Porzeczka zwyczajna, porzeczka pospolita

Porzeczka zwyczajna (Ribes rubrum L.) to krzew z rodziny agrestowatych, powszechnie uprawiany w przydomowych ogrodach.

Znanych jest wiele odmian. Oto niektóre z nich:

'Jonkheer van Teets' - wczesna odmiana, podczas deszczu owoce mogą pękać i opadać;
'Rolan' - średniowczesna odmiana;
'Rotet' - odmiana późna i odporna na choroby oraz wilgoć;
'Rovada' - odmiana późna;

Owoce porzeczki zwyczajnej są bardzo smaczne.

Występowanie i środowisko PL

Występuje w Europie i Azji, została introdukowana w Ameryce Północnej (w USA uznawana za gatunek inwazyjny). U nas jest pospolita. Preferuje glebę próchniczą, wilgotną, piaszczyste gleby gliniaste. Lubi stanowisko słoneczne, osłonięte od wiatru.

Tryb życia i zachowanie

Krzew ten kwitnie w kwietniu i maju.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość nawet 200 cm.

Łodyga jest bezkolcowa.

Liście są skrętoległe, 3-5 klapowane, o nasadzie sercowatej, ogonkowe.

Kwiaty zebrane w grona są koloru zielono-żółtego, ich średnica wynosi do 8 mm. Są obupłciowe

Owoc to czerwona i kulista jagoda o średnicy do 10 mm. Jest jadalny. Ma kwaskowaty smak.

Korzeń ma płaski system i znajduje się w wierzchniej części gleby.

Ochrona i zagrożenia

Nie jest to gatunek zagrożony wymarciem.

Ciekawostki

Porzeczka czerwona (Ribes spicatum) to inny gatunek, występujący pospolicie w Europie i w Azji w lasach łęgowych. Od porzeczki zwyczajnej porzeczka czerwona różni się liśćmi (porzeczka czerwona ma klapy zaokrąglone). Porzeczka zwyczajna ma zawsze zielony ogonek i liść (u porzeczki czerwonej czasem mają czerwonawe zabarwienie).

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: krzew.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: synantropijne.
Użytek: zioła, rośliny uprawne, roślina lecznicza, owoce.
Strefy mrozoodporności: 6-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa w wybranych rejonach kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: nanofanerofit.
Kategoria przybysza: efemerofit, roślina uprawiana.
Częstość występowania gatunku: rzadki (10-100 stanowisk).
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=16.
Status popularności rośliny: gatunek nie jest popularny w Polsce, niewiele osób interesuje się tą rośliną.
Jadalność: Gatunek jadalny.
Liście: skrętoległe, klapowane, ogonkowe

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●								Kwitnie porzeczka zwyczajna
						◂	●	▸				Okres zbioru czerwonej porzeczki.

Uprawa

Czynności i właściwości	Opis
Właściwości gleby	Podłoże żyzne, próchnicze, wilgotne, piaszczyste lub gliniaste.
Trudność uprawy	Uprawa i pielęgnacja łatwa.
Czas uprawy	Wieloletnia.
Nawożenie	Można nawozić obornikiem lub kompostem. Stale warto dostarczać próchnicę. Stosujemy nawóz z wysoką zawartością potasu bez chloru.
Podlewanie	Wskazane regularne podlewanie.
Stanowisko	Nasłonecznione, osłonięte od wiatru.
Rozstawa	1-2 m.
Rozmnażanie	Sadzimy jesienią po opadnięciu liści.
Choroby i szkodniki	Antraknoza, rdza wejmutkowo-porzeczkowa, gruzełek cynobrowy, przędziorki, czerwce, mszyce, szpeciele, motyle przeziernikowate.
Zbiór i przechowywanie	Owoce należy zbierać tylko podczas suchych dni.
Dodatkowe informacje	Po zbiorach do lutego powinno się usuwać pędy główne starsze niż 4 lata, zwykle po 2-3 pędy. Utrzymujemy do 10 pędów szkieletowych. Z uwagi na płytki system korzeniowy nie spulchniamy głęboko gleby przy krzaku. Nie wykonujemy grabienia pod krzakami. Zaleca się mulczowanie ziemi pod krzakami.

Zbiory i zastosowanie w zielarstwie

Zastosowanie	Opis
Zastosowanie ogólne	Roślina o leczniczych właściwościach.
Zastosowanie terapeutyczne	przeziębienie, grypa
Sposób działania, właściwości lecznicze	Zawartość witaminy C w czerwonej porzeczce jest wysoki, bo 30-50 mg na 100 g owoców.
Przyjmowana postać	nalewka postać surowa, produkt spożywczy
Surowiec	Owoce.

Pokrewne gatunki roślin

Zioła
Zobacz atlas ziół, roślin leczniczych i przyprawowych.

Przepisy kucharskie

Przepis na dżem

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005