Wróbel, wróbel domowy, wróbel zwyczajny
(Passer domesticus)

Wróbel, wróbel domowy, wróbel zwyczajny (Passer domesticus) to pospolity i liczny w Polsce ptak, podobny do mazurka. To nieodłączny towarzysz człowieka. Występuje tutaj wyraźny dymorfizm płciowy. Samiec ma szary wierzch głowy, kark, pokrywy uszne, boki głowy - kasztanowatobrązowe. Ma jasnoszare lub białe policzki (w odróżnieniu do mazurka, który ma ciemne plamy). Grzbiet i pokrywy skrzydłowe brunatne z ciemnymi kreskami. Samice są ubarwione mniej okazale, są szarobrunatne i są nieco mniejsze od samców.

Nazwa gatunku

Wróbel, wróbel domowy, wróbel zwyczajny (Passer domesticus)

Nazwy obce

angielska: House Sparrow
niemiecka: Haussperling
czeska: Vrabec domácí
francuska: Moineau domestique
hiszpańska: Gorrión común

Pierwsze opisanie gatunku

(Linnaeus, 1758)

Obszar występowania

Europa - tak; Polska - tak;
Azja - tak;
Afryka - tak;
Ameryka Północna - tak;
Ameryka Południowa - tak;
Ameryka Środkowa - tak;
Australia - tak;
Antarktyda - nie;
Wróbel, wróbel domowy, wróbel zwyczajny - mapa występowania na świecie

Wróbel, wróbel domowy, wróbel zwyczajny - mapa występowania na świecie

Wróbel, wróbel domowy, wróbel zwyczajny - mapa występowania w Polsce

Legenda

Obszary całorocznego występowania

Obszary gniazdowania

Obszary zimowania

Wielkość

Długość: od 14 cm do 15 cm
Rozpiętość skrzydeł: 21 cm.
Ciężar: do 30 g

Systematyka

Domena: Eukarionty (Eukaryota)
Królestwo: Zwierzęta (Animalia)
Typ: Strunowce (Chordata)
Gromada: Ptaki (Aves)
Rząd: Wróblowate, wróblowe (Passeriformes)
Rodzina: Wróble, wróblowate (Passeridae)

Głos

Wróble charakterystycznie ćwierkają, które można opisać przez "dszuip", "dszlue", "ćwirr". Poza tym odzywają się miękkim "weed" i głośnym "tetetet" lub "tszet-tszet".

Jaja

Średnie wymiary: 22,5 mm × 15,7 mm

Występowanie i środowisko

Europa, Azja, północna część Afryki. W 1850 r. został przyniesiony przez ludzi do Ameryki Północnej, Środkowej i Południowej, Australii, południowej Afryki i na Nową Zelandię. Trzyma się zawsze w pobliżu ludzkich osad, miast, szczególnie wsi. Nie występuje w lasach.

Tryb życia i zachowanie

Ptaki te zwykle przebywają w grupach. Ptak osiadły. Żyje w stadach. Cały rok przebywa w sąsiedztwie ludzi. Wiele młodych wróbli nie przeżywa pierwszej zimy. Jesienią młode wróble gromadzą się w noclegowiskach, które zwykle znajdują się w gęstych krzakach, wysokich pnączach.

To ptak naziemny i nadrzewny.

Lot jest falisty.

Pożywienie

Owady i ich larwy, nasiona, owoce, pączki i zielone części roślin.

Rozmnażanie

Gnieździ się w dziuplach, szczelinach, szparach i zakamarkach, głównie budynków mieszkalnych i zabudowań gospodarczych, czasem w gąszczu pnączy czy korony drzew. Gniazdo w takim przypadku ma kształt dużej kuli z bocznym wejściem. W pozostałych przypadkach gniazda nie są staranne i mają mało budulca. Gniazdo buduje samiec i samica.

Jaja samica składa od początku lub połowy kwietnia. Wyprowadza 2-3 lęgi w roku. Samica w jednym lęgu składa 4-6 jasnych, różnorodnie nakrapianych jaj. Jaja wysiadują samce i samice przez 11-13 dni. Po 13-16 dniach pisklęta opuszczają gniazdo. Pora lęgowa kończy się we wrześniu.

Ochrona i zagrożenia

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Nie podlega też w naszym kraju ochronie gatunkowej.

Ciekawostki

Wróble pojawiały się wszędzie, gdzie ludzie zaczynali uprawiać rolę. Wiemy że tak było nawet 10-15 tysięcy lat temu.

W Polsce to najbardziej pospolity ptak osiadły. Ze względu na tępienie owadów, przyczynia się do ochrony sadów i ogrodów. Potrafi też wyrządzać szkody.