Astrowate, złożone
Astrowate (Asteraceae, syn. Compositae) to rośliny zielne z rzędu astrowców, do której zaliczamy około 25 000 gatunków. Jest to jedyna rodzina z rzędu astrowców.
Wygląd
Są to rośliny zielne, rzadko zdrewniałe. Kwiaty mają koronę promienistą lub grzbiecistą. Kwiaty promieniste to kwiaty rurkowate, grzbieciste to języczkowate. Kwiaty rurkowate zwykle są upakowane obok siebie, często otoczone kwiatami języczkowatymi, tworząc tak zwany koszyczek. Często pojawia się puch kielichowy.
Rodzaje
Wykaz wszystkich opublikowanych rodzajów z tej rodziny.
Aksamitka, turek (Tagetes) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 50 gatunków, z czego w Polsce trzy jako gatunki obce.
Wybrane gatunki:
Aksamitka rozpierzchłaAksamitka wąskolistna
Aksamitka wzniesiona
Aster, marcinki (Aster) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy około 180-500 gatunków (w zależności od ujęcia systematycznego), z czego w Polsce tylko 5 naturalnie występujących.
Wybrane gatunki:
Aster gawędkaAster nowobelgijski, aster wirginijski
Aster nowoangielski, aster amerykański
Aster solny
Ożota zwyczajna, aster ożota,
Aster lancetowaty
Bylica (Artemisia) to rząd roślin dwuliściennych z rodziny złożonych, do którego zaliczamy około 300 gatunków, z czego w Polsce można spotkać około 15 gatunków. Wiele gatunków to chwasty.
Wybrane gatunki:
Bylica pospolitaBylica piołun
Bylica boże drzewko
Bylica roczna
Bylica Schmidta
Bylica estragon, draganek
Chaber (Centaurea) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny astrowatych, do której zaliczamy około 500 gatunków, z czego w Polsce około 21.
Wybrane gatunki:
Chaber bławatekChaber łąkowy
Chaber białawy
Chaber driakiewnik
Chaber wełnisty
Chaber kolący
Cykoria (Cichorium) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy 10 gatunków, z czego w Polsce 2 obcego pochodzenia.
Wybrane gatunki:
Cykoria endywiaCykoria podróżnik
Dalia (Dahlia) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy 15 gatunków, z czego w Polsce spotykane tylko w uprawach ogrodowych.
Wybrane gatunki:
Dalia szkarłatnaDalia zmienna
Dzielżan, helenka (Helenium) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy 40 gatunków, z czego w Polsce 2 w uprawach.
Wybrane gatunki:
Dzielżan ogrodowyDzielżan jesienny
Helenka nagokwiatowa
Helenium amatum
Dzielżan Bigelowa
Dzielżan kręty
Dziewięćsił (Carlina) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy około 30 gatunków, z czego w Polsce 3. To cenne gatunki do ogrodów skalnych.
Wybrane gatunki:
Dziewięćsił bezłodygowyDziewięćsił pospolity
Dziewięćsił popłocholistny
Gailardia, dzianwa (Gaillardia) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy 28 gatunków, w Polsce 3 tylko w uprawach.
Wybrane gatunki:
Gailardia ościstaGailardia nadobna
Jastrun (Leucanthemum) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy 9 gatunków, w Polsce około 5, cześć obcego pochodzenia.
Wybrane gatunki:
Jastrun zwyczajny, jastrun zapoznany, złocień właściwyJastrun wspaniały
Jastrun wczesny, jastrun właściwy
Jastrun górski
Jastrun wielki, złocień wielki
Jastrzębiec (Hieracium) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około od 250 zbiorowych do 1000 gatunków, z czego w Polsce około 20 najważniejszych.
Wybrane gatunki:
Jastrzębiec kosmaczekJastrzębiec pomarańczowy
Jastrzębiec leśny
Jastrzębiec żmijowcowy
Jastrzębiec gronkowy
Jastrzębiec wysoki
Jeżówka, rotacznica (Echinacea) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy 9 gatunków, z czego w Polsce w ogrodach spotyka się 2.
Wybrane gatunki:
Jeżówka purpurowaJeżówka wąskolistna
Języczka (Ligularia) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 150 gatunków, z czego w Polsce około 3 w uprawach.
Wybrane gatunki:
Języczka pomarańczowaJęzyczka Przewalskiego
Języczka syberyjska
Kocanki (Helichrysum) to rodzaj roślin z rodziny złożonych, do którego zaliczamy około 500 gatunków, z czego w Polsce dziko tylko 1. W uprawach drugi gatunek.
Wybrane gatunki:
Kocanki piaskoweKocanki ogrodowe
Krokosz (Carthamus) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy w Polsce 2 gatunki obcego pochodzenia.
Wybrane gatunki:
Krokosz barwierskiKrokosz wełnisty
Krwawnik (Achillea) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy około 85-120 gatunków, z czego w Polsce około 11. Wiele gatunków to popularne zioła.
Wybrane gatunki:
Krwawnik kichawiecKrwawnik pagórkowy
Krwawnik wierzbilistny
Krwawnik wełnisty
Krwawnik drobnokwiatowy, gerbera
Krwawnik szlachetny
Lepiężnik (Petasites) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 15 gatunków, z czego w Polsce 3.
Wybrane gatunki:
Lepiężnik różowyLepiężnik kutnerowaty
Lepiężnik biały
Łopian (Arctium) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy 10 gatunków, z czego w Polsce 4.
Wybrane gatunki:
Łopian większyŁopian pajęczynowaty
Łopian mniejszy
Łopian gajowy
Mlecz (Sonchus) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 60 gatunków, z czego w Polsce 4.
Wybrane gatunki:
Mlecz polnyMlecz warzywny, mlecz zwyczajny
Mlecz kolczasty
Mlecz błotny
Nachyłek (Coreopsis) to rodzaj roślin złożonych, do którego zaliczamy około 100 gatunków, z czego w Polsce około 4, ale tylko w uprawach.
Wybrane gatunki:
Nachyłek wielkokwiatowyNachyłek lancetowaty
Nachyłek barwierski
Nachyłek Drummonda
Nagietek (Calendula) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 20 gatunków, z czego w Polsce spotykane są dwa.
Wybrane gatunki:
Nagietek lekarskiNagietek polny
Oman (Inula) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 90 gatunków, z czego w Polsce około 6, w tym obcych.
Wybrane gatunki:
Oman wielkiOman niemiecki
Oman szlachtawa
Oman wierzbolistny
Oman wąskolistny
Oman szorstki
Omieg (Doronicum) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 30 gatunków, z czego w Polsce kilka w uprawach.
Wybrane gatunki:
Omieg kaukaski, omieg wschodniOmieg zachodni
Omieg górski
Omieg sercowaty
Oset (Carduus) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy około 90 gatunków, z czego w Polsce można spotkać około 9 gatunków wraz z obcymi.
Wybrane gatunki:
Oset zwisłyOset nastroszony
Oset grubogłówkowy
Oset wąskokwiatowy
Oset wielkogłówkowy
Oset kędzierzawy
Ostrożeń, ostrzeń (Cirsium) to rodzaj roślin astrowatych, do której zaliczamy około 250 gatunków, z czego w Polsce występuje około 12 gatunków.
Wybrane gatunki:
Ostrożeń polnyOstrożeń warzywny
Ostrożeń głowacz
Ostrożeń bezłodygowy, ostrożeń krótkołodygowy
Ostrożeń różnolistny
Ostrożeń lepki
Pępawa (Crepis) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 200 gatunków, z czego w Polsce około 10.
Wybrane gatunki:
Pępawa błotnaPępawa nicejska
Pępawa różyczkolistna
Pępawa miękka
Pępawa dachowa
Pępawa zielona
Przegorzan, jeżowiec, główkoset (Echinops) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy około 120 gatunków, z czego w Polsce kilka w uprawach.
Wybrane gatunki:
Przegorzan kulistyPrzegorzan węgierski
Rudbekia (Rudbeckia) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 15 gatunków, z czego w Polsce około 3, wszystkie jako gatunki obce i uprawne.
Wybrane gatunki:
Rudbekia błyskotliwaRudbekia naga, rudbekia sieczna, rotacznica naga
Rudbekia owłosiona
Rumian (Anthemis) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy około 100 gatunków, z czego w Polsce około 6.
Wybrane gatunki:
Rumian polnyRumian żółty
Rumian psi
Rumian austriacki
Rumian wyniosły
Rumian ruski
Rumianek (Chamomilla) to rodzaj roślin z rodziny astrowatych, do którego zaliczamy tylko 5 gatunków, z czego w Polsce występują 2.
Wybrane gatunki:
Rumianek pospolityRumianek bezpromieniowy
Sałata (Lactuca) to rodzaj roślin, do którego zaliczamy około 100 gatunków, z czego w Polsce spotykanych około 5.
Wybrane gatunki:
Sałata siewnaSałata jadowita
Sałata kompasowa
Sałata tatarska
Sałata wierzbolistna, sałata solna
Słonecznik (Helianthus) to rodzaj roślin, do którego zaliczamy około 70 gatunków. To często rośliny jadalne, pastewne, o zastosowaniu przemysłowym, właściwościach leczniczych i rośliny ozdobne.
Wybrane gatunki:
Słonecznik bulwiasty, topinamburSłonecznik zwyczajny
Słonecznik wierzbolistny
Słonecznik olbrzymi
Słonecznik ogonkowy
Słonecznik jaskrawy
Starzec (Senecio) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny złożonych, do której zaliczamy około 1500-3000 gatunków, z czego w Polsce około 16.
Wybrane gatunki:
Starzec RowleyaStarzec zwyczajny
Starzec jakubek
Starzec błotny
Starzec polny
Starzec kędzierzawy, starzec nadpotokowy
Uczep (Bidens) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy w Polsce około 6 gatunków razem z obcymi. Są to najczęściej rośliny jednoroczne.
Wybrane gatunki:
Uczep trójlistkowyUczep amerykański
Uczep zwisły
Uczep owłosiony
Uczep śląski
Uczep zwodniczy
Wrotycz (Tanacetum) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy około 70 gatunków, z czego w Polsce 1 dziko rosnący, kilka obcego pochodzenia.
Wybrane gatunki:
Wrotycz zwyczajny, wrotycz pospolityWrotycz maruna, złocień maruna
Wrotycz wielkolistny
Wrotycz marunolistny
Wrotycz podbaldachowy
Wrotycz różowy, złocień różowy
Złocień (Chrysanthemum) to rodzaj roślin astrowatych, do którego zaliczamy 3 gatunki, z czego w Polsce jeden dziko rosnący jako gatunek obcego pochodzenia.
Wybrane gatunki:
Chryzantema, chryzantema wielkokwiatowaZłocień polny, złocień zbożowy
Złocień wieńcowy, złocień koronowy
Złocień trójbarwny
Gatunki
Wykaz pozostałych gatunków.
- Arnika górska (Arnica montana) PL
- Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis) PL
- Mniszek pospolity, mniszek lekarski (Taraxacum officinale) PL
- Modrzyk alpejski (Cicerbita alpina) PL
- Podbiał pospolity (Tussilago farfara) PL
- Podbiałek alpejski (Homogyne alpina) PL
- Przymiotno ostre (Erigeron acer) PL
- Sadziec konopiasty (Eupatorium cannabinum) PL
- Sałatnica leśna (Aposeris foetida) PL
- Smotrawa okazała (Telekia speciosa) PL
- Stokrotka pospolita (Bellis perennis) PL
- Ukwap dwupienny (Antennaria dioica) PL
- Ambrozja trójdzielna (Ambrosia trifida) PL - obcy
- Anafalis perłowy (Anaphalis margaritacea) PL - obcy
- Andriala całolistna, jawełnia całolistna (Andryala integrifolia) PL - obcy
- Kozibród porolistny, salsefia (Tragopogon porrifolius) PL - obcy
- Modrzyk kaukaski (Cicerbita macrophylla) PL - obcy
- Nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis) PL - obcy
- Ostropest plamisty (Silybum marianum) PL - obcy
- Przymiotno białe (Erigeron annuus) PL - obcy
- Wężymord hiszpański, czarny korzeń, skorzonera (Scorzonera hispanica) PL - obcy
- Żółtlica drobnokwiatowa (Galinsoga parviflora) PL - obcy
- Żółtlica włochata (owłosiona) (Galinsoga ciliata) PL - obcy
- Cyneraria (Pericallis ×hybrid)
- Złotospor wirginisjki (Chrysogonum virginianum)
- Heliopsis helianthoides (Heliopsis helianthoides) PL - ogród
- Aster chiński zwyczajny, gwiazdosz (Callistephus chinensis) PL - ogród
- Bełżyna balsamiczna, złocień balsamiczny (Balsamita major) PL - ogród
- Bertram promienisty (Anacyclus radiatus) PL - ogród
- Cynia wytworna, cynia zdobna, jakobinka (Zinnia elegans) PL - ogród
- Drapacz lekarski (Cnicus benedictus) PL - ogród
- Kosmos pierzasty (Cosmos bipinnatus) PL - ogród
- Kosmos żółty, kosmos siarkowy (Cosmos sulphureus) PL - ogród
- Stewia (Stevia rebaudiana) PL - ogród
- Suchołuska różowa (Helipterum roseum) PL - ogród
- Złociszek oskrzydlony (Ammobium alatum) PL - ogród
- Żeniszek meksykański, ageratum (Ageratum houstonianum) PL - ogród
Inne gatunki
- akroptilon, gorczak (Acroptilon repens)
- ambrozja bylicolistna (Ambrosia artemisiifolia)
- ambrozja zachodnia (Ambrosia psilostachya)
- bertram lekarski (Anacyclus officinarium)
- bertram walencki (Anacyclus valentinus)
- chłodek drobny (Arnoseris minima)
- asteriskus wodny (Asteriskus aquaticus)
- rumian szlachetny, rumian rzymski (Chamaemelum nobile)
- chondrilla sztywna (Chondrilla juncea)
- Coleostephus myconis
- Cotula anthemoides
- krupina pospolita (Crupina vulgaris)
- chryzantema ogrodowa (Dendranthema ×hortorum)
- dimorfoteka mieszańcowa (Dimorphoteca ×hybrida)
- erechtites jastrzębcolistny (Erechtites hieracifolia)
- przymiotno kanadyjskie (Erigeron canadensis)
- sadziec pomarszczony (Eupatorium rugosum)
- nicennica żółtawa (Filago lutescens)
- nicennica niemiecka (Filago vulgaris)
- doględa wielka (Grindelia robusta)
- olejarka abisyńska (Guizotia abyssinica)
- Hedypnois cretica
- prosienicznik gładki (Hypochoeris glabra)
- prosienicznik plamisty (Hypochoeris maculata)
- prosienicznik szorstki (Hypochoeris radicata)
- iwa rzepieniolistna (Iva xanthifolia)
- łoczyga pospolita (Lapsana communis)
- brodawnik jesienny (Leontodon autumnalis)
- brodawnik zwyczajny (Leontodon hispidus)
- brodawnik różnoowockowy (Leontodon taraxacoides)
- suchotki polne (Logfia arvensis)
- suchotki drobne (Logfia minima)
- maruna nadmorska (Matricaria maritima)
- maruna bezwonna (Matricaria perforata)
- sałatnik leśny (Myselis muralis)
- szarota żółtobiała (Omalotheca luteo-album)
- szarota leśna (Omalotheca sylvatica)
- szarota błotna (Omalotheca uliginosa)
- popłoch pospolity (Onopordum acanthium)
- partenium (Parthenium hysterophorus)
- goryczel żmijowcowaty (Picris echioides)
- goryczel jastrzębcowaty (Picris hieracioides)
- przenęt purpurowy (Prenanthes purpurea)
- płesznik czerwonkowy (Pulicaria dysenterica)
- płesznik zwyczajny (Pulicaria vulgaris)
- Rhagadiolus stellatus
- santolina cyprysikowata (Santolina chamaecyparissus)
- Scolymus hispanicus
- wężymord siwy, trzonczak (Scorzonera cana)
- wężymord niski (Scorzonera humilis)
- wężymord pierzasty (Scorzonera laciniata)
- wężymord stepowy (Scorzonera purpurea)
- sierpik różnolistny (Serratula lycopifolia)
- sierpik barwierski (Serratula tinctoria)
- sylfium przerosłe (Silphium perfoliatum)
- simsia (Simsia foetida)
- nawłoć najwyższa (Solidago altissima)
- nawłoć późna, nawłoć olbrzymia (Solidago gigantea)
- nawłoć wąskolistna (Solidago graminifolia)
- nawłoć pospolita (Solidago virgaurea)
- Spilanthes oleraceus
- mniszek besarabski (Taraxacum bessarabicum)
- mniszek błotny (Taraxacum palustre)
- kozibród wielki (Tragopogon dubius)
- kozibród pajęczynowaty (Tragopogon flocossus)
- werbesyna (Verbesina encelioides)
- wolutaria (Volutaria lippii)
- rzepień brzegowy, rzepień włoski (Xanthium albinum)
- rzepień ciernisty, rzepień kolczasty (Xanthium spinosum)
- rzepień pospolity (Xanthium strumarium)
- suchokwiat roczny (Xeranthemum annuum)
Morfologia i anatomia
Kwiaty tych roślin są w koszyczkach na ogół wielokwiatowych, czasem skąpokwiatowych. Owoc jest podobny do niełupki. Liście skrętoległe, rzadko naprzeciwległe.
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | ● | : Kwitnie Heliopsis helianthoides. | ||||||||
● | ● | ● | Ambrozja trójdzielna: Kwitnie ambrozja trójdzielna. | |||||||||
● | ● | ▸ | Anafalis perłowy: Kwitnie anafalis perłowy. | |||||||||
● | ● | ● | Andriala całolistna, jawełnia całolistna: Kwitnie andriala całolistna. | |||||||||
● | ● | ● | Arnika górska: Kwitnie arnika górska. | |||||||||
● | ● | ● | Arnika górska: Zbiór arniki górskiej. | |||||||||
● | ● | ● | ● | Aster chiński zwyczajny, gwiazdosz: Kwitnie aster chiński zwyczajny. | ||||||||
● | ● | ● | Bełżyna balsamiczna, złocień balsamiczny: Kwitnie złocień balsamiczny. | |||||||||
● | ● | Bertram promienisty: Kwitnie bertram promienisty. | ||||||||||
● | ● | ● | ● | Cyneraria: Kwitnie cyneraria. | ||||||||
● | ● | Cyneraria: Wysiew nasion cynerarii. | ||||||||||
◂ | ● | ● | ● | Cynia wytworna, cynia zdobna, jakobinka: Kwitnie cynia wytworna. | ||||||||
◂ | ● | ● | ● | Drapacz lekarski: Kwitnie drapacz lekarski. | ||||||||
● | ● | ● | ● | Kosmos pierzasty: Kwitnie kosmos pierzasty. | ||||||||
● | ● | ● | ● | ▸ | Kozibród łąkowy: Kwitnie kozibród łąkowy. | |||||||
● | ● | ● | ● | ▸ | Kozibród porolistny, salsefia: Kwitnie salsefia. | |||||||
● | ● | ● | ● | ● | Mniszek pospolity, mniszek lekarski: Kwitnie mniszek pospolity (lekarski) zwany także mleczem lub dmuchawcem. | |||||||
● | ● | ● | Modrzyk alpejski: Kwitnie modrzyk alpejski. | |||||||||
● | ● | ● | Modrzyk kaukaski: Kwitnie modrzyk kaukaski. | |||||||||
● | ● | ● | Nawłoć kanadyjska: Kwitnie nawłoć kanadyjska. | |||||||||
● | ● | Ostropest plamisty: Kwitnie ostropest plamisty. | ||||||||||
● | ● | ● | Ostropest plamisty: Okres zbioru nasion (koszyczków z nasionami). | |||||||||
◂ | ● | ▸ | Podbiał pospolity: Kwitnie podbiał pospolity | |||||||||
● | ● | ● | Podbiałek alpejski: Kwitnie w górach podbiałek alpejski. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | Przymiotno białe: Kwitnie przymiotno białe. | |||||||
● | ● | ● | Sadziec konopiasty: Kwitnie sadziec konopiasty. | |||||||||
● | ● | ● | Sałatnica leśna: Kwitnie sałatnica leśna. | |||||||||
● | ● | ● | Smotrawa okazała: Kwitnie smotrawa okazała. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Stokrotka pospolita: Kwitnie stokrotka pospolita. | ||
● | ● | ▸ | Ukwap dwupienny: Kwitnie ukwap dwupienny. | |||||||||
◂ | ● | ● | ▸ | Wężymord hiszpański, czarny korzeń, skorzonera: Kwitnie wężymord hiszpański. | ||||||||
● | ● | ● | Złociszek oskrzydlony: Kwitnie złociszek oskrzydlony. | |||||||||
● | ● | ● | ● | ● | Złotospor wirginisjki: Kwitnie złotospor wirginisjki. | |||||||
● | ● | ● | ● | Żeniszek meksykański, ageratum: Kwitnie żeniszek meksykański (wybrane odmiany krócej). | ||||||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Żółtlica drobnokwiatowa: Kwitnie żółtlica drobnokwiatowa. | |||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | Żółtlica włochata (owłosiona): Kwitnie żółtlica owłosiona. |
© medianauka.pl, 2017-05-09, RODZ-1211