Pióropusznik strusi

Okaz z Arboretum w Wojsławicach. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Pióropusznik strusi (Matteuccia struthiopteris (L.) Tod.) to gatunek paproci, należący do rodziny rozrzutkowatych, niegdyś zaliczany do wietlicowatych (Athyriaceae), przypominający strusie pióra. To roślina wieloletnia i dużych rozmiarów. Często tworzy łany. To jedna z najbardziej dekoracyjnych paproci.

Występowanie i środowisko PL

Paproć ta występuje w Europie, północno-wschodniej części Azji, we wschodniej części Ameryki Północnej. U nas występuje w niższych partiach Pienin i Karpat, w Sudetach i na Śląsku. W pozostałym obszarze występuje rzadko. Preferuje półcień. Gleba powinna być wilgotna, o odczynie od zasadowego do obojętnego. Najczęściej można ją spotkać w olszynie nadrzecznej i górskiej.

Tryb życia i zachowanie

Zarodnie pojawiają się w okresie od lipca do września.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 30-170 cm.

Kłącze jest krótkie i wystające, z wieloma rozłogami.

Liście są dwojakiego rodzaju. Jedne - asymilacyjne-płonne o długości od 30 do 170 cm, tworzą strukturę lejka. Drugi typ to liście, które wytwarzają zarodnie. Liście te są krótkie i wyrastają w środku paproci. Płonne liście usychają jesienią. Gdy są młode są zwinięte w pastorał. Blaszka tych liści jest owalna, podwójnie pierzasta. Liście z zarodniami są zimotrwałe, sztywne, zielone, jesienią brunatnieją, są równowąskie, pojedynczo pierzaste. Zarodnie występują na spodniej stronie.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gatunek ten podlega ścisłej ochronie gatunkowej.

Ciekawostki

Roślina ta bywa uprawiana jako paproć ozdobna.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Onoclea struthiopteris (L.) Roth.
Osmunda struthiopteris L.
Pteretis struthiopteris (L.) Nieuwl.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: półcień, cień.
Środowsko: leśne.
Użytek: rośliny ogrodowe.
Strefy mrozoodporności: 2-8. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Częstość występowania gatunku: rzadki (10-100 stanowisk).
Dynamika rozprzestrzeniania się gatunku: gatunek jednoczesnie zyskujący i ustepujący stanowiska.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=78.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Ochrona: Gatunek objęty ochroną częściową. Więcej w artykule: Rośliny chronione w Polsce.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
						●	●	●				Pojawiają się zarodniki pióropusznika strusiego.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Hanna Wójciak – Porosty mszaki paprotniki, 978-83-7073-552-4, Multico 2003
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005