Pseudobulweria macgillivrayi)
• petrel polinezyjski (Pterodroma alba)
• petrel oceaniczny (Pterodroma arminjoniana)
• petrel maskareński (Pterodroma aterrima)
• Petrel czarnopręgi (Pterodroma axillaris)
• petrel wulkaniczny (Pterodroma baraui)
• petrel krótkodzioby (Pterodroma brevirostris)
• Petrel bermudzki (Pterodroma cahow)
• petrel białoszyi (Pterodroma cervicalis)
• petrel nowozelandzki (Pterodroma cookii)
• petrel chilijski (Pterodroma defilippiana)
• petrel wędrowny (Pterodroma externa)
• petrel wyspowy (Pterodroma feae)
• petrel antylski (Pterodroma hasitata)
• petrel boniński (Pterodroma hypoleuca)
• petrel białobrzuchy (Pterodroma incerta)
• petrel szarobrzuchy (Pterodroma inexpectata)
• petrel białogłowy (Pterodroma lessonii)
• petrel białolicy (Pterodroma leucoptera)
• petrel długodzioby (Pterodroma longirostris)
• petrel fidżijski (Pterodroma macgillivrayi)
• petrel długoskrzydły (Pterodroma macroptera)
• petrel maderski (Pterodroma madeira)
• Petrel reliktowy (Pterodroma magentae)
• petrel miękkopióry (Pterodroma mollis)
• petrel południowy (Pterodroma neglecta)
• petrel czarnoskrzydły (Pterodroma nigripennis)
• petrel ciemnogrzbiety (Pterodroma phaeopygia)
• petrel klifowy (Pterodroma pycrofti)
• petrel tahitański (Pterodroma rostrata)
• petrel brunatny (Pterodroma solandri)
• petrel ciemny (Pterodroma ultima)
• burzyk mały (Puffinus assimilis)
• Burzyk białorzytny (Puffinus auricularis)
• burzyk szarogrzbiety (Puffinus bulleri)
• burzyk bladodzioby (Puffinus carneipes)
• burzyk różowonogi (Puffinus creatopus)
• burzyk nowozelandzki (Puffinus gavia)
• Burzyk wielki (Puffinus gravis)
• Burzyk szary (Puffinus griseus)
• Burzyk podbielały (Puffinus heinrothi)
• burzyk wędrowny (Puffinus huttoni)
• Burzyk równikowy (Puffinus lherminieri)
• burzyk balearski (Puffinus mauretanicus)
• burzyk brunatny (Puffinus nativitatis)
• burzyk kalifornijski (Puffinus opisthomelas)
• burzyk klinosterny (Puffinus pacificus)
• Burzyk północny (Puffinus puffinus)
• Burzyk cienkodzioby (Puffinus tenuirostris)
• burzyk śródziemnomorski (Puffinus yelkouan)
• petrel antarktyczny (Thalassoica antarctica)

Występowanie i środowisko

Występują na wszystkich oceanach świata. Na Bałtyku pojawiają się wyjątkowo.

Tryb życia i zachowanie

W locie ptaki te korzystają z prądów powietrza powstających nad wzburzonymi falami, lubią złą pogodę.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

Gnieżdżą się w koloniach na skalistych brzegach. Małe gatunki jaj składają w norach. Samica składa tylko jedno białe jajo. Okres inkubacji trwa od 43 do 60 dni.

Pożywienie

Podstawę ich pokarmu stanowi zooplankton lub głowonogi. Zjadają także odpadki.

Ochrona i zagrożenia

Burzyk białorzytny i petrel czarnopręgi są uznane za krytycznie zagrożone, 6 gatunków uznaje się za zagrożone, a 20 kolejnych gatunków narażone na wyginięcie.

Ciekawostki

Petrele mają jeden z największych obszarów występowania na świecie. Petrel śnieżny gnieździ się aż 440 km w głąb Antarktydy, fulmar zamieszkuje najdalej wysunięte na północ wyspy w Arktyce.

Niektóre fulmary odstraszają intruzów z pobliża gniazda, plując lub wymiotując celnie cuchnącą, oleistą cieczą.

Zarówno jaja, młode, jak i dorosłe wielu gatunków burzykowatych były uznawane za przysmak i powszechne były polowania na te ptaki. Obecnie zagrożenie ze strony człowieka jest mniejsze.

Zdjęcia - galeria

© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-173