Słonecznik bulwiasty, topinambur
© Mushy - Folotlia.com
Słonecznik bulwiasty, topinambur (Helianthus tuberosus L.) to bylina z rodziny astrowatych, która w końcowym okresie wegetacji wytwarza charakterystyczne i jadalne bulwy (patrz zdjęcie w galerii). To roślina uprawna.
Występowanie i środowisko PL
To roślina rosnąca w Ameryce Północnej, uprawiana w Europie. Zasiedla lasy, prerie, skraje dróg, torfowiska, nieużytki, nadrzeczne zarośla.
Tryb życia i zachowanie
Topinambur kwitnie w okresie od sierpnia do października.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 60-300 cm.
Łodyga jest wyprostowana, owłosiona.
Liście lancetowate lub jajowate, o długości 10-23 cm są naprzeciwległe lub skrętoległe u dołu łodygi, na górze tylko skrętoległe, z długimi ogonkami (do 8 cm), całobrzegie, czasem piłkowane. Od spodu liście są owłosione.
Kwiaty są w koszyczkach. Kwiatów języczkowych jest od 10 do 20. Języczki od 24 do 40 mm długości i 10 mm szerokości. Kolor żółty.
Kłącza wytwarzają jadalne bulwy.
Ochrona i zagrożenia
To gatunek obcy w Polsce.
Ciekawostki
Topinambur wytwarza bulwy, które są nie tylko jadalne, ale są uważane za smaczniejsze od ziemniaków.
Zbiory i zastosowanie
Bulwy tej rośliny można przyrządzać poprzez gotowanie lub pieczenie, jak inne jarzyny. W celu poprawy smaku należy dodać przyprawy.
Pielęgnacja
To roślina odporna na mróz i dobrze rośnie w różnego rodzaju glebach, najlepiej dobrze spulchnionych, bogatych w składniki odżywcze i średnio wilgotnej. Wymaga stanowiska dobrze nasłonecznionego. Na zimę pozostawiamy zeschnięte pędy. Roślina może rosnąć wiele lat w tym samym miejscu.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: bylina.
- Stanowisko: nasłonecznione.
- Środowsko: leśne, synantropijne.
- Użytek: rośliny uprawne, warzywa.
- Strefy mrozoodporności: 4-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: geofit.
- Kategoria przybysza: kenofit, roślina uprawiana.
- Częstośc występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
- Dynamika rozprzestrzeniania się gatunku: gatunek zajmujący nowe stanowiska.
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=102.
- Jadalność: Gatunek jadalny.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | Kwitnie słonecznik bulwiasty (topinambur). |
Uprawa
Czynności i właściwości | Opis |
---|---|
Właściwości gleby | Podłoże głęboko spulchnione, żyzne, umiarkowanie wilgotne. |
Trudność uprawy | Uprawa i pielęgnacja łatwa. |
Zmianowanie | Topinambur może być uprawiany na tym samym miejscu przez wiele lat. |
Mrozoodporność | Bulwy są odporne na mrozy. |
Stanowisko | Nasłonecznione. |
Rozmnażanie | Rozmnażanie bulwe wegetatywne. |
Pokrewne gatunki roślin
- słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus)
- słonecznik wierzbolistny (Helianthus salicifolius)
- słonecznik olbrzymi (Helianthus giganteus)
Rekord szybkości w rozprzestrzenianiu się
Na obce gatunki należy uważać. Niewiele trzeba, aby sprowadzony do parku, ogrodu, stawu obcy gatunek wydostał się z hodowli i skolonizował ogromne obszary.
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
- Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
© medianauka.pl, 2018-07-13, GAT-13626
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-10